رییس دفتر شبكه‌ی تلویزیونی NHK در تهران
گویندگان خبر از افراد بسیار زیبا انتخاب نمی‌شوند
بخش‌های خبری ژاپن بیشتر از 20 ثانیه از كسی نقل قول نمی‌كنند
هیروشی شیمارزاكی، رییس دفتر سازمان رادیو و تلویزیون ژاپن (NHK) در تهران، در رشته حقوق تحصیلكرده است، وی در گفت‌وگویی با خبرنگار سرویس تلویزیون ایسنا، درباره‌ی به كارگیری آخرین شیوه‌های خبری در ژاپن صحبت كرد.
رییس دفتر شبكه تلویزیونی NHK در تهران، درباره‌ی نحوه‌ی به كارگیری از خلاقیت‌های هنری در اخبار این شبكه، گفت: تكنیك‌های خبری بسیاری وجود دارد. یك نمونه از آن این است كه همه گزارشگران مجبورند، اخبارشان را به نوعی تهیه كنند كه برای بچه‌ها تا بزرگترها قابل فهم باشد. مثلا وقتی درباره غنی‌سازی اورانیوم خبری تهیه می‌شود كه مردم اطلاع چندان دقیقی از آن ندارند، زبان ساده‌تری به كار گرفته می‌شود.
شیمازاكی در ادامه توضیح داد: برای شبكه NHK استفاده از تصویر در زمان پخش خبر بسیار مهم است. در حالی كه در صدا و سیمای ایران، گوینده خبر، مدت‌ها صحبت می‌كند بی‌آن كه تصویری پخش شود. در چنین شرایطی بیننده ژاپنی خسته می‌شود و خبر را پیگیری نخواهد كرد.
هیروشیمی شیمازاكی با بیان این كه در بخش‌های خبری باید به تمام وجوه بصری دقت داشت، یادآور شد: نور، رنگ، پس زمینه، رفتار صمیمانه و ظاهر مجری بسیار مهم است. البته گفتنی است كه گویندگان ژاپن به مانند دیگر كشورها از افراد بسیار زیبا انتخاب نمی‌شوند، تا ذهن بیننده به هنگام پخش خبر مغشوش نشود. سعی می‌كنیم از افرادی استفاده كنیم كه چهره‌هایی گرم و صمیمانه دارند. وضعیت ظاهری و نوع پوشش گویندگان خبر نیز بسیار مهم است.
خبرنگار سازمان رادیو و تلویزیون ژاپن، با اشاره به شیوه‌ای كه در نحوه اخبارگویی در این شبكه به كار گرفته می‌شود، خاطرنشان كرد: در بخش‌های خبری، متن خبر به صورت زیرنویس بر صفحه تلویزیون نقش می‌بندد. تا هم كسانی كه ناشنوا هستند بتوانند از آن استفاده كنند و هم كسانی كه حوصله شنیدن حرف‌ها را ندارند. خصوصا در موضوعات سیاسی، با خواندن نوشته‌ها اهم اخبار مطلع شوند.
شیمازاكی درباره‌ی پس زمینه‌ای كه در پشت گویندگان اخبار در تلویزیون ژاپن استفاده می‌شود، گفت: برای بخش‌های خبری مختلف، استودیوهایی با طرح‌های متفاوت داریم. برای مثال در بخش خبری شبانگاهی از پس زمینه‌ای استفاده می‌شود كه موقعیت زمانی را به بیننده نشان دهد. ضمن این كه همواره سعی می‌شود از پس زمینه‌ای استفاده نشود كه بیننده به جای توجه به متن خبر، ذهنش معطوف آن شود. پس زمینه‌های خیلی تاریك، یا روشن و پس زمینه‌هایی كه دارای رنگ‌های تند هستند هرگز در بخش‌های خبری تلویزیون ژاپن استفاده نمی‌شود.
