با محافظ وارد اینترنت شوید

قرن حاضر هم كه با تهاجم تكنولو‍ژی و صنعت در خانواده‌ها مواجه شده و شیوه زیستن، تغییرات شگرفی را تجربه می‌كند، حساسیت بیشتری را برای حفظ و تداوم صحیح این نهاد اجتماعی ایجاد كرده است تا جایی كه نظر بسیاری از محققین، پژوهشگران و جامعه شناسان به این موضوع مهم جلب شده است. اینترنت با همه خوبی‏ها و فوایدش، از كاستی‏ها و آسیب‏هایی نیز برخوردار است كه همگان به ویژه دولت‏مردان، سیاست‏گذاران و اولیا و مربیان و والدین باید بدان واقف باشند. البته سخن گفتن از آسیب‏های اینترنت به معنای نفی این پدیده و نگاه منفی بدان نیست؛ بلكه واقعیت این است كه اینترنت دارای كاركردهای مثبت و منفی می باشد  با توسعه و تحول یافتن اینترنت،در مقابل انقلاب عظیمی در ایجاد جرایم در سطح بین المللی بوجود آمده است. لذا در بیشتر کشورهای دنیا جرایم اینترنتی بعنوان یک معضل حاد و بسیار مهم تلقی میگردد ودولتها درصدد پیدا نمودن راه حلهای مختلفی در جهت جلوگیری از وقوع آن میباشند. از آن موقع که بچه ها به شدت تحت تأثیر تبلیغات ماهواره ای برای خرید جدیدترین نرم افزارهای کامپیوتری، سی دی های بازی و لپ تاپ های تبلت و آی پد و... قرار گرفتند و پدر و مادرها هم برای به اصطلاح تشویق و پر کردن اوقات فراغت بچه ها این وسایل مدرن ارتباط جمعی را برای دلبندان معصوم خود تهیه کردند و دروازه ورود به دنیای اینترنت را هم ناآگاهانه برای آنها باز نمودند، همه و همه ناخواسته فرزند نوجوان خود را در معرض شدیدترین آسیب های خانوادگی، اجتماعی، روانی و هزاران آفت مدرن روز قرار دادند، آسیب ی که متأسفانه دامن گیر اکثر خانواده ها شده است . در این میان آنچه که می تواند سپری در مقابل این تهاجمات فرهنگی باشد، شناخت این آسیب ها و اطلاع رسانی والدین از این خطرات خانمان سوز است.

آثار و آسیب های روانی

اعتیاد مجازی، استفاده بیش از حد از اینترنت است تا آنجا كه بدون استفاده از آن فرد احساس كمبود می كند و روابط او بامحیط متأثر از استفاده مكرر و دیوانه وار فرد شده از حالت عادی خارج می شود.

این اختلال روانی در كشورهایی كه استفاه از اینترنت آسان و ارزان است، بسیار چالش زا بوده و تا آنجا كه نهادهای مختلف را درگیر كرده است. پیامدهای اعتیاد به اینترنت و حتی كار زیاد با اینترنت، كه در حد اعتیاد نباشد، نتایج و پیامدهای زیان بخشی برای فرد وجامعه در پی داشته و آسیب های شدید جسمانی، مالی، خانوادگی، اجتماعی و روانی را به همراه دارد.

از دیگر پیامدهای اعتیاد اینترنتی مشكلات خانوادگی و تأثیر آن بر روابط زناشویی، والدین و فرزندان است. امروزه اصطلاح (بیوه اینترنتی ) برای همسر معتاد به اینترنت اطلاق می شود. آمار نشان می دهد كه اعتیاد به اینترنت ممكن است به فروپاشی خانواده و طلاق منجر شود. این مسئله هر روز در دنیای اینترنت اتفاق می افتد.

عموما معتادان به اینترنت بین 40 تا 80 درصد از وقت خود را با جلساتی كه ممكن است هر كدام حتی تا 20 ساعت طول بكشد، صرف می كنند و این كارباعث می شود تا اختلالاتی در میزان و زمان خواب كاربر به وجود آید. این اختلال، خستگی بیش از اندازه ای در بدن ایجاد می كند، كه كاركرددرسی و شغلی را تحت تأثیر قرار می دهد و ممكن است نظام ایمنی بدن را ضعف كند و فرد، آسیب پذیری بیشتری به بیماری ها پیدا كند.

