تبیان، دستیار زندگی
پدیده تشدید در مورد هسته‌های اتم اولین بار توسط فلیکس بلانچ و ادوارد بورسل در سال 1946 کشف شد....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

MRI

mri

تصویر برداری با تشدید مغناطیسی، یکی از روش های گرفتن تصاویر دقیق و واضح از اندام های درونی بدن است. MRI  مخفف کلمه لاتین (Magnetic Resonance Imajing) که همان معنی تصویر برداری با تشدید مغناطیسی است.

همان طور که می دانید؛ هسته اتم ها دارای بسامدهای متفاوت می باشد، در سال 1946 پدیده تشدید هسته های اتم توسط فلیکس بلانچ و ادواردو بورسل کشف شد.

با تشحیص بسامد هسته، می توان به نوع اتم پی برد. فرض کنید هسته هایی باشند که با اعمال نیروی محرکه،  انرژی کسب کرده اند و چون انرژی با دامنه رابطه مستقیم دارد، بنابراین دامنه نوسان آن ها افزایش می یابد.

با حذف نیروی محرکه، انرژی دریافتی هسته ها از دست می رود و با توجه به بقای انرژی،  به صورت امواج الکترومغناطیسی و گرما  به حالت پایه برمی گردد.

زمان برگشت به حالت پایه برای ترکیبات مختلف متفاوت است، می توان گفت که شناسایی این پدیده و استفاده از این ویژگی، پایه MRI می باشد. اولین بار ریموند دامادیان از این ویژگی برای تشخیص تومورها استفاده کرد.

اساس كار MRI معمولاً براساس خصوصیت آزاد شدن اتم برانگیخته هیدروژن در مولكول آب است. وقتى جسمی در یك میدان مغناطیسی قرار گیرد، اسپین اتمی هسته ها، یا به صورت هم راستا با میدان مغناطیسی قرار می گیرند.

به طور کلی در اتم سه نوع حرکت وجود دارد، الکترون ها حول محور خود، الکترون به دور هسته و هسته به دور محور چرخش . هسته هایی که مجموع تعداد پروتون و نوترون آن ها فرد است، به دور محور خود حرکت چرخشی دارند که این ویژگی را هسته فعال تشدید مغناطیسی می گویند،  هسته فعال تشدید مغناطیسی دارای دو ویژگی اسپینی و ممان مغناطیسی است.

تصویر برداری با تشدید مغناطیسی

هسته هایی مانند N15 ، O17 ، C13 ، P31 ، Na23 ، H   در بدن انسان هستند که هم از نظر مغناطیسی فعال باشند و تعداد زیادی از آن ها در بدن وجود دارد. هسته اتم هیدروژن هم میدان مغناطیسی دارد، هم در تمام بدن پخش است و چون هسته کوچک است و تحت تاثیر یک پروتون قرار دارد، ممان مغناطیسی آن بزرگ می‌باشد. در نتیجه در تصویربرداری می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

ساختمان دستگاه

تصویر برداری با تشدید مغناطیسی

دستگاه MRI لوله‌‌ای است که به وسیله آهنربای دایره‌ای شکل دواری احاطه شده است. این آهنربا میدان مغناطیسی ایجاد می کند. در اینجا موج رادیویی با طول موج های متفاوت سطح نمونه را جاروب می کنند. انتهای نمونه با جذب انرژی از موج رادیویی هم فرکانس با چرخش آن ها ، به حالت انرژی بالاتری می روند و در راستای میدان مغناطیسی خارجی قرار می گیرند.

با قطع میدان این هسته ها به حالت اولیه خود برمی گردند. در این هنگام است که از ماده امواج الکترومغناطیسی با بسامد رادیویی تابش می شود که توسط سیم پیچی که به آن کویل می گویند، دریافت انجام می‌شود. این سیم امواج دریافتی را به جریان الکتریکی تبدیل می‌کند. سپس این جریان ها تقویت می‌شوند و به عنوان سیگنال های MRI به رایانه داده می‌شود. رایانه با استفاده از سیستم تبدیلی به نام تبدیل فوریه این داده ها را به تصویر تبدیل می‌کنند. این تصویر بسیار دقیق است و تغییرات بسیار کوچک را نیز می‌تواند نشان دهد.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه : آقاخانی و نوربخش

تنظیم : نوربخش