رییس دفتر سازمان رادیو و تلویزیون ژاپن در تهران، تصریح كرد: غیر از موارد خاص، در بسیاری از موارد هر آیتم خبری در تلویزیون ژاپن كمتر از 2 دقیقه به طول می‌انجامد. ضمن این كه بیشتر از 20 ثانیه از كسی نقل قول نمی‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش كه آیا آیین‌نامه‌های رسمی‌ای برای شیوه‌های خبرگویی در تلویزیون ژاپن وجود دارد، گفت: با توجه به این كه تلویزیون ژاپن مستقل از دولت و نظام ژاپن است، قید و بندهای صدا وسیمای ایران را ندارد. خط قرمزهای كمتری در NHK دیده می‌شود. با این حال تلویزیون ژاپن مانند تمام رسانه‌ها، مدیر و دستور‌العمل‌هایی دارد، كه برای بخش‌های مختلف لازم‌الاجرا است.
شیمازاكی شیوه‌های اخبارگویی در بخش‌های مختلف را متفاوت خواند و افزود: در بخش سیاسی تنها تصویر كافی نیست. چرا كه اخبار برای مثال، به ورود یا خروج سیاستمداران از ملاقات‌ها، محدود می‌شود. بنابراین لازم است گوینده یا خبرنگاران فعال در بخش سیاسی جزییات بیشتر خبر را به طریق ساده در اختیار بیننده قرار دهد. اما در بخش ورزش تصویر اهمیت بیشتری می‌یابد و خبر احتیاج به توضیح و تفسیر چندانی ندارد.
وی ادامه داد: در بخش بین‌الملل نیز تصویر اهمیت بسیار دارد. چرا كه طریق زندگی مردم در اقصی نقاط جهان را به تصویر می‌كشد.
خبرنگار سازمان رادیو تلویزیون ژاپن، ادبیات به كار گرفته شده در بخش‌های خبری را نیز متفاوت خواند و افزود: غیرممكن است ادبیاتی كه درباره یك ورزشكار در خبر به كار گرفته می‌شود با ادبیاتی كه برای یك سیاستمدار استفاده می‌شود، یكسان باشد. سیاست پدیده‌ای است كه چندان برای مردم عادی قابل فهم نیست. ضمن این كه مردم ژاپن سیاست را امری جدی می‌دانند، بنابراین برای صحبت درباره یك امر جدی باید جدی و رسمی برخورد كرد. مردم انتظار ندارند درباره یك بحث سیاسی مطالب شوخی هم بیان شود حتی در بخش ورزش هم زمانی كه برای مثال از قانون فیفا صحبت می‌شود، اخبار به شیوه‌ای كاملا جدی بیان می‌شود. بنابراین ادبیات به كار گرفته شده در خبر، بستگی به موقعیت و موضوع خبر دارد و این طور نیست كه همواره راحت و عامیانه صحبت شود.
هیروشی شیمازاكی، در پاسخ به این پرسش كه آیا در بخش‌های خبری تلویزیون ژاپن، مقوله‌ای به نام امنیت و مصلحت ملی وجود دارد، گفت: درمجموع به ندرت اتفاق می‌افتد كه برای رعایت امنیت ملی خبری بیان نشود یا سانسور شود.
به گفته وی همچنین به ندرت اتفاق می‌افتد افرادی كه تلویزیون ژاپن كار می‌كنند، به خود زحمت داده و امنیت ملی را رعایت كنند.
رییس دفتر تلویزیون ژاپن در تهران، تعداد دفاتر این سازمان را در كشور ژاپن 54 دفتر برشمرد و افزود: سازمان رادیو وتلویزیون ژاپن دارای دو شبكه داخلی است كه یك شبكه علاوه بر خبر برنامه‌های دیگر هم نشان می‌دهد و شبكه دیگرمختص به آموزش است.سه شبكه دیگر هم وجود دارند كه ماهواره‌ای هستند و تنها به پخش فیلم ، سریال ، جلسات پرسش وپاسخ ، مسابقات ، سرگرمی ها و ... اختصاص دارند. بنابراین در مجموع 5 شبكه‌ی اصلی در ژاپن فعالیت می كنند.
