ناكارآمدی كمك‌های غرب به مخالفان لیبی به رغم تاسیس گروهی برای كمك مالی به مخالفان در لیبی، به نظر می‌رسد كه این كمك‌ها قبل از هر چیز برای خرید سلاح مورد استفاده قرار گرفته است و از سویی دیگر بحران ودامنه درگیری های نیر روز به روز گسترش می یابد و هر روز مردم بیگناه بیشتری در شهرهای شرقی این كشور به دست عوامل قذافی كشته می شوند.
ایجاد یك گروه بین المللی با هدف كمك مالی به مخالفان دولت در لیبی را می‌توان تغییر روند جنگی كه در این كشور وجود دارد، دانست. در دیدار وزرای امور خارجه‌ی آمریكا، فرانسه، انگلیس، آلمان و دبیر كل اتحادیه عرب بر سر این مساله توافق شد كه بخشی از پول‌هایی كه قرار است در اختیار مخالفان در لیبی قرار گیرد به ویژه به شرق لیبی یعنی جایی كه آنها این مناطق را تحت كنترل خود دارند، خواهد رسید. اگرچه ارسال همه این پول‌ها با هدف اعمال فشار نظامی، سیاسی و اقتصادی بر روی رژیم قذافی صورت می‌گیرد، اما به نظر می‌رسد كه نتواند به بهبود وضعیت غیر نظامیان لیبیایی كمك كند.
وضعیت مناطقی كه مخالفان در آن حضور دارند به اندازه‌ای اسف بار است كه نیاز به خرید دارو، مواد غذایی و دیگر كالاهای ضروری در این مناطق بسیار مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد كه این كمك‌های مالی كه با هدف كمك به غیرنظامیان صورت گرفته است، بیشتر صرف اهداف نظامی و خرید سلاح شده، چرا كه بخش اعظم این پول‌ها به بنغازی رسیده است. در هر صورت طریقه‌ی استفاده از این كمك‌های مالی به سختی قابل كنترل و پیش بینی است. بحث تجهیز تسلیحاتی مخالفان دولت در لیبی نیز با آنكه اولین بار توسط آمریكا، فرانسه و دیگر كشورها مطرح شد، اما برخی اعضای شورای امنیت سازمان ملل همچون روسیه و چین همچنان بر این مساله تاكید می‌كنند كه شورای امنیت نمی‌تواند اقدام به تسلیح گروه‌هایی كند كه درگیر جنگ هستند و چنین امری مغایر با قطعنامه‌ی سازمان ملل است. علاوه بر این، اعطای كمك‌های مالی به مخالفان آن هم از طریق فروش نفت ناقض قطعنامه‌ی سازمان ملل است.
وضعیت مناطقی كه مخالفان در آن حضور دارند به اندازه‌ای اسف بار است كه نیاز به خرید دارو، مواد غذایی و دیگر كالاهای ضروری در این مناطق بسیار مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد كه این كمك‌های مالی كه با هدف كمك به غیرنظامیان صورت گرفته است، بیشتر صرف اهداف نظامی و خرید سلاح شده
كمپانی ملی نفت لیبی (NOC) كنترل تبادلات نفتی رژیم قذافی را برعهده دارد و تجارت نفت توسط مخالفان نیز توسط این سازمان ممنوع است. به طور كلی می‌توان گفت كه تا كنون چارچوب درست و دقیقی برای كمك مالی به مخالفان در لیبی طراحی نشده است. كمیته‌ی كمك به مخالفان لیبی از سوی پنج نماینده هدایت می‌شود كه سه نماینده عضو دولت موقت در بنغازی هستند. یك نماینده از دولت قطر و یك نماینده‌ی دیگر از ایتالیا و یا فرانسه نیز اعضای دیگر این گروه را تشكیل می‌دهند. شیخ حمد بن جاسم آل ثانی، امیر قطر، در رم از اعطای كمك 400 تا 500 میلیون دلاری و كویت از 180 میلیون دلار كمك مالی خبر دادند. آل ثانی به عنوان اولین شخصی بود كه برای اولین بار بحث مسلح شدن مخالفان را مطرح كرد. در هر صورت این مساله هنوز مشخص نیست كه این پول‌ها با چه هدفی مورد استفاده قرار خواهند گرفت، اما به نظر می‌رسد كه بهبود وضعیت معیشتی غیرنظامیان از اهداف نهایی آن نباشد. این در حالی است كه برنامه‌ی جهانی غذای سازمان ملل نسبت به پیامدهای بحران انسانی در لیبی طی هفته‌های آتی هشدار داده است.
این روند كماكان در لیبی از بیش از دو ماه است كه ادامه دارد و در مناطق شرقی به صورت گسترده و در غرب آن نیز به صورتی كم شدت‌تر ادامه دارد. این مساله باعث كشته شدن بسیاری از افراد بیگناه در این مناطق شده و با توجه به قساوت قذافی و نیروهای وابسته به وی پیش‌بینی می شود این روند كماكان ادامه یابد. اگرچه كمك مالی به مخالفان به عنوان یكی از راهكارهای مقابله با قذافی توسط كشورهای مختلف معرفی شده است اما این اقدام نتوانسته در جهت كمك به این نیروها تا حد زیادی مثمر ثمر واقع شود. تداوم این روند موجب خواهد شد كه تنها بر كشته‌های این نبرد نابرابر افزوده شود. به نظر می رسد مدیریت درست برای نیروهای مخالف بهترین راهكار در جهت مقابله با نیروهای قذافی است. در همین راستا نیروهای غربی اگر تمایل به كمك به این نیروها را دارند باید دست از شعارهای بی‌پایه خود در این كشور بردارند و قبل منابع نفتی به منافع مردم لیبی نیز بی اندیشند.
هاتف پور رشیدی
بخش سیاست تبیان
