تبیان، دستیار زندگی
در روزگار ما هیچ نهاد اجتماعی به اندازه خانواده در کشورهای صنعتی گرفتار بحران نشده است، به عبارتی آثار تحولات فکری، اخلاقی و فرهنگی چند قرن اخیر در عرصه خانواده به میزان گسترده‌ای مشاهده می‌شود. از هم پاشیده شدن خانواده در جوامع امروزی رو به افزون است و گ
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زن ایرانی، شوهر خارجی


در روزگار ما هیچ نهاد اجتماعی به اندازه خانواده در کشورهای صنعتی گرفتار بحران نشده است، به عبارتی آثار تحولات فکری، اخلاقی و فرهنگی چند قرن اخیر در عرصه خانواده به میزان گسترده‌ای مشاهده می‌شود. از هم پاشیده شدن خانواده در جوامع امروزی رو به افزون است و گاه مشکلات حل نشدنی فراوانی به وجود آورده است.


ازدواج-اتباع خارجی-زن ایرانی، شوهر خارجی

در روزگار ما هیچ نهاد اجتماعی به اندازه خانواده در کشورهای صنعتی گرفتار بحران نشده است، به عبارتی آثار تحولات فکری، اخلاقی و فرهنگی چند قرن اخیر در عرصه خانواده به میزان گسترده‌ای مشاهده می‌شود. از هم پاشیده شدن خانواده در جوامع امروزی رو به افزون است و گاه مشکلات حل نشدنی فراوانی به وجود آورده است. جامعه‌ای که در آن نهاد خانواده گرفتار به هم ریختگی و نابسامانی است، عاقبت روشنی ندارد و دیر یاز زود از هم پاشیده خواهد شد. ازدواج علاوه بر مزیتهای فردی اثرات اجتماعی زیادی در پی دارد و به تبع آن ازدواج ناموفق نیز می‌تواند اثرات زیانبار و گاه غیر قابل جبران بر اجتماع بگذارد.

یکی از موارد مورد توجه در امر ازدواج توجه به فرهنگ خانوادگی و وجود تشابه فرهنگی میان دو خانواده است. توجه به این مساله می‌تواند از بروز بسیار اختلافات و مشکلات خانوادگی که در حال حاضر وجود دارد جلوگیری کند. اگر به آموزه‌های دینی برای امر خطیر ازدواج و تشکیل خانواده توجه شود، می‌توان به نحو چشمگیری از این مشکلات کاست. از توصیه‌هایی که اسلام به آن تاکید فراوان دارد، لزوم توجه به هم کفو بودن و تشابهات خانوادگی در میان طرفین است. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: اَنْکِحُوا الاَْکْفاءَ وَ انْکِحُوا مِنْهُمْ وَ اخْتارُوا لِنُطَفِکُمْ. زمینه ازدواج هم کفوها را فراهم کنید، و با هم کفو ازدواج کنید و آنان را براى بوجود آمدن فرزندان شایسته به عقد خود درآورید." وسائل الشیعه، محمد حسن عاملی، ج14"

در اسلام منظور از هم کفو بودن تناسب شرایط اجتماعی، اقتصادی،‌ فرهنگی و غیره است که به تبع آن عدم تناسب و در نظر نگرفتن اختلافات فرهنگی در طرفین منشا بروز اختلافاتی در زندگی افراد خواهد شد. هرچه جوامع امروز رو به گسترش و پیچیدگی می‌روند، دایره و محدوده ی انتخاب همسر نیز گسترده می‌شود و به فراتر از مرزهای کشور کشیده خواهد شد.

در اسلام منظور از هم کفو بودن تناسب شرایط اجتماعی، اقتصادی،‌ فرهنگی و غیره است که به تبع آن عدم تناسب و در نظر نگرفتن اختلافات فرهنگی در طرفین منشا بروز اختلافاتی در زندگی افراد خواهد شد.

از جمله علل مهاجرت به سایر کشورها دستیابی به زندگی و امکانات بیشتر و بهتر است. کشور ما نیز از پذیرفتن مهاجران سایر کشورها مستثنی نبوده و قاعدتا این مهاجرتها گاه منجر به ازدواج با هموطنان عزیزمان شده است.

بیشترین مهاجران به ایران از کشورهای مرزی بخصوص افغانستان و عراق بوده است. وجود بحرانهای اجتماعی و سیاسی در این كشورها و بازبودن درهای كشور بر روی مهاجرین و آوارگان از عوامل عمده مهاجرت وسیع و گسترده این افراد به كشورمان بوده كه متاسفانه به علت تداوم بحران در كشورهای مبدا و فراهم بودن شرایط اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در ایران، حضور مهاجرین تداوم پیدا کرده است.

مهاجرت این افراد به کشور علاوه بر ایجاد مشکلات فراوان برای همسران آنها برای دولت نیز مشکلات عدیده‌ای به وجود آورده است. با توجه به اینكه اكثر مهاجرین را مردان تشكیل می دهند اكثر ازدواجها مربوط به زنان ایرانی است كه قریب به اتفاق این ازدواجها نیز غیر قانونی می‌باشد. در این نوع ازدواجها گاه سرپرست خانواده به دلیل مشکلات اقتصادی با اندکی دریافت پول دختر خود را به عقد تبعه بیگانه درمی‌آورد. دلیل ازدواج این مهاجران با زنان ایرانی استفاده از تسهیلات و امکانات بیشتر از کشور است. كارشناسان فقر اجتماعی فقر فرهنگی و مالی، عدم آگاهی، سوء استفاده از احساسات خانواده‌ها و ... را از دلایل اصلی اینگونه ازدواج‌ها می‌دانند.