بحران هویت

هویت، واجد سه عنصر است : شخصی، فرهنگی و اجتماعی، كه هریك در تكوین شخصیت فرد نقش مهمی را ایفامی كنند. در مقایسه ها، هویت شخصی، ویژگی بی همتای فرد را تشكیل می دهد و هویت اجتماعی در پیوند با گروه ها واجتماعات مختلف قرار می گیرد.

اینترنت صحنه فرهنگی و اجتماعی است، كه فرد خود را در موقعیت های متنوع نقش ها و سبك های زندگی قرار می دهد واین خود زمینه ای برای آسیب پذیری شخصیت كاربر و موجب چند شخصیتی شدن كاربر می شود. از این روست كه ساختار و چینش پایگاه های شخصی (Web Loge) به گفته میلر (Miler) نشان از شخصیت آن كاربر است.

جوانان در این محیط از آسیب پذیری بیشتری برخوردارند، به ویژه در دورانی كه هویت ایشان شكل می گیرد، این خطرپررنگ تر می شود. با امكانات و گزینه های فراوانی كه رسانه های عمومی، از جمله اینترنت دراختیار جوانان می گذارند، آنان دائما با محرك های جدید و انواع مختلف رفتار آشنا می شوند. چنین فضایی هویت نامشخص وپیوسته متحولی را می آفریند، خصوصا برای نسلی كه در مقایسه با نسل قبل با محرك های فراوانی مواجه است.

جوان، به خصوص در دوران بلوغ كه مرحله شكل گیری هویت اوست و همواره به دنبال كشف ارزش ها و درونی كردن آنها می باشد، با اینترنت و حجم گسترده، حیرت انگیز و گوناگون اطلاعات مواجه می شود و ناچار كه در این دنیای مجازی، هویت خویش را از طریق جستجو پیدا كند و بدین سان، ممكن است برخی وشاید تعداد زیادی از نوجوانان راه را در اینترنت گم كنند و دوران هویت یابی خویش را بیش از پیش با بحران سپری كنند. ازسوی دیگر، گاهی برخی از ویژگی های شخصیتی، مانند سن، تحصیلات، محل سكونت و حتی جنسیت در اینترنت از بین می رود; با این حال، چه تأثیراتی كه همین شخصیت های ناشناس بر یكدیگر دارند.

از جمله نتایج بحران هویت نیز كم رنگ شدن علایق كاربران به وطن خویش است، كه نتایج خطرناكی چون خیانت به كشور و خودكم بینی و وابستگی فرهنگی و شخصیتی به كشورهای بیگانه خواهد بود. یكی از ریشه های وقوع جرایم امنیتی،وجود بحران هویت است كه در جرایم جاسوسی و خیانت به كشور بیشتر رخ می نماید.

از جمله آثار مخرب جرایم رایانه ای، به ویژه جرایم مرتبط با محتوا به وجود آمدن انحرافات جنسی و اختلالات جنسی است. اینترنت به دلیل رویكرد آزاد اندیشی در روابط جنسی از سوی گردانندگان اصلی آن و نگرش تجاری نسبت به مسائل جنسی موجب پدید آمدن پدیده كثیفی به نام هرزه نگاری و هنر پلید شهوانی و رواج سرسام آور آن گردید، كه مرزهای اخلاقی را درهم می شكندو تهدیدی برای فرهنگ ها، به ویژه فرهنگ های دینی، چون فرهنگ اسلامی است.

دسترسی به مطالب مستهجن ، صرفا به افراد نابهنجار خلاصه نمی شود و حجم قابل توجهی از مراجعان را افراد طبیعی تشكیل می دهند. اصولا اینترنت به جوی دامن زده كه در سایه ویژگی های خاص خود به تدریج به شكل گیری ناهنجاری های جنسی در كاربران خود می انجامد و منشأ به وجود آمدن بسیاری از جرایم رایانه ای (به ویژه محتوایی ) و مقمه ای برای جرایم جنسی می گردد.

دلال رجوع و اقبال مردم به این گونه مطالب را در عرصه اینترنت می توان در این موارد خلاصه نمود:

گمنامی

ناشناخته ماندن مراجعان در عرصه اینترنت، به نوعی اعتماد به نفس در افراد را دامن می زند و این حالت، نوعی رفتارغیرمسئولانه را در فرد شكل می دهد. مراجعان درچنین شرایطی است كه به خود اجازه می دهند تا برخلاف رفتارهای طبیعی به راحتی از دسترس زوج اینترنتی خود دور شوند و یا بلافاصله به فرد دیگری روی آورند. همین ویژگی، خود محركی است تا كاربران اینترنتی به استفاده از هویت جعلی روی آورند و این را می توان از جمله ویژگی های فرهنگ فضای مجازی برشمرد، كه این خود زمینه ای برای ارتكاب جرایم فضای سایبر نیز هست.

