اسلام هراسی از نوع رسانه ای

اسلام هراسی كه در قالب رسانه ها صورت می گیرد به دلیل آنكه بر ابعاد فرهنگی، روانی ، اعتقادی و اطلاعاتی افراد كار می كند از نمونه های جنگ نرم محسوب می شود ؛ در این نوع جریان ، به جای تصرف و تسلط سرزمین‌ها و یا دولت‌‌ها، تصرف "ذهن" ‌ها مد نظر قرار می گیرد.

حدودا چهارصد سال از انعقاد نطفه ی ‌ غرب جدید می‌گذرد. از قرن شانزدهم تا امروز كه غرب در حوزة ی‌ فرهنگی و تمدنی آخرین مرحله قد كشیدن را تجربه كرده و افول و غروب را به تجربه نشسته است. در طی این مدت بیش از دویست سال تجاوز به مرزهای خاكی جهان اسلام و هجمه ی‌ فرهنگی به این سرزمین و فرهنگ و تمدن و اخلاق مردم این سرزمین را شاهد بوده‌ایم.

اسلام هراسی، از اصطلاحات تازه ای است كه به تازگی و به طور خاص، در زمینه رابطه اسلام با غرب، نسبتا تداول یافته است. می توان گفت این پدیده در تاریخ كهنی ریشه دارد كه سرشار از سلسله درازی از روابط نا آرام میان غرب و اسلام است و در طی این روابط نا آرام، هراس از اسلام در ذهنیت غرب تثبیت شده و موجب شده تا آنان اسلام را چونان خطری جدی بنگرند كه تهدید كننده هر چیز غربی است. شاید بتوان عقبه آن را به جنگ های صلیبی كه بین مسلمانان و مسیحیان اروپایی در گرفت دانست. در جنگ های صلیبی تعداد زیادی از مسیحیان و همچنین مسلمانان كشته شدند.

در دوران معاصر از حدود یك قرن پیش موج مهاجرت مسلمانان به غرب دامنه دار شده و مسلمانان مقیم در اروپا و غرب، با مقاومت در برابر حل شدن در فرهنگ غربی و پافشاری بر نقاط افتراق و تقید به ظواهر دینی و شرعی، از نگاه غربی ها به "پدیده ای ناآشنا و بیگانه" مبدل شده اند.

در كنار چنین مسئله ای رسانه های غربی تصویری غیرواقعی از مسلمان و مسلمانی ارائه داده و برداشتی یك جانبه از اسلام را به افكار عمومی اروپا و غرب عرضه كرده اند كه در آن مسلمانان خود را برتر از دیگران می دانند؛ اسلام درصدد است بر سراسر جهان حكومت كند؛ قوانین اسلامی با حقوق بشر همخوانی ندارد؛ اسلام دینی خشونت طلب، عصبی و مولد اندیشه تروریسم است؛ اسلام، جهاد و جنگ و خونریزی را امری مقدس بر می شمارد؛ مسلمانان افرادی بدبین، منزوی، جدایی طلب، گوشه گیر و بی اعتنا به تغییر و تحول هستند و...

چند سالی است كه با بروز ترك و شكاف بر دیواره‌های تمدن متجاوز غربی، شاهد نوعی تمایل به اسلام در جهان غرب هستیم. یكی از نمایندگان پارلمان هلند درباره ی این موج اسلام‌گرایی از تعبیر "سونامی اسلامی" یاد می‌كند و این نگرانی است كه امروزه به مهم‌ترین بحران اجتماعی برای شهروندان اروپایی و آمریكا تبدیل شده.

در طول تاریخ ارتباط مستقیم بین روند گسترش اسلام و اقدامات اسلام ستیزانه و اسلام هراسانه وجود داشته است. هرگاه روند گسترش اسلام به ویژه در سرزمین های غرب شدت گرفت در واكنش به آن تلاش ها برای مخدوش كردن چهره اسلام و مسلمانان نیز تشدید شده است.

در بیست سال گذشته، پدیده‌ی اسلام‌هراسی روشن‌تر، خشن‌تر و خطرناك‌تر شده كه مركز آن رسانه های غربی صورت می پذیرد و برانگیختن هراس از اسلام، گاه به گونه‌ای ویران‌گر و خباثت‌آمیز جریان داشته و به بخشی از زندگی روزمره بریتانیایی‌ها تبدیل گشته است.

موج اسلام هراسی پس از حادثه 11 سپتامبر و انفجارهای نیویورك و واشنگتن عملیاتی شد. در این مرحله رسانه های تحت كنترل نظام سلطه سعی كردند بنیان روابط جهان اسلام و غرب را دگرگون سازند، از این رو به شدت و حدت گسترده ای این عبارت كه خطوط گسل تمدنی بین اسلام و غرب فعال شده است را القا می كردند. بعد از واقعه 11 سپتامبر بود كه جورج بوش اعلام می كند كه جنگ های صلیبی مجددا شروع شده است. وی كشورها را از این پس به دو گروه دوست ایالات متحده و دشمن ایالات متحده تقسیم بندی می كند. كه هر كه با ما نیست پس بر ما است. از این روی سخن از محور شرارت كرده و كشورهای ایران و كره و سوریه را به عنوان كشورهای حامی تروریست و نقض كننده منافع دنیای آزاد و جهان غرب معرفی می كند.

