شاتل اندیور در آستانه پرتاب

شاتل به فضاپیماهایی گفته می شود که برای انجام ماموریتهای بیرون جو زمین ساخته می شوند. شاتل ها را در اصطلاح Space Transportation System به معنی سیستم حمل و نقل فضایی می گویند و طراحی و ساخت به گونه ای انجام می گیرد که حداقل انجام 100 ماموریت را بتواند انجام دهد. شاتل مثل یک راکت (موشک) پرتاب شده و مانند هواپیما فرود می آید.

شاتل دیسکاوری کهنه کارترین فضاپیما از میان سه فضاپیمای باقی مانده آژانس فضایی آمریکا بود که پس از آخرین ماموریت خود بازنشسته شد. دو ماموریت باقی مانده در برنامه شاتلهای ناسا به آتلانتیس و اندیور تعلق دارند و پس از آن پرونده شاتل ها برای همیشه به پایان خواهد رسید.

29 آوریل 2011/ 9 اردیبهشت 1390، شاتل فضایی اندیور برای آخرین‌بار رهسپار مدار زمین می‌شود.  محموله ارزشمند شاتل فضایی اندیور (Endeaver) یعنی طیف‌سنج مغناطیسی آلفا که برای آشکارسازی ذرات کیهانی طراحی شده، هم‌اکنون در اتاقک تمیز تعبیه شده در سازه دورانی تعمیرات قرار دارد تا به درون محفظه بار منتقل شود.

شاتل فضایی اندیور که پس از سانحه شاتل چلنجر ساخته شد، جوان‌ترین شاتل ناسا است که طی عمر 20 ساله خود خدمات بزرگی انجام داده است. نخستین ماموریت تعمیر تلسکوپ فضایی هابل و انتقال نخستین سازه ایالات متحده به ایستگاه فضایی بین‌المللی از جمله این خدمات است. پس از بازگشت به زمین، اندیور بازنشسته خواهد شد و در مرکز علوم کالیفرنیا واقع در لس‌آنجلس به نمایش درخواهد آمد.

زمانی که شاتلها بازنشسته شوند، فضانوردان آمریکایی باید تا اواسط دهه در پیش رو با استفاده از کپسول روسی سایوز خود را به ایستگاه بین المللی برسانند. به این شکل آمریکا پس از پایان برنامه شاتلها به نوعی به توانمندی های فضایی روسیه وابسته خواهد شد.

بر اساس طرح پیشنهادی اوباما که در ماه فوریه / بهمن‌ماه منتشر شد، قرار بود ناسا طرح خود را برای سفر به ماه کنار بگذارد و در عوض بر روی ابداع و توسعه فناوری‌های جدید تمرکز کند. همچنین ناسا قرار بود برنامه‌هایی را برای سفر انسان به یک سیارک تا سال 2025 / 1404، سفر به مریخ تا سال 2035 / 1414 و تکیه کردن به صنایع خصوصی به منظور انتقال فضانوردان و محموله‌ها به ایستگاه بین‌المللی فضایی تدارک ببیند.

بسیاری از منتقدان اظهار داشته‌اند که طرح اوباما با کنار گذاشتن چیزی که برای مدت‌ها بزرگ‌ترین هدف ناسا بوده است، این سازمان را با مشکل هدف‌گذاری روبه‌رو خواهد کرد. با این وجود آنها نیز تصدیق می‌کنند که برنامه‌های بازگشت به ماه و برنامه مریخ از محبوبیت چندانی بین کارشناسان برخوردار نبودند.

فرآوری: م.ح.اربابی فر

بخش دانش و فناوری