وی با اظهار علاقمندی به بخش بین‌الملل در تلویزیون ژاپن، خاطرنشان كرد: در سازمان رادیو وتلویزیون ژاپن به ندرت اتفاق می‌افتد كه كسی از یك دپارتمانی به دپارتمان دیگر تغییر مكان دهد.
این خبرنگار از بخش خبری ساعت 10 شب به عنوان مهمترین بخش خبری تلویزیون ژاپن یاد كرد كه خود نیز به آن علاقه بسیاری دارد.
وی گفت: تلویزیون ژاپن دارای 4 بخش اصلی خبری است كه در میان آن‌ها اخبار ساعت 10 شب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چرا كه تمام اخبار روز ژاپن و جهان در آن جمع شده و از آن جا كه در آن ساعت مردم در خانه‌هایشان هستند، بیننده بیشتری به تماشای این اخبار می‌نشیند.
شیمازاكی ادامه داد: تلویزیون ژاپن بیشترین سرمایه‌گذاری را در بخش اخبار ساعت 10 شب داشته است و تمام سردبیرها و خبرنگاران هم تلاش می‌كنند به بهترین و ساده‌ترین نحو اخبارخود در این بخش خبری را ارائه دهند.
به گفته‌ی وی، هر شب در بخش خبری ساعت 10 داستانی در مدت زمان كوتاه و با موضوعات مختلف طرح می‌شود كه اطلاعاتی را به مردم عادی منتقل می‌كند.
رییس دفتر رادیو و تلویزیون ژاپن در تهران ، در پاسخ به این پرسش كه چه پیشنهادی را برای صدا و سیمای ایران دارد، گفت: درباره‌ی صداوسیمای ایران اطلاعات چندانی ندارم چرا كه تنها چند ماه است كه در ایران به كار مشغولم . در تلویزیون ژاپن باید مدام از روش‌های جدید جذب مخاطب استفاده كرد. چرا كه علاوه بر شبكه ما چندین شبكه دیگر هم وجود دارند و رقابت به شدت مطرح است. اما در تلویزیون ایران به دلیل دولتی بودن ممكن است بحث رقابت چندان جدی مطرح نباشد.
وی، همكاری‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و شبكه‌ی NHK ژاپن را نزدیك خواند و افزود: صداوسیمای ایران و سازمان رادیو و تلویزیون ژاپن همكاری‌های سازنده‌ای با هم دارند و یكی از وظایف من به عنوان رییس دفتر شبكه‌ی NHK حفظ و ارتقای این همكاری‌هاست.
شیمازاكی گفت: معمولا در كشور ژاپن تحصیل در رشته‌ی خبرنگاری لازمه‌ی خبرنگار شدن نیست. بنابراین خبرنگاران از رشته‌هایی دیگر مانند علوم سیاسی، اجتماعی، هنر و ...نیزاستخدام می‌شوند.
به گفته وی، اخبار در شبكه‌ای مانند NHK ، صرفا به گروه سیاسی مربوط نمی‌شود، بلكه گروه‌هایی چون اقتصادی، فرهنگی، ورزشی را هم در برمی‌گیرد.
شیمازاكی در عین حال گفت: دپارتمان سیاسی مهمترین و قوی‌ترین بخش در تلویزیون ژاپن است. خبرنگاران دپارتمان‌های مختلف از نظر اصولی جدا از هم كار می‌كنند. اما در زمینه‌هایی با هم همكاری دارند. برای مثال وزارت امور خارجه دارای چند خبرنگار است كه تعدادی بخش اقتصادی و تعدادی دیگر بخش سیاسی را پوشش می‌دهد.
