وصیت فاطمه به علی(علیهماالسلام)

بیمارى زهرا(سلام الله علیها) در حدود چهل روز طول كشید ولى روز بروز حالش سخت تر مى شد و كسالتش شدت مى یافت. یك روز به على بن ابى طالب علیه السلام گفت: پسر عموى مهربان، آثار و علائم مرگ را در خودم مشاهده مى نمایم. گمان مى كنم عنقریب به پدرم ملحق گردم، مى خواهم وصیت كنم. على (علیه السلام) در كنار بستر فاطمه نشست و اطاق را خلوت كردند: فرمود: اى دختر پیغمبر به هر چه دلت مى خواهد وصیت كن و یقین داشته باش كه به وصیت تو عمل خواهم كرد. انجام وصایاى تو را بر كارهاى شخصى خودم مقدم مى دارم. على (علیه السلام) به چهره ى پژمرده و چشم هاى فرورفته ى همسرش نگاه مى كرد و اشك مى ریخت. فاطمه (علیهاالسلام) برگشت و با دیده هاى فرورفته اش نگاهى به صورت غمناك و پژمرده ى شوهر مهربانش نمود و گفت: پسر عمو! تاكنون در خانه ات دروغ نگفته ام، مرتكب خیانت نشده ام و هیچگاه از اوامر و دستوراتت تخلف نكردم.

على (علیه السلام) فرمود: مقام خداشناسى و پرهیزكارى تو به قدرى عالى است كه احتمال خلاف درباره ات نمى رود. به خدا سوگند مفارقت و جدایى تو بر من گران است. اما چه كنم كه مرگ را چاره اى نیست. به خدا قسم مصیبات مرا تازه كردى، مرگ نابهنگام تو حادثه ى دردناكى است، انا للَّه و انا الیه راجعون. چه مصیبت ناگوار و دردناكى است؟! به خدا سوگند این مصیبت جانسوز را هرگز فراموش نمى كنم و چیزى نمى تواند تسلى بخش من باشد. آنگاه ساعتى را با هم گریستند. [بحارالانوار ج 43 ص 191.] حضرت زهرا در این مذاكره ى كوتاه برنامه ى دوران زندگى زناشویى خویش را در چند جمله مختصر خلاصه كرد: مقام صداقت و پاكدامنى و اطاعت از شوهر را بیاد همسرش آورد. على بن ابى طالب (علیه السلام) نیز از زحمات و موقعیت علمى و پرهیزكارى و صداقت و درستى همسر عزیزش تقدیر كرد. مهر و علاقه ى بى پایانش را نسبت به او ابراز داشت. در اینجا بود كه احساسات و عواطف آن دو یار مهربان دو همسر نمونه ى اسلام چنان تحریك شد كه نتوانستند از گریه خوددارى كنند. ساعتى را با هم گریستند و به یاد دوران كوتاه زندگى زناشویى كه جهانى از صفا و مهر و علاقه و صداقت و درستى و پاكدامنى و فداكارى بود اشك ریختند. و به یاد زحمات طاقت فرسا و فداكارى ها و گرفتارى ها همدیگر ناله كردند. شاید بوسیله ى اشك هاى چشم، آتش درونى خود را كه نزدیك بود كالبدشان را محترق سازد خاموش كنند.

بعد از آن كه گریه شان آرام تر شد على بن ابى طالب علیه السلام سر همسر عزیزش را در دامن گرفت، فرمود: اى دختر پیغمبر! هر چه میل دارى وصیت كن و مطمئن باش كه از وصایاى تو تخلف نخواهم كرد. فاطمه به موضوعات زیر وصیت نمود:

1- اى پسر عمو! مردها بدون زن نمى توانند زندگى كنند، شما نیز ناچارید زن بگیرید. خواهشمندم بعد از من، با امامه دختر خواهرم ازدواج كن، زیرا نسبت به اطفال من مهربان است. [مناقب ابن شهر آشوب ج 3 ص 362.]

2- فرزندانم یتیم مى شوند با آنان مدارا كن، بر سرشان فریاد مزن، براى دلجویى آنان یك شب نزد آن ها بمان و یك شب نزد همسرت. [بحارالانوار ج 43 ص 178.]

3- براى من تابوتى تهیه كن كه در موقع حمل جنازه، بدنم پیدا نباشد. و طرز ساختمانش چنین و چنان باشد. [بحارالانوار ج 43 ص 192.]

4- مرا شبانه غسل بده و كفن كن و به خاك بسپار، اجازه نده اشخاصى كه حقم را غصب كردند و اذیت و آزارم نمودند بر من نماز بخوانند یا به تشییع جنازه ام حاضر شوند. [بحارالانوار ج 43 ص 192.]

5- به هر یك از زنان رسول خدا دوازده وقیه بده.

6- به هر یك از زنان بنى هاشم دوازده وقیه بده.

7- به امامه دختر خواهرم نیز چیزى بده. [دلائل الامامة ص 42.] بعد از وفات فاطمه، وصیتنامه ى مكتوب زیر نیز بدست آمد:

8- بوستان ذى الحسنى، و بوستان ساقیه، و بوستان دلال، و بوستان غراف، و بوستان رقمه، و بوستان هیثم، و بوستان ام ابراهیم هفت بوستان مذكور بعد از من در اختیار على بن ابى طالب باشد. بعد از او در اختیار فرزندم حسن، بعد از حسن در اختیار حسین باشد. بعد از حسین در اختیار فرزند ارشد حسین باشد.

نویسنده: على. شاهد: مقداد، زبیر. [دلائل الامامة ص 42.]

ابن عباس نیز روایت كرده كه وصیتنامه ى كتبى زیر، از حضرت زهرا بدست آمد:

بسم اللَّه الرحمن الرحیم. این وصیتنامه ى فاطمه دختر رسول خداست. به یگانگى خدا شهادت مى دهم. شهادت مى دهم كه محمد (صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم) رسول خداست. بهشت و دوزخ حق است. و در وجود قیامت شك نیست. و خدا مردگان را مبعوث مى كنم. یا على خدا مرا همسر تو قرار داد تا در دنیا و آخرت با هم باشیم. و اختیارم در دست تو است. یا على در شب مرا غسل بده و كفن كن و حنوط كن و به خاك بسپار. و به احدى اطلاع نده. اكنون با شما وداع مى كنم. سلام مرا به فرزندانم كه تا قیامت به وجود مى آیند برسان. [بحارالانوار ج 43 ص 214.]

منبع:

بانوى نمونه اسلام فاطمه زهرا (سلام الله علیها)ریال ابراهیم امینی