چاقی کودکان، معضل قرن بیست و یک

کودک چاق، خصوصاً در فرهنگ ایرانی، دوست داشتنی و زیبا تلقی می شود . مادران باردار با دیدن عکس کودکان چاق آرزو می کنند چنین کودکی داشته باشند. اما آیا این باور درست است ؟ حقیقت این است که خطرات زیادی سلامتی کودکان چاق را تهدید می کند.

افزایش آمار چاقی در کودکان یکی از مشکلات بهداشتی دنیا شناخته شده است. از سال 1986 تا کنون ، آمار کودکان چاق دو برابر افزایش را نشان می دهد . بیشتر کودکانی که درسنین کم، خصوصاً زیر 7 سال مبتلا به چاقی می شوند، در نوجوانی و بزرگسالی افرادی چاق خواهند بود.

زندگی در خانه های آپارتمانی و کوچک ، مجال دویدن و بازی کردن را ازکودکان گرفته است. آنها زمان فعالیتشان را پای تلویزیون یا کامپیوترمی گذرانند. از این رو یا خیلی کم اشتها و کم خوراک می شوند، یا پرخور و چاق . تبلیغات تلویزیونی ، در دسترس بودن شیرینی و تنقلات فراون و علاقه شدید به خوردن نوشیدنی های گازدار و پر کالری ، دلایل مهمی برای چاقی کودکان است.

از عواقب چاقی دوران کودکی، افزایش آمار بیماری های دوران کودکی مرتبط با تغذیه است . فشار خون، چربی بالا، میزان قند خون بالاتر از حد نرمال همه از عوارض چاقی در سنین کم و ادامه این مشکلات تا سنین بالاتر است . در 20 ساله اخیر آمار کودکانی که به دلیل مشکلات ناشی از چاقی در بیمارستان ها بستری شده اند، به صورتی بوده که آمار کودکان دیابتی بستری دو برابر، سنگ های صفراوی سه برابر و خفگی در حین خواب 5 برابر افزایش داشته است.

ازعواقب دیگر، گوشه گیر شدن کودک است. او احساس می کند با دیگران فرق دارد و تصویر نادرستی از وضعیتش در ذهن دارد. کودکان دیگر نیز بعضاً او را در جمعشان راه نمی دهند که در نهایت مشکلات ویژه ای به دنبال خواهد داشت.

راه درمان چاقی کودکان چیست؟

درمان این عارضه را از چند جنبه مورد بررسی قرار می دهیم :

1) تغییر عادت و رفتار

رفتار والدین و عادت خانوادگی ، از عوامل تعیین کننده تمایل کودک به غذا خوردن است . کودکان آنچه می بینند اجرا می کنند ، پس اگر به فکر سلامت  کودکمان هستیم ابتدا باید از خود شروع کنیم . و عملاً به او بیاموزیم که راه سالم زیستن چیست ، کدام غذاها مفید تر است و باید بیشتر خورده شود . این که غذا خوردن زمان خاصی دارد و خوردن زیاد شکلات و شیرینی مضر است و غیره...

2)  تأمین نیازهای غذایی کودک و رژیم درمانی

سنین کودکی ، زمان رشد است و تأمین نیازهای غذایی کودک به رشد متناسب و سلامتی کامل بدن می انجامد . نیاز کودک با افزایش سن تغییر می کند. یک کودک پیش دبستانی رُشدِ کـُند و آرامی دارد و نیاز او نسبت به دوران بلوغ بسیار کمتر است

. میانه روی و رعایت تنوع غذایی ، اصول تغذیه کودکان است. او باید از همه گروه های غذایی و در هر گروه از مواد غذایی مختلف تغذیه کند.

در رژیم غذایی کودکان قندهای ساده ، چربی و کربوهیدرات بیش از اندازه ، محدود می شود. بهترین سرعت کاهش وزن در کودکان ، هر ماه  450 گرم است که در این صورت رشد او هیچ لطمه ای نمی بیند، ازرژیم فعلی کودک چیزی حذف نمی شود ، زیرا محدودیت شدید ، موجب تمایل بیشتر کودک به خوردن خواهد شد. برای رژیم درمانی کودک ابتدا سن ، قد و وزن او تعیین شده و سپس برنامه غذایی مناسب او مشخص می شود.

3) فعالیت

سعی در کاهش کارهای نشستنی و تشویق کودک به فعالیت بیشتر و بازی با همسالانش به سوخت انرژی در بدن او کمک خواهد کرد . تماشای زیاد تلویزیون و کامپیوتر ، متابولیسم بدن کودک را کاهش داده ، و کودک  راحت تر چاق می شود. لذا بهتر است او را به پارک ببریم ، تشویق به دوچرخه سواری و توپ بازی کنیم و زمینه های فعالیت را برایش فراهم آوریم.

4) رفع مشکلات روحی

والدین با توجیه کودک و فراهم کردن شرایط مناسب روحی برای او ، به بهبود روند درمان کمک خواهند کرد.

طبق جدیدترین آمار ، از هر 5 کودک آمریکایی 1 کودک اضافه وزن دارد و از هر 10 کودک یکی چاق است. که آمار فوق اهمیت توجه به این مسئله را نشان می دهد.

نگذاریم کودکان چاق شوند

* اشتهای کودک را در نظر بگیریم ؛ لازم نیست حتماً غذایش را تا آخر بخورد پس  به اجبار به او چیزی نخورانیم.

* سعی کنیم خوراکی ها و شیرینی های پر کالری را برایش فراهم نکنیم.

* چربی غذای کودک باید در حد طبیعی ، یعنی30 درصد کالری مصرفی یا کمتر باشد . او را به خوردن شیرینی ها و خوراکی های پر چربی عادت ندهیم.

* سبزیجات تازه و میوه ها را در اختیار او قرار دهیم و دقت کنیم که حداقلی را که نیاز دارد ، مصرف کند .

* با او بازی کنیم ، راه برویم و بدویم تا از بودن در کنار خانواده و فعالیت کردن لذت ببرد ، همچنین او را به شرکت در بازی های کودکانه و فعالیت های گروهی تشویق کنیم.

* به عنوان جایزه ، شکلات و شیرینی به او ندهیم .

سلامت و تندرست باشید.