به یاد خالق وسترن اسپاگتی
سال از مرگ سرجیو لئونه می‌گذرد
امروز، از مرگ سرجیو لئونه، خالق وسترن‌های معروف به اسپاگتی 21 سال می‌گذرد. این كارگردان ایتالیایی در تاریخ 30 آوریل (10 اردیبهشت) 1989 پس از 60 سال زندگی و كارگردانی آثاری ماندگار درگذشت.
او برای فیلم‌هایش كه به وسترن اسپاگتی نامیده شدند از شهرت خاصی برخوردار است و هنوز خیلی از سینمادوستان
از تاثیر عمیق او بر هنر هفتم یاد می‌كنند. او نكته‌های كلیدی در فیلم‌هایش داشت كه گرفتن كلوزآپ (نمای درشت) و لانگ‌شات (نمای باز) طولانی از مهم‌ترین آنهاست. سه‌گانه دلار او شامل یك مشت دلار، به خاطر چند دلار بیشتر و خوب، بد، زشت می‌شود و بعد از آن فیلم‌های دیگری مثل «روزی روزگاری در غرب» و «روزی روزگاری در آمریكا» را ساخت كه از مهم‌ترین آثارش به شمار می‌آیند.
او چند بازیگر محبوب داشت كه در صدر آنان كلینت ایستوود قرار دارد كه در سه‌گانه‌اش در نیمه دهه 60 میلادی بازی كرد. ماریو برگا، آلدو سامبرل و بنیتو استفانلی هم در این فیلم‌ها با او بودند كه این دو تای آخری كارشان را با لئونه در فیلم‌های بعدی‌اش یعنی روزی روزگاری در سال 1968 و یك مشت دینامیت (یا سرت را بدزد احمق) در سال 1971 به‌عنوان آخرین فیلم وسترن او هم ادامه دادند.
لئونه كارش را با ساخت فیلم آخرین روزهای پمپی در سال 1959 شروع كرد و آخرین فیلمش روزی روزگاری در آمریكا بود كه در سال 1984 ساخته شد. او در مجموع 10 فیلم ساخته و نوشتن 15 فیلمنامه را هم در كارنامه‌اش دارد.
سرجیو لئونه در سال 1984 نامزد جایزه بفتا و گلدن‌گلوب برای روزی روزگاری در آمریكا شد. او در حال تحقیق و
پیش تولید فیلمی درباره نبرد لنینگراد در جنگ جهانی دوم بود كه بر اثر سكته قلبی درگذشت. او كه زاده عصر فاشیسم و جنگ جهانی دوم در ایتالیا بود، در دهه 50 میلادی كارش را با دستیار كارگردانی و فیلمنامه‌نویسی در سینما شروع كرد و خیلی‌ها معتقدند ساخت سه‌گانه لئونه روح تازه‌ای در ژانر وسترن دمید.
لئونه كارش را با ساخت فیلم آخرین روزهای پمپی در سال 1959 شروع كرد و آخرین فیلمش روزی روزگاری در آمریكا بود كه در سال 1984 ساخته شد. او در مجموع 10 فیلم ساخته و نوشتن 15 فیلمنامه را هم در كارنامه‌اش دارد.
كلینت ایستوود حاضر شد با 15 هزار دلار كه نصف چیزی بود كه در تلویزیون به او می‌دادند، در فیلم به خاطر یك مشت دلار بازی كند. در فیلم به خاطر چند دلار بیشتر، آدمكش‌های جایزه‌بگیر موضوع اصلی فیلم را شكل می‌دادند و لئونه از لی وان كلیف دعوت كرد تا به گروه او بپیوندد. این بازیگر در آن زمان بدترین دوره زندگی‌اش را می‌گذراند و چند سالی بود كه برای خرد شدن استخوان‌ها و ترك الكل در بیمارستان بستری بود.
سرجیو لئونه درباره این فیلم گفته است: سینما برای من صنعت رویاسازی نیست، صنعت اسطوره‌سازی است. ترجیح می‌دهم پلیدترین اسطوره را قهرمان فیلمم بكنم: آدمكش‌های جایزه بگیر را... .
در خوب، بد، زشت او 3 قهرمان دارد: خوب، بد و زشت. هر چند شخصیت خوب فیلم نیز دست كمی از 2 شخصیت دیگر ندارد.
این سه فیلم مكمل هم هستند. در فیلم اول، 2 گروه دشمن یكدیگرند و مردی بین آنها قرار دارد. در فیلم دوم 2 مرد رقیب هستند و گروهی میان آنها قرار دارد. در فیلم سوم 2 كشور با هم جنگ دارند و 3 مرد در میان آنها هستند.
موفقیت او در سه‌گانه‌اش باعث شد تا آمریكایی‌ها از او دعوت كنند تا در آمریكا به فیلمسازی بپردازد و همینجا بود كه او روزی روزگاری در غرب را در سال 1967 كارگردانی كرد. او این فیلم را در یوتا با بازیگری چارلز برانسون، هنری فوندا و جیسون راباردز ساخت و در آن باز هم از خشونت در غرب كهنسال گفت. فیلمنامه این فیلم بر مبنای قصه‌ای از برناردو برتولوچی نوشته شد.
سرجیو لئونه پس از دهه 70 با روزی روزگاری در آمریكا نام خود را در كنار بزرگانی مثل اسكورسیزی و فرانسیس فورد كاپولا در آمریكا مطرح كرد. این فیلم درباره 4 گانگستر در سال‌های 1920 است كه می‌تواند تماشاچی را به تفكر درباره امیال و غریزه‌های انسان وا دارد.
ایستوود كه بازیگر محبوب این كارگردان بود، درسال 1992، فیلم نابخشوده را ساخت و آن را به لئونه كه 3 سال پیش از آن درگذشته بود، اهدا كرد.
سینما و تلویزیون تبیان
آرزو پناهی/ جام‌جم