هم اكنون 32 هزار كودك بدون هویت و شناسنامه اند كه حاصل ازدواج دختران هموطن با اتباع بیگانه است. فرزندان حاصل از این نوع ازدواجها نیز که به دلیل نداشتن هویت قانونی از امکانات تحصیلی و آموزشی اجتماع و به تبع آن زمینه شغلی مناسب بی‌بهره هستند، دچار تزلزل شخصیتی و ایجاد نوعی تعارض در رفتار می‌‌شوند.

حال در خانواده‌ای که ازدواجش نه از نظر قانون ایران رسمیت دارد و نه فرزندش ایرانی به شمار می‌آید، چگونه می‌توان به ثبات هویتی فرزندان متولد شده آن اعتماد کرد؟

از جمله مشکلاتی که ازدواج با اتباع بیگانه می‌تواند داشته باشد عبارت است از:

افزایش رشد جمعیت؛

افزایش بزهکاری‌ها و جرایم اجتماعی همچون اعتیاد، قتل، سرقت، فحشا، قاچاق و...؛

حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ؛

افزایش میزان بی‌سوادی یا کم سوادی در جامعه؛

ایجاد پدیده‌های نوین اجتماعی حاصل از برخورد دو فرهنگ متفاوت در جامعه؛

اعمال هزینه بر دولت برای تاسیس سازمانهای اداری برای رسیدگی به مشکلات مهاجران ؛

سردرگمی کودکان بی‌هویت در اجتماع و تاثیرات سوء بر سایر کودکان؛

استفاده از کودکان برای مشاغل پست اجتماع برای برخورداری از حداقل معاش؛

محرومیت از بهداشت و درمان و شیوع انواع بیماریها؛

افزایش نابسامانی خانواده و آسیبهای اجتماعی؛

روی آوردن زنان رها شده حاصل از این ازدواجها به روسپی‌گری؛

شیوع خشونت، پرخاشگری و کجرفتاری‌های اجتماعی به دلیل عدم برخورداری از امکانات؛

مشخص نبودن وضعیت حضانت و قیومیت فرزندان؛

صرف وقت و هزینه نیروی انتظامی برای برخورد با اتباع بیگانه مجرم؛

بیکاری جوانان کشور به دلیل اشغال مشاغل مختلف توسط اتباع بیگانه؛

قاچاق کالا و خروج ارز از کشور؛

کاهش سطح امنیت اجتماعی.

هرقدر این مهاجران از لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در سطح پایین‌تری قرار داشته باشند، اثرات سوء حضور آنان در کشور تاثیرگذارتر و آ‌سیب‌های اجتماعی و میزان وقوع جرایم ناشی از حضور آنان بیشتر خواهد بود.

بنابر آنچه گفته شد حضور اتباع بیگانه و ازدواج با مردم کشورمان موجب بروز بسیاری از مشکلات و معضلات اجتماعی می‌شود که گاه این مشکلات با هیچ ابزاری قابل حل نیست و به تبع خود مشکلات دیگری را به دنبال خواهد داشت. به طوری که هرقدر این مهاجران از لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در سطح پایین‌تری قرار داشته باشند، اثرات سوء حضور آنان در کشور تاثیرگذارتر و آ‌سیب‌های اجتماعی و میزان وقوع جرایم ناشی از حضور آنان بیشتر خواهد بود. در ادامه برخی پیشنهادها و راهکارها برای حل این معضل بزرگ اجتماعی آورده شده است:

اطلاع‌رسانی بیشتر به مردم در خصوص آثار، تبعات و مشکلات ناشی از اینگونه ازدواجها؛

اقدامات تبلیغی رسانه‌ای جهت دادن آگاهی بیشتر به مردم؛

برنامه‌ریزی مسئولان حکومتی برای جلوگیری از حضور بی‌رویه اتباع بیگانه به کشور؛

اعمال قوانین سخت برای ورود و خروج افراد؛

نظارت و کنترل بیشتر مرزها؛

نظارت بر استقرار اتباع بیگانه و کنترل محل اقامت آنان به صورت مستمر؛

انگشت نگاری، شناسایی و ثبت کلیه مشخصات افراد در بدو ورود به منظور پیشگیری از جرم؛

اجرای برنامه‌های آموزشی جهت ارتقای سطح آگاهی مردم در خصوص مشکلات ازدواج با اتباع بیگانه بخصوص در شهرهای مرزی کشور؛

ترغیب جوانان به انتخاب همسر هم کفو و هم رده اجتماعی خود.

منصوره فراهانی

بخش اجتماعی تبیان


لینک های مرتبط :

خانواده غربی یا خانواده اسلامی؟

ازدواج موقت؛ حل مشکل یا مشکل آفرین؟