دو نوع بار الكتریكی
تا اوایل سال های 1730، هیچ اشاره ای به دافعه بارهای الكتریكی نشده بود و همه بر این باور بودند كه الكتریسیته همانند جاذبه زمین، فقط خاصیت ربایشی دارد (این موضوع برای ما تعجب آور است، زیرا به راحتی می توان ربایش و دافعه بارهای الكتریكی را نشان داد).
اگر موهایتان را شانه بزنید، و سپس شانه را نزدیك تكه های كوچك كاغذ های بگیرید، كاغذ ها ابتدا جذب شانه می شوند.
این پدیده با دقت بیشتری قابل بررسی است. اگر یك بادكنك را با پارچه پشمی مالش دهیم، بادكنك باردار شده و می تواند تكه های كاغذ را جذب كند یا اینكه می تواند به دیوار و سقف بچسبد. تا اینجا همه چیز حكایت از جاذبه الكتریكی می كند.
اما اگر بادكنك دیگری را باردار نموده و از نخی آویزان كنیم، مشاهده می كنیم كه این دو بادكنك یكدیگر را دفع می كنند (از آنجا كه هر دو بادكنك به یك روش باردار شده اند، می توان نتیجه گرفت كه هر دو یك نوع بار دارند).
براساس آزمایش فوق می توان حدس زد كه بارهای هم نوع یكدیگر را دفع می كنند. در فیلم زیر دو گلوله فلزی خنثی را مشاهده می كنید. علت جدا شدن دو گلوله چیست؟
برای مشاهده فیلم بر روی شكل زیر کلیک کنید.
با نزدیك كردن میله باردار به دو گوی، بخشی از بار آن توسط جرقه های كوچك و از طریق هوا به دو گلوله می رسد. بنابراین بار آن ها همنام بار میله خواهد شد و دافعه بین بارهای الكتریكی همنام باعث فاصله گرفتن گوی ها می گردد.
وقتی جسمی را بوسیله مالش باردار می كنیم، هر دو جسم باردار می شوند. در آزمایش های فوق اگر پارچه پشمی را به خرده های كاغذ نزدیك كنیم، خرده های كاغذ جذب پارچه می شوند، همچنین پارچه پشمی و بادكنك یكدیگر را جذب می كنند در حالیكه اگر این دو جسم یك نوع بار داشتند یكدیگر را دفع می كردند. با این مشاهدات به این نتیجه می رسیم كه دو نوع بار مختلف كه یكدیگر را می ربایند وجود دارد.
مطالب فوق را می توان بدین ترتیب جمع بندی نمود.
بارهای هم نوع یكدیگر را می رانند و بارهای غیر هم نوع یكدیگر را جذب می كنند.
مرکزیادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: سمیرا بادامستانی
