کشف اکسیژن
اگر چه اکسیژن، پیرامون ما را فرا گرفته است اما تا 200 سال پیش هنوز هیچ کس آن را به درستی نمی شناخت. اکسیژن اولین بار در سال 1773 میلادی توسط دانشمندی سوئدی به نام " ویلهام شیله" کشف شد. او اکسیژن را "هوای آتشین" نامید زیرا مواد به خوبی در آن می سوختند. کتاب او درباره ی این کشف تا سال 1777 منتشر نشد.
در همان زمان در انگلستان، جوزف پریستلی بدون آگاهی از کشف شیله، اکسیژن را کشف کرد. او در سال 1775 میلادی گزارش کشف خود را در نشست عمومی فرهنگستان علوم سلطنتی انگلستان ارائه داد. به همین دلیل است که کشف اکسیژن را به پریستلی نسبت می دهند.
در اول آگوست 1774 پریستلی به کمک یک ذره بین بزرگ از نور خورشید برای گرما دادن برخی از مواد استفاده کرد. یکی از موادی که او گرما داد، جیوه بود.
جیوه مایعی نقره ای رنگ به نام جیوه بود. در اثر حرارت ذره های پودر مانند قرمز رنگی در سطح جیوه پدیدار شدند. او به دقت این پودر قرمر رنگ را جمع آوری کرد و حرارت داد. در نتیجه ی این عمل یک گاز بی رنگ به دست آمد.
او دریافت که:
- یک شمع در این گاز بهتر از هوا می سوزد.
- یک موش در ظرف در بسته ای که از این گاز پر شده باشد نسبت به ظرفی که از هوا پر شده است مدت بیش تری زنده می ماند.
- یک تکه ذغال چوب در حال سوختن در این گاز، شعله ور تر می شود.
پریستلی، دانشمند مشهور فرانسوی آنتونی "لاوازیه" را در پاریس ملاقات کرد و از کشف خود با او سخن گفت. لاوازیه در سال 1787 این گاز را "اکسیژن" نامید. کشف پریستلی، لاوازیه را در توصیف درست پدیده ی سوختن یاری کرد.
در این قسمت به بیان برخی از ویژگی های اکسیژن می پردازیم:
عدد اتمی اکسیژن 8 می باشد، این عدد این عنصر دارای 8 الکترون و 8 پروتون و 8 نوترون است.
عدد اتمی ساختار هر عنصر را نمایش می دهد و مکان دقیق هر عنصر در جدول تناوبی و خواص مختلف هر عنصر به این عدد بستگی دارد.
اکسیژن عنصری غیرفلزی است و شعاع اتمی آن 0.65 آنگستروم می باشد. دارای ساختار کریستالی مکعبی شکل است، از لحاظ ساختار اوربیتالی می توان به صورت زیر نوشته می شود :
1s2 2s2p4
انرژی یونیراسیون برای اولین، دومین و سومین الکترون در اتم اکسیژن به ترتیب عبارتند از: 13.618 و 35.117 و 54.934 .
تقریباً 21 درصد از اتمسفر زمین از اکسیژن تشکیل شده است و اغلب از اکسیژن در جوشکاری، تصفیه آب و تهیه سیمان استفاده می شود، هم چنین برای سوختن و احتراق به این ماده نیازمندیم.
تغییر و جداسازی مواد، ترجمه و تدوین: علیرضا اسبقی، انتشارات مبتکران
پایگاه grandunifiedtheory
مرکز یادگیری سایت تبیان - گردآورنده و تنظیم : نوربخش
