هر چه کشتیم، درو می کنیم

(توصیه هایی برای سالکان 5)

کسانی که در راه عرفان قدم می گذارند و سعی دارند معبودشان را بشناسند، مانند دیگران شیطانی دارند. با این تفاوت که شیطان آنها عارف است. وقتی می‌خواهد کاری کند، ابتدا آن را عرفانی می کند، سپس دام انداخته و طعمه عرفانی را در آن نهاده و سالک را به دام می‌اندازد.

سالک را به در کردن، فوت و فن خاصی دارد، نمی‌شود مانند دیگران با او معامله کرد. باید ابتدا طعمه را خوب، آماده نمود. زینتش داد (زین لهم سوء اعمالهم) (1) بعد شکار را گرفت. این طور نیست که سالکان و زاهدان از شر شیطان در امانند.

امام خمینی، راهکارهای شیطان سنجی را بیان می‌کنند که اگر دیدی تو هم آنها را داری و گرفتاری، باید در صدد درمان برآیی و اگر هم نداری خدا را شکر کنی و بیش از این مراقب باشی:

ما همه در صراط هستیم و صراط از متن جهنم عبور مى كند، باطنش در آن عالم ظاهر مى شود. و در اینجا هر انسانى صراطى مخصوص به خود دارد و در حال سیر است یا در صراط مستقیم كه منتهى به بهشت و بالاتر و یا صراط منحرف از چپ یا منحرف به سوى راست كه هر دو به جهنم منتهى مى شوند. و ما از خداوند منان آرزوى صراط مستقیم مى كنیم : اهدنا الصراط المستقیم صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم كه انحراف از یك سو است و لاالضالین كه انحراف از سوى دیگر. و این حقایق در حشر به طور عیان مشهود مى شود.

غرورها و امیدهاى كاذب شیطانى را كنار گذار و كوشش در عمل و تهذیب و تربیت خود كن كه رحیل بسیار نزدیك است و هر روز كه بگذرد و غافل باشى دیر است . بازگو مكن كه تو خود چرا مهیا نیستى (انظر الى ما قال و لا تنظر الى من قال (2) من هر چه هستم براى خودم هستم و همه نیز چنین . جهنم و بهشت هر كس نتیجه اعمال او است ، هر چه كشتیم درو مى كنیم .

دخترم ! در رفع حجب كوش نه در جمع كتب ، گیرم كتب عرفانى و فلسفى را از بازار به منزل و از محلى به محلى انتقال دادى یا آنكه نفس خود را انبار الفاظ و اصطلاحات كردى و در مجالس و محافل آنچه در چنته داشتى عرضه كردى و حضار را فریفته معلومات خود كردى و با فریب شیطانى و نفس اماره خبیث تر از شیطان محموله خود را سنگین تر كردى و با لعبه ابلیس مجلس آرا شدى و خداى نخواسته غرور علم و عرفان به سراغت آمد كه خواهد آمد، آیا با این محموله هاى بسیار به حجب افزودى یا از حجب كاستى ؟ خداوند عزوجل براى بیدارى علماء آیه شریفه (مثل الذین حملوا التوراه ) (3)را آورده تا بدانند انباشتن علوم - گرچه علم شرایع و توحید باشد - از حجب نمى كاهد، بلكه افزایش دهد و از حجب صغار او را به حجب كبار مى كشاند.

نمى گویم از علم و عرفان و فلسفه بگریز و با جهل عمر بگذران ، كه این انحراف است ، مى گویم كوشش و مجاهده كن كه انگیزه ، الهى و براى دوست باشد و اگر عرضه كنى ، براى خدا و تربیت بندگان او باشد نه براى ریا و خود نمایى كه خداى نخواسته جز علماء سوء شوى كه بوى تعفنشان اهل جهنم را بیازارد. (4)

دخترم! سعى كن اگر اهلش نیستى ، و نشدى ، انكار مقامات عارفین و صالحین را نكنى و معاندت با آنان را از وظایف دینى نشمرى ، بسیارى از آنچه آنان گفته اند در قرآن كریم به طور رمز و سربسته ، و در ادعیه و مناجات اهل عصمت بازتر، آمده است و چون ما جاهلان از آنها محرومیم با آن به معارضه برخاستیم .

1. توبه ، 37.

2- غرر الحكم ، فصل 30، حدیث 11: به گفته بنگر. نه به گوینده

3-(جمعه / 5) در مثل آنان كه تورات بر آنها بار باشد...

4-اشاره است به روایتى از رسول خدا صلى الله علیه وآله كه در آن آمده است (و ان اهل النار لیتاذئون بریح العالم التارك لعلمه ..) الخصال ، ج 1، ص 51

5-برگرفته از نامه حضرت امام خمینى - رحمه الله علیه - خطاب به خانم فاطمه طباطبائى چاپ شده در كتاب ره عشق .

تهیه و تولید: محمد حسین امین - گروه حوزه علمیه تبیان