تبیان، دستیار زندگی
همه می دانیم كه بازی ، مهمترین ، خطیرترین وسرنوشت سازترین كار یك خردسال یا یك كودك است . پس بدانید كه بی ارزش تلقی كردن آن ، ارمغانی جز حسرت و آه در پی نخواهد داشت . دانشمندان و متخصصان دریافته اند كه چگونه تجربیات پس از تولد....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سرنوشت سازترین بازی های دنیا


همه می دانیم كه "بازی" ، مهمترین ، خطیرترین وسرنوشت سازترین "كار" یك خردسال یا یك كودك است . پس بدانید كه بی ارزش تلقی كردن آن ، ارمغانی جز حسرت و "آه" در پی نخواهد داشت .

 دانشمندان و متخصصان دریافته اند كه چگونه تجربیات پس از تولد ، " اتصالات " واقعی مغز انسان را تعیین می كند .


کودک

* در طول روز مدام با او حرف بزنید . نگذارید به حكم ناتوانی كودك در حرف زدن ، خانه در سكوت مطلق قرار گیرد . وقتی مشغول كارهای خانه هستید ، صندلی یا رخت خواب او را جائی قرار دهید كه بتواند شما را ببیند . مدام برایش قصه بگوئید و قربان صدقه اش بروید . حتی وقتی دارید برنج دم می كنید یا ظرف ها را می شوئید به او بگوئید : " خوب حالا برنج را خیس می كنیم ، حالا می گذاریم آب جوش بیاید ، ..." یا " خوب پسر قشنگم !حالا نوبت شستن قابلمه هاست " . تعداد كلمه هایی كه نوزادان هرروز می شنوند ، هوش ، مهارت های اجتماعی و موفقیت های تحصیلی آنها را در آینده تحت تاثیر قرار می دهد . كودكانی كه با كلمات احاطه می شوند ، تقریبا تا سن سه سالگی در صحبت كردن روان می شوند و برعكس كودكانی كه از تجربه های زبانی محروم هستند ، ممكن است برای تسلط در حرف زدن دچار مشكل شوند .

*  به "غان و غون " های كودك توجه كنید و آنها را تكرار كنید. این كار به كودكتان نشان می دهد كه دارید به او گوش می دهید و از صداهایی كه درمی آورد ، لذت می برید .  با نشان دادن توجه و علاقه ی خود به آنچه كودكتان می گوید ، مهارت های زبانی و اعتماد به نفس او را تكامل می بخشید .حتی می توانید صدای كودك را ضبط و سپس برایش پخش كنید . مطمئن باشید كودكتان هیجان زده می شود و به صدای ضبط شده واكنش نشان می دهد .

* در این دوران است كه كودك دستان خود را كشف می كند . آنها را نگاه می كند و سعی می كند به وسیله ی آن ، آشیاء را به چنگ آورد . دست های كودك را بگیرید و به هم بزنید . آواز :" دست دستی باباش میاد ، صدای كفش پاش میاد " را برایش بخوانید .

* كف دستان كودك را بگیرید ، با انگشت اشاره روی آن  خط های دورانی بكشید و "لی لی  لی لی حوضك ، جوجو اومد آب بخوره ، افتاد تو حوضك " بخوانید . انگشتانش را باز و بسته كنید و " من ِمن ِكله گنده " بازی كنید . تركیب لمس كردن و صدا ، در این بازی بسیار محرك است و برای كودك خوشایند می باشد .این گفتار نمایشی ، احساسات را در نوزادان بروز می دهد . این كار به نوبه ی خود مغز را فعال می سازد تا مواد شیمیائی را كه به حافظه كمك می كند آزاد سازد .

* لگد انداختن ، مهارت جنبشی كودك را تحول می بخشد . چیزهای رنگارنگ به پای مچ پای كودك ببندید و لگد پرانی او را با سرخوشی تماشا كنید و برایش دست بزنید. یك جغجغه یا توپ جلوی پایش آویزان كنید . به او یاد دهید كه چگونه می توان به آنها لگد زد . تكرار پیوسته ی مهارت های جنبشی ، مسیرهای عصبی را تقویت می كند .