سهولت

مطالب شهوانی و تصاویر سكسی به آسانی در دسترس همگان قرار دارند. عرضه گسترده این مطالب و وجود تعداد بی شماراتاق های گفت وگوی جنسی، هر كاربری را به داشتن اولین تجربه در این حوزه تحریك می کند. چنین سهولتی است كه بسیاری را به تجربه رفتارهای ناهنجاری جنسی نه در فضای فیزیكی، بلكه در فضای مجازی هدایت می كند. به ویژه اگر نظارت نهادهای مسئول در كشورها در این زمینه كم رنگ و ناتوان باشند.

مراجعه كنندگان به این سایت ها، تجربه داشتن نوعی ارضای جنسی اینترنتی را دلیل اصلی رجوع شان معرفی می كنند. با اعتیاد به این مسائل، به ویژه به صورت مجازی (Virtual Sex) افراد دچار اختلالات و انحرافات گوناگون جنسی می شوند، كه نتیجه آن به خطر افتادن سلامت روانی و حتی جسمی جامعه خواهد بود. البته شیوع انحرافات جنسی از این قبیل، به ویژه باگسترش اینترنت و شیوع استفاده از آن در میان جوانان، آثار مخرب اجتماعی نیز خواهد داشت كه تا حدی بقای جامعه و نسل بشری را نیز به خطر خواهد انداخت.   

سوء استفاده جنسی

از دیگر خطرات جدی اینترنت به عنوان منشأ جرایم رایانه ای در فضای مجازی، سوء استفاده جنسی است، كه در دوران كنونی بیشتر متوجه كودكان و نوجوانان است. كودكان و نوجوانان، به خصوص در جوامع پیشرفته كه استفاده از اینترنت در خانه ومدرسه برای آنان میسر است، خاصه از طریق اتاق های چت و گپ زنی مورد اغفال و سوء استفاده جنسی قرار می گیرند. گاه افرادی با ضبط تصاویر خصوصی و احیانا غیراخلاقی از طریق دوربین اینترنتی (Web Cam) و یا به دست آوردن اطلاعات وعكس های خصوصی بزهدیدگان آنان را وادار به پذیرش رابطه جنسی فیزیكی می كنند. و یا پس از آشنایی از طریق چت باقرار گذاشتن و حضور فیزیكی دختران در محل، آنان را مورد تجاوز قرار می دهند. در مواردی با ارسال تصاویر مستهجن، افرادبه ویژه نوجوانان را ترغیب به برقراری رابطه نامشروع جنسی می كنند. در مواردی اغفال دختران و نوجوانان به صورت باندی صورت می گیرد.

این مسئله در حال حاضر، به یكی از معضلات جدی در مغرب زمین مبدل شده است; چندان كه غالب دانشمندان وسیاست گذاران به این امر بیش از پیش وقوف و توجه داشته اند و مقالات، كتاب ها و همایش های متعددی در ارتباط با آن برگزار كرده اند. اگرچه سودمندی های اینترنت اززیان های بالقوه آن بیشتر است، در عین حال نباید از شناخت خطرات آن، غفلت كرد. در صورتی كه برای مبادله با این خطرات،اقدامی صورت نگیرد، تهدیدهای سنگین آن بر كودكان باقی خواهد ماند و سبب بازداری از كاربرد صحیح اینترنت در آینده خواهند شد.

مشاور دادستانی کشور می گوید:  آسیب‌های ناشی از شبكه مجازی اینترنت به مراتب بیشتر از شبكه‌های ماهواره است. وی از فیلتر شدن بیش از پنج میلیون سایت اینترنتی خبر داد و گفت: این شبكه می‌تواند در بخش‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی به مخاطبین آسیب‌ برساند.

لذا آگاهی‌بخشی به مردم از طریق رسانه‌های جمعی، آموزش دانشجویان و دانش‌آموزان برنامه‌ریزی برای تحكیم خانواده تشكیل پلیس سایبر و تصویب قوانین مبارزه با جرایم اینترنتی می‌تواند از فعالیت‌های پیشگیرانه در این زمینه باشد.

فرآوری : کهتری

بخش خانواده ایرانی تبیان

منابع:

محمد حسین طارمی-  پگاه حوزه

ثریا عبداللهی فر- سایت حریف

نیاز مرکزی