تبیان، دستیار زندگی
طول و سطح مقطع لوله، اثر مستقیم بر مقاومت در برابر جریان سیال دارد. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عوامل موثر بر اندازه مقاومت

عوامل موثر بر اندازه مقاومت

طول و سطح مقطع لوله، اثر مستقیم بر مقاومت در برابر جریان سیال دارد. لوله های بلند و با سطح مقطع كم، مقاومت بیشتری در برابر جریان دارند، یعنی حجم سیالی كه از آن ها در یك واحد زمانی مشخص عبور می كند، كمتر از حجم سیالی است كه از یك لوله كوتاه و با سطح مقطع بزرگ، عبور می نماید (البته با فرض اختلاف فشار یكسان در دو سوی لوله ها). رفتار مشابه‌ ای در مدارهای الكتریكی مشاهده می ‌شود.

به آزمایش زیر توجّه كنید. در این آزمایش تكه سیمی به دستگاه سنجش مقاومت متصل شده است. با كوتاه شدن طول سیم، اندازه مقاومت كه توسط دستگاه نشان داده می شود، چه تغییری می كند؟

برای مشاهده فیلم بر روی شكل زیر کلیک کنید.

عوامل موثر بر اندازه مقاومت 

برای تعداد زیادی از مواد، می توان نشان داد كه مقاومت ماده ای به طول L و سطح مقطع A برابر است با:

عوامل موثر بر اندازه مقاومت

در رابطه فوق عوامل موثر بر اندازه مقاومت مقاومت ویژه رسانا نامیده می ‌شود و مقدار آن به جنس جسم بستگی دارد. همچنین از این رابطه نتیجه می گیریم كه واحد مقاومت ویژه رسانا (عوامل موثر بر اندازه مقاومتاهم در متر(عوامل موثر بر اندازه مقاومت) است. در جدول زیر مقاومت ویژه چند ماده مختلف ذكر شده است.

عوامل موثر بر اندازه مقاومت

تمام رساناها در جدول فوق فلز می ‌باشند.

عوامل موثر بر اندازه مقاومت

مواد عایق دارای مقاومت ویژه بالایی هستند. موادی مثل ژرمانیوم و سیلیسیوم مقاومت ویژة متوسطی دارند، بنابراین به آن ها نیمه هادی می ‌گویند.

مقاومت ویژه یكی از شاخصه‌ های مواد می ‌باشد (مانند چگالی یكی از شاخصه‌های آن ها است). همانطور كه دیدید، اندازه مقاومت یك جسم به جنس و ابعاد هندسی آن وابسته است، بنابراین ممكن است دو سیم از مس با مقاومت ویژه عوامل موثر بر اندازه مقاومتساخته شود اما مقاومت آن ها (بخاطر طول و سطح مقطع‌ مختلف) تفاوت زیادی با یكدیگر داشته باشد. سیم‌ هایی كه جریان زیادی انتقال می‌ دهند، مثل سیم‌های انتقال برق شهری، معمولاً ضخیم انتخاب می ‌شوند تا مقاومت آن ها كم باشد. به همین ترتیب وقتی می‌ خواهیم یك وسیله خانگی كه در فاصله دور قرار دارد را به برق متصل كنیم باید از سیم های ضخیم استفاده كنیم.

مرکزیادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی

تنظیم: سمیرا بادامستانی