تخت جمشید غرق می شود؟

کارشناسان معتقدند که به دلیل بالا بودن میزان بارش باران در منطقه تخت جمشید، معمولا در بهار سطح حیاط ها، داخل کاخ ها و خیابانها دچار آب گرفتگی می شوند و چون این بناها شیب بندی مناسبی ندارند و انشعاب های فرعی راه آب در این بناها ایجاد نشده، آب باران در مناطق پست جمع شده پی بناها را که در اکثر نقاط از خاک و شن و سنگهای دوریز پر شده اند به آب انبارهای زیرزمینی تبدیل می کند.

این در حالی است که این آب انبارها در تمام طول سال به خاطر اینکه راه خروجی ندارند، ماندگار هستند و در سنگ های دیواره ها و بناهای موجود نفوذ می کنند.

علاوه بر این شن و سنگ ریزه هایی که در محوطه صفه تخت جمشید ریخته شده تا از گل آلود شدن آثارجلوگیری کند و عبور و مرور بازدیدکنندگان در فصل زمستان راحت تر باشد، به جمع شدن آب و نفوذ آن در پی صفه دامن می زند.

در سال های اخیر اگرچه راه حل هایی جهت حفاظت از بناها در مقابل رطوبت در تخت جشمید مانند ساخت سایبان فلزی بر روی پلکان شرقی کاخ آپادانا و پلکان شمالی کاخ شورا، ایجاد کانال هواکش پشت پلکان شرقی کاخ آپادانا، ایجاد سایبان فلزی بر روی نقش برجسته بار عام در بنای خزانه و... اجرا شده اما شنیده ها حاکی از آن است که هر سال تعداد زیادی از این آثار متلاشی می شود و از زمان خاکبرداری این بناها تاکنون هیچ راهکار موثری برای خارج کردن به موقع این آبها صورت نگرفته است.

کامیار عبدی، باستان شناس و استاد دانشگاه در این باره می گوید: در زمان ساخت تخت جمشید، سیستم فاضلاب هم تعبیه شد تا در چنین مواقعی آب به خارج محوطه برود و یکجا جمع نشود اما بسیاری از این راهها اکنون بسته است. البته در سالهای اخیر بخش کمی از راههای فاضلاب پاکسازی شد و همچنان بسیاری از این راهها را  خاک و زباله گرفته است بنابراین احیای سیستم آب و فاضلاب تخت جمشید یکی از اولویتهای مهم ساماندهی وضعیت آن است که باید با یک برنامه ریزی صحیح هرچه سریعتر انجام شود.

او ادامه می دهد: باید مشکلات این مجموعه آسیب شناسی، اولویت بندی و بررسی شود که کدام قسمتها باید فورا مرمت شود و  یا در کدام بخشها می توان از تخریب بیشتر جلوگیری کرد.

از سوی دیگر رشد گلسنگ‌های دیواره های تخت جمشید با وجود اقدامات پاکسازی مسئولان حفاظت این مجموعه همچنان ادامه دارد و  تصاویر حکاکی شده گلهای لوتوس و سربازان ارتش هخامنشی در بخشهایی از دیواره های تخت جمشید اصلی ترین محلهای تخریبی گلسنگها هستند.

گلسنگها گیاهانی متشکل از قارچ و جلبک هستند که با سرعت بسیار کم رشد می کنند و می توانند در زیستگاههای نامناسب مثل کویر زنده بمانند. برخی از گونه های این گیاه روی سنگها می رویند و مواد معدنی آنها را جذب می کنند. این‌ فعل و انفعال گلسنگها باعث شکستگی و ترک روی سنگها می شود تا اینکه از آن سنگ جز خاک چیزی بر جای نماند.

الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از جام جم، مهر، خبرآنلاین