قبر میر ( میر علی آمویه )
در جوار شهر، مزار فیض آثار میرعلی آموست، كه هر كس در آن مرقد سوگند به دروغ خورد هلاك گردد ». در سالهای پایانی قرن دوازدهم ( دوره افشاری ) از قبر میر با عنوان « مشهد میر » هم یاد میكرده اند، با این توصیف كه « یك میدان اسب » با اصل شهر فاصله داشته است.
زیارتگاهی مشهور به « قبر میر » كه در گورستانی واقع در شرق محله قدیمی نوغان قرار داشته، در اوایل قرن حاضر خورشیدی تسطیح و تبدیل به فضایی آموزشی به نام « مدرسه قبر میر » شده است. مدرسه مزبور اكنون به صورت انباری در آمده و در اختیار آموزش و پرورش خراسان است.
قبرمیر كه مدفن فرد نسبتاً ناشناخته ای به نام « میر علی آمویه » بوده، دست كم از سده دهم هجری قمری در شهر مشهد شهرت داشته است. در حدود سال 940 هجری قمری كه بارویی برای شهر توسط شاه تهماسب صفوی احداث گردیده، چون یكی از دروازه ها در جوار قبر میر قرار گرفته به نام « دروازه میر علی آمویه » خوانده شده است. این دروازه در شمال شرق شهر میان دو دروازه شمالی نوغان و جنوبیف عیدگاه واقع بوده است. در سده دهم كه هنوز خیابان مشهد و دو دروازه بالا خیابان و پایین خیابان توسط شاه عباس احداث نشده بود، راه سرخس از دروازه میرعلی آمویه آغاز میشد، چنان كه در سال 1006 قمری كه ازبكها پس از تصرف دهساله مشهد در صدد ترك این شهر بر آمدند از « دروازه میر علی آمویه بیرون رفتند و به راه سرخس روانه شدند ».
در همان سالهای اولیه قرن یازده قمری مؤلف كتاب تذكره هفت اقلیم ضمن معرفی شهر مشهد تنها از مزار میر علی آمویه به عنوان زیارتگاهی مهم یاد كرده و نوشته است: « در جوار شهر، مزار فیض آثار میرعلی آموست، كه هر كس در آن مرقد سوگند به دروغ خورد هلاك گردد ». در سالهای پایانی قرن دوازدهم ( دوره افشاری ) از قبر میر با عنوان « مشهد میر » هم یاد میكرده اند، با این توصیف كه « یك میدان اسب » با اصل شهر فاصله داشته است.
چون دروازه میر علی آمویه محل حمل اقوام مهاجمف افزبك و تركمان و افغان بوده، در زمان قاجاریه آن را مسدود كرده و مردم اعتقاد داشته اند كه هرگاه این دروازه گشوده شود فتنه ای در شهر درمیگیرد! مردم مشهد این دروازه را « دروازه میرعلیمون » تلفظ میكردند و هنوز افراد مسنّف محله نوغان محل دقیق آن را میشناسند. چون قبر میر و گورستان مجاور آن محلی محترم بوده، در قرون گذشته بزرگان دیگری از اهالی مشهد نیز در همان محل دفن شده اند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی مشهد بخش حریم رضوی
