من اگر ما نشوم تنهایم

من اگر ما نشوم تنهایم , تواگر ما نشوی خویشتنی, چه کسی میخواهد من وتو ما نشویم

خانه اش ویران باد.

در دین کامل وجامع ما ,یعنی "اسلام" توجه واهمیت خاصی به اصل مشورت وتبادل آراء داده شده است. چراکه همه انسانها دارای جنبه هایی از نقص وکمال در حوزه ی عقل ودرایت وکاردانی خویش هستند .در سویی دیگر یک انسان به خودی خود وبه طور کامل نمی تواند در هر زمینه ای به همه جوانب آن اشراف داشته باشد وبه طور کامل مسائل را حلاجی کرده ونتیجه مطلوب خود را از آن اتخاذ کند, میشود یک دلیل منطقی واساسی برای توجیح امر مشورت وهمفکری بین اعضای یک خانواده یا گروه ویا یک جامعه.

به طور طبیعی هر انسانی در یک زمینه خاص دارای قابلیتها وتوانایی های منحصر به فرد میباشد, که شاید دیگران آن را به شکل کامل در اختیار نداشته باشند و در عوض افراد دیگر در حوزه های دیگری این پتانسیل ها را دارا هستند.

در این شرایط  مطمئنا اگر این افراد که اتفاقا همه آنها توانمندند ولی در زمینه های متفاوت , با یکدیگر به صورت دوستانه ومصالحه آمیز گفتگو وتبادل افکارکنند, میتوانند از توان همدیگر استفاده کنند ونتیجه مثبت وسازنده ی آن بعد از به ثمر نشستن امر مورد مشورت حاصل میشود.

یک جامعه برای پیشرفت وتوسعه در عرصه های علمی- فنی- اجتماعی واقتصادی نیازمند کمک ومساعدت افراد متعدد با تخصص وتوان وقابلیتهای بالا ودر عین حال گوناگون میباشد بطوریکه هریک در زمینه وعرصه ی خاص قادر به ارائه پیشنهاد و راه حل برای مسائل مهم اجتماعی در سطح گروه وجامعه وکل کشور باشد.

اگر این چنین شود مطمئنا سطح اتحاد وهمبستگی وهمدلی بین افراد افزایش پیدا میکند واحساس همدلی بین گروههای متفاوت جامعه ایجاد میشود وهمین امر به خودی خود زمینه ساز پیشرفتهای بزرگتر واساسی تر در جامعه میشود. واز توانایی همه در همه امور استفاده میشود و دیگر هیچ کس احساس بی فایده گی وبی مصرف بودن نمی کند ولااقل این اطمینان را دارد که از ظرفیت ودانش وفن وحتی هنری که دارد وتلاش و کوشش چندین ساله اش برای کسب علم ومعرفت , نهایت استفاده وبهره مندی  در جهت حل مشکلات ومسائل انجام شود.

هنگامی که هریک از ما انسانها به این باور ویقین برسیم که قرار نیست هرکس به تنهایی قادر به تصمیم گیری وانجام کارهای بزرگ ودشوار باشد, آن وقت به را حتی می پذیریم که دیگران هم بتوانند  دخل وتصرفی داشته باشند وما را از نظرات وپیشنهادات مفید خود بهره مند کنند وبا گزینش بهترین ایده ها یک جمع بندی کلی ازمسئله مورد شور داشته باشد, اگر این گونه باشد همه از اینکه نظراتشان محترم شمرده شده ومورد استفاده قرار گرفته نه تنها خوشحال وراضی میشوند , بلکه به نوعی تشویق وترغیب هم میشوند که با فکری بازتر وفراغت بال بیشتر در مورد مسائل اندیشه کنند واز همه توان خود برای ارائه بهترین راه حل ها استفاده کنند.

در این میان اتفاقات خوبی رخ می دهد, یکی اینکه افراد در جریان این گفتگو ودر میان گذاشتن نظرات , به ضعفهای اندیشه وتفکر خود پی میبرند وبه تقویت واصلاح بنیان اندیشه ی خود میپردازند واگر دچار اشتباهی هم شدند سعی در جبران آن در مراحل بعدی میکنند , وهم اینکه صفت ناپسندی که در اسلام هم بسیار نکوهیده شده, یعنی غرور وخودپسندی وتکبر, دیگر جایی برای جولان دادن در میان صفات یک انسان کامل نمی یابند وبرای همیشه از وجود او رخت می بندد.

و او را تبدیل به یک فرد آگاه واندیشمند واهل مشورت  میکند, که هم در ارائه فکر ونظر خود سخاوتمندانه عمل میکند ودیگران را بهره مند میکند وهم اینکه با رغبت ومیل تمام از نظرات دیگران استقبال میکند ودر صورت مفید  وموثر بودن آنها را میپذیرد وبه کار میبرد وبدون اینکه صرفا به شخص مشورت دهنده تمرکز کند وفقط خود او را مرجع ومهم بداند , بیشتر به آنچه که میگوید ودرجه اعتبار عقلی ومنطقی آن دقت میکند , تا خود را از بیشترین امکان برخورداری محروم نکند.

این قضیه مصداق فرمایش حضرت علی (ع) است که میفرمایند:" انظر الی ما قال ولاتنظر الی من قال"...(نگاه کن که چه میگوید نه اینکه چه کسی میگوید!!!).

چراکه گاهی اوقات افرادی که به نوعی کوته فکر تر هستند وافق های باز اندیشه ها را نمی بینند, خود را درگیر ظاهر قضایا میکنند وسعی دارند به هر دلیلی که برای خودشان منطقی وقابل توجیه است صرفا نظر افرادی را قبول کنندو فقط از کسانی مشورت بگیرند که از وجهه واعتبار زیادی از نظر شغلی ومنسبی وموقعیتی برخوردارند, حال حتی اگر ایده آنها همه فاکتورهای مورد نیاز را هم دارا نباشد،مقبولیت ظاهری شان مجوزی میشود برای بکارگیری ایده آنها.

درحالیکه این مسئله بسیار ناپسند است وناخودآگاه آن گروه یا جمع را قدم به قدم به عقب میبرد و ازهدف نهایی شان که به فتح قله های  پیروزی و موفقیت در عرصه های مختلف  است دور میکند. پس بهترین کار این است که از افراد  باتوجه به تخصص  ومهارت وتوانمندی ذهنی وفکری شان وخلاقیتها وابتکارات به انجام رسیده ی آنها استفاده شود.

ودر همه زمینه ها بهترین ایده ها بهترین پاداشها را از میان جمع شورایی ها با تشویق وتحسین اطرافیان و بکارگیری نظرات وی در مورد مسئله مورد مشورت دریافت کند وبدین وسیله راهی جدید به سمت هدف خود بگشاید.

زهرا تعالی

بخش اجتماعی تبیان