از سه الی شش ماهگی كودك شما ممكن است بتواند یك شی را از یك دست به دست دیگرش بگذارد . این كار را اینگونه به او یاد دهید : وقتی جغجغه در یك دستش قرار دارد ، دست دیگرش را روی جغجغه بگذارید . او به صورت خودكار جغجغه را خواهد گرفت

* كودك را  بغل كنید و با شعرهای كودكانه ی تلویزیون حركت دهید ، آرام بچرخید و بالا و پائین بروید . مثلا در شعر " توحوض خونه ی ما ، ماهی های رنگارنگ ، بالا و پائین می رن ، ... " وقتی به "بالا و پائین می رن " رسیدید ، آرام بنشینید و بلند شوید . یا در شعر " یه توپ داره قلقلیه ، سرخ و سفید و آبیه ، می زنم زمین هوا میره " وقتی به عبارت آخر رسیدید ، آرام بنشینید و بعد بایستید و او را محكم در هوا نگه دارید .

* نوزاد را سینه خیز بر روی یك ملحفه ی بزرك وسط اتاق قرار دهید و یك اسباب بازی كه به وسیله ی باتری چراغ هایش روشن می شود ومی چرخد را كمی دورتر در مقابل او قرار دهید . نوزاد در تلاش برای به دست آوردن اسباب بازی به جلو می خزد . او را تشویق كنید و هروقت كمی حركت كرد، برایش دست بزنید و آفرین بگوئید . این نوع موفقیت ، اعتماد به نفس فراوانی را به وجود می آورد .

* از سه الی شش ماهگی كودك شما ممكن است بتواند یك شی را از یك دست به دست دیگرش بگذارد . این كار را اینگونه به او یاد دهید : وقتی جغجغه در یك دستش قرار دارد ، دست دیگرش را روی جغجغه بگذارید . او به صورت خودكار جغجغه را خواهد گرفت . سپس انگشتان دست قبلی را باز كنید . وقتی نوزادتان توانست این كار را انجام دهد دستش را ببوسید و تشویقش كنید .

*نوزادتان را تشویق به غلتیدن كنید . نوزادان با استفاده مداوم از عضلات  دست و پای خود ، به قدرت و انعطاف لازم جهت غلتیدن دست می یابند . كودك را به پشت روی یك ملحفه ی بزرگ وسط اتاق بگذارید و او را برای غلتیدن كمك كنید . با

کودک

كف دست كمرش را از زمین بلند كنید و او را وادار به چرخش كنید . می توانید یك عروسك پشمالو را كنار كودك كمی آن طرفتر بگذارید  تا او با غلت زدن آنرا به چنگ آورد .  این كار ماهیچه های كودك  را تقویت می كند . هیچ چیز هیجان انگیزتر از این نیست كه سرتان را برگردانید و ببینید كودكی كه به پشت رها كرده بودید ، حال بر روی شكم ، دست و پا می زند .

* كودكتان را در بغل بگذارید ، یك اسباب بازی مورد علاقه ی كودك را روی یك پایتان بگذارید، مطمئن شوید آنرا می بیند ،بعد آنرا روی پای دیگرتان بگذارید  . به او بگوئید :" موش كوچولو رفت ؟ رفت تو آسمون ( به بالا نگاه كنید) ، رفت روی زمین ( به زمین نگاه كنید) ، آهان ! موش كوچولو اینجاست پیداش كردم ( اسباب بازی را روی پای دیگرتان تكان دهید ) " . می توانید اسباب بازی را پشتتان پنهان كنید وبعد از اینكه ذهن كودك را به جستجوی او مشغول كردید ، آنرا بیرون بیاورید و بگوئید :" دالی موشه ! موش كوچولو اینجا بود ! " .  شما با حركت دادن اسباب بازی در دیدرس كودكتان ، و قایم كردن آن ،  كنجكاوی او را تحریك خواهید كرد . این عمل ، در بهبود یادگیری كودك حائز اهمیت است .

