تلویزیون هشدار به خانوادهها را ادامه خواهد داد؟
برنامهی «سینما و ماوراء» در رویكردی جدید هنگام پخش فیلمی ترسناك با زیرنویس هشدار داد كه «این فیلم برای افراد زیر 12 سال توصیه نمیشود». همچنین در گوشهی سمت چپ تلویزیون علامت منفی 12 نمایش داده شد كه به نظر میرسد این روش كه برای نخستین بار در تلویزیون ایران اتفاق میافتد به تنهایی برای مخاطبان نامفهوم باشد.
پیش از این برنامهی «سینما یك» در بحثهای كارشناسی نسبت به لزوم گروهبندی سنی مخاطبان فیلمها هشدار داده بود و بعضا با زیرنویس به خانوادهها توصیه میكرد كه آثار سینمایی ترسناك و خشن مناسب افراد زیر16 سال نیست.
به گفتهی یكی از روانشناسان قوه تخیل كودكان قوی است و آنها توانایی استدلال ساختگی یا واقعی بدون تصاویر خشونتآمیز متاثر كننده را ندارند. از این رو تلویزیون باید نسبت به پخش این گونه آثار حساسیت بیشتری نشان دهد.
تلویزیون میتواند با پخش چنین آثاری بدون در نظر گرفتن گروههای سنی باعث افزایش خشونت در كودكان شود و زمینه ارتكاب بزه را در آنها فراهم كند.
درباره عواقب پخش این آثار سینمایی و بیتوجهی نسبت به درجهبندی نكردن این فیلمها از سوی تلویزیون برای خانواده ، با تعدادی از روانشناسان گفتوگو كرده است.
به گزارش سرویس تلویزیون ایسنا، مظفر روحانی، روانشناس با بیان این مطلب كه كودك باید از تماشای فیلمهایی درباره بیماریهای روحی، روانی و موضوعات خشن منع شود میگوید: كودكان زیر 10 سال قادر به فهم برخی معانی نیستند.
وی میافزاید: البته امروزه هر كس میتواند در زمان فراغت خود به تماشای برنامههای مورد پسند خود از تلویزیون بپردازد و تلویزیون باید بازیرنویس برنامههایی كه مناسب گروه سنی كودك نیست را گوشزد كند.
شكوه نوابی، روانشناس با اشاره به وجود صحنههای پرخاشگرانه و برخوردهای نادرست در آثار خشونت آمیز اظهار میكند: به علت برخورداری تلویزیون از همه ابزارهای جذب مخاطب و ارتكاب این اعمال از طرف الگوهای تلویزیونی از سویی دیگر، این صحنهها بر بچهها تاثیر نامطلوبی میگذارد.
وی درباره ضرورت دسته بندی برنامهها بر اساس گروههای سنی خاطرنشان میكند: سیما در زمان پخش برنامهها میتواند از خانوادهها نظرخواهی كند و آنها را در برنامهریزی شریك كند.
قاسم قاضی، دیگر روانشناسی كه در این خصوص با ایسنا گفتوگو كرده، پخش فیلمهای خشونتآمیز و تماشای آن توسط كودكان را منجر به تقلید آنها از رفتارهای قهرمان آن فیلم میداند و میافزاید : مطمئنا این تقلید در عمل و رفتار آنها انعكاس پیدا میكند.
وی معتقد است كه تفكر و استدلال در كودكان زیر 8 سال رشد نكرده و در این سنین بچهها هر چیزی را واقعی تصور میكنند وتصور وجود كارگردان، فیلمنامه ، هنرپیشه كه نقش بازی میكند سخت است.
این روانشناس با ضروری خواندن مراقبت خانوادهها در این خصوص تاكید میكند: تلویزیون باید فیلمهای خشن و با هیجان زیاد را در ساعات آخر شب پخش كند و یا با پخش آگهی اعلام كند كه دیدن چه فیلمهایی برای چه سنینی مجاز است.
قاضی به تلویزیون پیشنهاد میدهد كه از طریق پخش زیر نویس و یا هشدارهای كلامی – شنیداری و یا پخش مصاحبه با متخصصان تاثیر گذاری این فلیمها به خانوادهها را یادآوری كند.
طبق گفتههای این صاحبنظران، دستهبندی آثار بر اساس گروههای سنی شامل طنزهای شبانه هم میشود.
شادمهر راستین، فیلمنامهنویس با اشاره به این مطلب كه دیدن طنزهای شبانه برای زیر 16 سال مجاز نیست میگوید: در بخشی از این برنامهها اصطلاحات بد و فحش وجود دارد و مشكل فرهنگ سازی پیش آمده است.
نوابی روانشناس با اشاره به تاثیر بیان مطالب نامطلوب برنامههای طنز میگوید: هر فیلمی كه دارای صحنههای حاوی بدآموزی و ارتباطات ناسالم باشد برای سلامت روانی كودكان مضر است و بهتر است قبل و بعد از فیلمها میزگردهایی درباره هدف اصلی اثر پخش شود.
قاضی، نیز با بیان این مطلب كه انسان از هر صحنه گفتار، سخنرانی تحت تاثیر قرار میگیرد اظهار میكند: اداراك ما از پیروان خود بر شخصیت ما اثر میگذارد.
این در حالی است كه روحانی روانشناس دیگر معتقد است كه برنامههای طنز تلویزیون و واژههای آن دربرگیرنده نكات منفی نیست. چرا كه اگر بچهها در تلویزیون با برخی گوشه و كنایهها مواجه نشوند در برخورد این مسایل در اجتماع نمیتوانند عكسالعمل مناسب نشان دهند.
سیاست زیرنویس و هشدار به خانوادهها كه هنگام پخش در برخی از برنامههای سینمایی تلویزیون انجام شد روشی است كه ادامهی آن بر اساس اظهارت كارشناسان در جلوگیری از ناهنجاریهای فردی و اجتماعی موثر خواهد بود.