چرا عضلات می گیرند؟

شاید شما هم تا به حال با چنین مشکلی رو به‌رو شده اید که ناگهان عضله‌تان بگیرد و سفت و خشک شود. در حقیقت به انقباض ناگهانی و غیرارادی یک یا چند عضله، گرفتگی عضلانی می‌گویند. درد ناشی از گرفتگی عضلات یکی از دردهای شایع است که معمولا در نواحی کمر، پشت ساق پا، گردن و ستون فقرات ایجاد می‌شود. اگرچه این حالت معمولا خطری ندارد، اما می‌تواند به طور موقتی عضله را از حرکت باز دارد.

گرفتگی عضله از زمانی آغاز می‌شود که بدن شما برای مدتی طولانی در وضعیتی نامناسب قرار بگیرد، یا فعالیت‌های شدیدی را انجام بدهید بدون این که بدن‌تان آمادگی لازم را داشته باشد. به این ترتیب یکی از عضلات شما در نقاطی مثل گردن یا کمر دچار دردی شدید می‌شود که اصطلاحا می‌گویند گرفته است و این درد‌ آن قدر زیاد است که امکان تحرک را تا مدتی از شما می‌گیرد.

لذا استفاده بیش از حد از عضلات، فشار عضلانی یا قرارگیری بدن در وضعیتی خاص برای مدت زمان طولانی هر کدام می‌توانند سبب گرفتگی عضلات شوند.

کم آبی بدن نیز می تواند باعث گرفتگی عضلات شود. به همین دلیل ورزشکارانی که پس از ورزش و به خصوص در آب و هوای گرم خسته شده و دچار کم‌آبی بدن می‌شوند، معمولا چنین شرایطی را تجربه می کنند.

یکی دیگر از انواع شایع گرفتگی عضلات ، در طول شب رخ می دهد و بیشتر عضلات ساق پا و انگشتان را درگیر می‌کند.

البته در بیشتر شرایط علت اصلی گرفتگی عضله مشخص نیست. گرفتگی عضلات اغلب مشکل خاصی نداشته و خطری ایجاد نمی‌کند، اما در برخی موارد بیماری‌ها و شرایط خاصی می‌توانند سبب ایجاد این حالت باشند. گرفتگی عضلانی گاهی به علت اختلالات الکترولیت، میوپاتی ، نوروپاتی، بیماری‌های غده تیروئید، کلیه، اعصاب، اختلالات هورمونی، دیابت و کم‌خونی می‌تواند باشد.

همچنین در زنان باردار به خصوص در مراحل آخر بارداری، به علت اختلال یونی و کمبود کلسیم ممکن است در ران و ساق پا گرفتگی عضلات ایجاد شود.

به طور کلی، گرفتگی عضله از دیدگاه علمی وقتی رخ ‌می‌دهد که عضله‌ای دچار انقباض می‌شود، اما به شکل اولیه‌اش بر نمی‌گردد. این که چرا چنین اتفاقی می‌افتد به‌دلایلی مربوط است که در انقباض و انبساط عضلات بدن ما نقش دارند که از آن جمله می‌توان به مواد غذایی مختلف در خون اشاره کرد. رژیم غذایی هنگامی در گرفتگی عضلات نقش دارد که در آن مایعات و کلسیم کم مصرف می‌شود.

چه طور آرام بگیریم؟

حتی اگر مردم دلیل گرفتگی عضلات را بدانند و به آنها اطمینان دهید که پس از مدتی کوتاه بهبود پیدا می‌کنید، اما درد ناشی از گرفتگی عضلات آنقدر شدید است که کلافه‌شان می‌کند و پی راه چاره برای رفعش می‌گردند.

چنانچه شما هم با چنین مشکلی رو به رو هستید، با انجام اقدامات زیر می‌توانید آن را بهبود بخشیده و شرایط بهتری ایجاد کنید:

- بهترین راه درمان این عارضه،کشش آرام و ممتد عضله است، به طوری که اگر عضلات پشت ساق پای شما گرفته است، بنشینید، پاها را دراز کنید و انگشتان پا را به سمت بالا بکشید.

- عضله آسیب‌دیده را به آرامی بمالید. بنابراین ماساژ مناسب و آهسته می‌تواند به شما کمک کند.

- از گرما یا سرما استفاده کنید، به عنوان مثال گذاشتن حوله‌ای گرم یا یک حمام آب گرم یا گذاشتن بسته‌ای یخ روی عضله می‌تواند به آرام شدن آن کمک کند.

چه کنیم تا عضله مان نگیرد؟

* دقت کنید تا بدن تان با کم‌آبی روبه‌رو نشود. به همین دلیل هر روز به مقدار کافی آب بنوشید، به خصوص زمان‌هایی که مشغول فعالیت بدنی شدید هستید یا در هوای گرم قرار دارید و زیاد عرق می کنید، این کار را در فواصل منظم تکرار کنید تا مشکلی ایجاد نشود.

* حتما به خاطر داشته باشید که قبل و بعد از هر ورزشی، عضله خود را به ‌آرامی کشش دهید.

* اگر شما هنگام خواب دچار این وضعیت می‌شوید، قبل از رفتن به رختخواب این کشش‌های بدنی را انجام دهید. ورزش سبک قبل از خواب می‌تواند در پیشگیری از این وضعیت مفید باشد.

اگر‌های پرخطر؟

گرفتگی عضلات معمولا چندان خطرناک نیست، اما در این زمینه هم اگرهایی در مراجع پزشکی وجود دارد، مثلا اگر شما به‌ کرات دچار این مشکل می‌شوید، اگر حس می کنید ماهیچه‌های بازوها یا پاهایتان از قدرت سابق برخوردار نیستند و نمی‌توانید فعالیت‌های پیشین را به راحتی انجام بدهید، اگر اندام‌هایتان بی‌حس می‌شوند، اگر درد گرفتگی عضلات شدتی غیر طبیعی پیدا می کند به طوری که از شدت آن بی‌خواب می شوید، اگر تب کرده‌اید و وزن‌تان بی‌هیچ دلیل مشخصی در حال پایین آمدن است، در این صورت ممکن است گرفتگی عضله یک واکنش غیر عادی ماهیچه‌ای باشد. لذا باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

منابع :

جام جم آنلاین - نیلوفر اسعدی‌بیگی

فارس – دکتر منصور رایگانی، مدیر گروه طب فیزیکی دانشگاه شهید بهشتی

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.

اگر هنگام پیاده روی، ناگهان عضلات پای شما گرفت...

با گرفتگی شانه چه‌ کنیم؟

راه خلاصی از درد سرشانه