دو روز پس از انفجارهای 11 سپتامبر، روزنامه ی "هرالدتریبون" در مقاله ای نوشت كه این حوادث برخورد تمدن های اسلامی و غرب را آشكار ساخته است.

اسلام هراسی و اسلام ستیزی توسط امپراتوری های خبری و رسانه ای نظام سلطه آنچنان ساماندهی شد كه نخست وزیر وقت ایتالیا در اظهاراتی نسنجیده تمدن غرب را اصیل تر از تمدن اسلامی خواند و مسلمانان را به علت آنچه او فرودستی می نامید مورد تحقیر قرار داد.

اسلام هراسی كه در قالب رسانه ها صورت می گیرد به دلیل آنكه بر ابعاد فرهنگی، روانی ، اعتقادی و اطلاعاتی افراد كار می كند از نمونه های جنگ نرم محسوب می شود ؛ در این نوع جریان ، به جای تصرف و تسلط سرزمین‌ها و یا دولت‌‌ها، تصرف "ذهن" ‌ها مد نظر قرار می گیرد و از این طریق، یعنی با تسلط بر ذهن و قلب افرادِ یك جامعه می‌توان آنان را به «اقناع» رساند ؛ به سادگی روشن است كه ابزارهای رسیدن به چنین هدفی در اولویت اول، رسانه های فرهنگی و اطلاعاتی است.

نكته مهم این است كه در مقابل قدرت سخت (نظامی) می‌توان صلابت به خرج داد و مقابله به مثل كرد اما در فرایند قدرت نرم از آنجا كه فعالیت ها و عملكردهای آن به صورت غیر مستقیم و ناملموس است، انسان بدون آن كه بداند تحت تاثیر قرار می گیرد. در جریان اسلام هراسی بیش از همه رسانه هایی نظیر سینما و اینترنت و مطبوعات و... است كه به عنوان مهم ترین ابزار جنگ نرم نقش بازی می كند.

ارائه تصویری موحش از مسلمانان، منتسب ساختن تمامی حوادث سوء، انفجارها، ترورها، بحران‌های اقتصادی به مسلمانان در دستور كار رسانه‌های غربی است ؛ ساخت فیلم‌هایی شبیه فتنه، چاپ كاریكاتور و امثال اینها تنها یك از هزار نمونه هستند، ارائة تصویری از مسلمانان هواپیما ربا، شهوت ران، بی‌رحم و تروریست در فیلم‌های هالیوودی بازوی دیگری این پروژه، درگیر كردن مسلمانان با هم و سوق دادن تضادها و كشمكش‌ها به درون سرزمین‌های اسلامی است.

در خبرنامه ها و عكس های خبری، اعراب همواره به تعداد انبوه نشان داده می‌شوند كه هیچ فردیت و هیچ ویژگی شخصی یا تجربه شخصی در آنها دیده نمی‌شود. اغلب عكسی حاوی خشم و بدبختی یا ژست غیرعقلانی از آنها به تصویر می‌كشند. پشت سر این تصاویر، تهدیدی بنام «جهاد» خوابیده است. برآیند كار، ایجاد نوعی ترس از مسلمانان (یا اعراب) است كه كل جهان را تهدید می‌كند

به طور كلی می‌توان گفت كه اسلام در بیشتر رسانه‌های تبلیغاتی غرب، "خطری بزرگ برای تمدن غربی" به حساب می‌آید و مسلمانان نیز عموماً گروه‌های خشونت طلب و تندرو كه جهاد را پیشه‌ی خود قرار داده و به چند همسری (تعدد زوجین) اعتقاد دارند و مخالف سكولاریسم و آمیختگی با دیگر مردم هستند، شناخته شده‌اند.

در رسانه های غربی، انسان مسلمان به گونه‌ای تصویر می‌شود كه گویی سوار بر اسب در دست شمشیری دارد یا عربی است كه كیسه‌ای پر از دلار حمل می‌كند و در حقیقت دستمایه‌ی جوك‌ها و طنزهای روزنامه‌های غربی را فراهم ساخته است.

بنابراین بهترین راه مقابله ی با اسلام هراسی تبلیغ و نشان دادن تصویر واقعی از اسلام ناب محمدی از طریق انواع رسانه های جمعی می باشد تا دروغ های رسانه های غربی برملا و نقشه های آنها خنثی گردد.

فرآوری: آزاده مرنی

بخش ارتباطات تبیان

منابع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه / دفتر مطالعات رسانه / پایگاه اطلاع رسانی قربانیان ترور