* كودك را در مقابل آینه ، روی میز آرایش اتاق خواب بنشانید و خودتان پشت او بایستید و او را محكم بگیرید . كودك را تشویق كنید تا خودش و شما را در آینه ببیند .  چشمك بزنید ، بعد دستتان را روی چشمتان بگذارید و بگوئید :"چشم ، این چشم من است " . بعد لب هایتان را كج و معوج كنید و بگوئید :"لب ، این لب منه " . بعد از معرفی خود به سراغ او بروید . به بینی اش دست بزنید و بگوئید : "بینی!" . تمام اعضای صورت و دست و پایش را همراه با شعر و آواز به او نشان دهید . حالا از او بخواهید كه با گفتن "بینی" ، دستش را روی بینی اش بگذارد . عمل " دیدن " و " خوب دیدن "  كودك را دقیق و موشكاف بارمی آورد . تحریك كودكان به "دیدن" برای رشد ذهنی كودكان حائز اهمیت است . كودكان از دیدن خود در آینه لذت می برند . می توانید یك آینه ی كوچك جیبی  در دستانش قرار داد ، تا با سعی و كوشش بتواند خودش را پیدا كند .

*او را در معرض همه جور صدایی قرار دهید : مچاله كردن كاغذ یا زرورق ، ریختن نخود و لوبیا در قوطی های آشپزخانه ، سوت و سرفه ، ... . كاغذ چیبس و پفك را بشوئید و به دستش بدهید . رنگ شاد و صدای جرق جرق كاغذ برای كودك لذت بخش است .

* عروسك هایی كه دست داخل آنها می رود و می توان دست هایشان را با انگشتان حركت داد ، بسیار مورد علاقه ی كودكان هستند . او را روی صندلی مخصوص كودك بنشانید و خودتان به پشت مبل بروید . عروسك را دست كنید و هربار از یك طرف مبل بیرون بیاورید و سلام كنید . سعی كنید نگاه كودك را با خود همراه سازید . یك سیرمشخص را چندین بار تكرار كنید . مثلا : اول از سمت چپ ، بعد از بالا ، بعد هم از سمت راست . بگذارید كودك ، رفتار شما را پیش بینی كند و قبل از اینكه عروسك را  به سمت بالا بیاورید ، او نگاهش را به بالای مبل منتظر نگه دارد . عروسك را به كودك دهید و ببینید آیا او از شما تقلید خواهد كرد یا نه !

كودكان عاشق بازی " دالی موشه " هستند . این بازی به كودكان می آموزد كه اشیای ناپدید شده دوباره برخواهند گشت . یك پارچه ی تمیز روی سر و صورت خود بكشید و از كودك بخواهید آنرا بكشد . تا توانست  پارچه را بردارد و صورت شما را ببیند ، به او بگوئید "دالی" یا بهتر است بگوئید : " سلام " . بعد پارچه را روی صورت كودك بگذارید ،تا او خود پارچه را بكشد

*كودكان عاشق بازی " دالی موشه " هستند . این بازی به كودكان می آموزد كه اشیای ناپدید شده دوباره برخواهند گشت . یك پارچه ی تمیز روی سر و صورت خود بكشید و از كودك بخواهید آنرا بكشد . تا توانست  پارچه را بردارد و صورت شما را ببیند ، به او بگوئید "دالی" یا بهتر است بگوئید : " سلام " . بعد پارچه را روی صورت كودك بگذارید ،تا او خود پارچه را بكشد . به محض موفق شدنش با صدای شاد و هیجانی بگوئید : "سلام" . این بازی منجر به قهقهه ی كودك می شود .

سرور حاجی سعید

بخش خانواده ایرانی تبیان


مقالات مرتبط :

بازی، حیات كودك

برایش خاطره بسازید

بازی، آموزش مهارت های زندگی

بازی پیشگوی آینده کودک

بازی کردن ،تمرین استقلال

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.