تبیان، دستیار زندگی
ناو کیهانی «سایوز تی.ام.ای21 » به سرنشینی آندری باریسنکو و الکساندر ساماکوتایف از روسیه و رونالد گاران از آمریکا سکوی پرتاب شماره ۱ پایگاه پرتاب های فضایی بایکونور را در ساعت 22 روز ۴ آوریل ( به وقت جهانی گرینویچ) به مقصد مدار زمین ترک کرد، اما....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گزارش خواندنی از پرتاب فضاپیمای سایوز


ناو کیهانی «سایوز تی.ام.ای21 » به سرنشینی آندری باریسنکو و الکساندر ساماکوتایف از روسیه و رونالد گاران از آمریکا سکوی پرتاب شماره 1پایگاه پرتاب های فضایی بایکونور را در ساعت 22 روز 4 آوریل ( به وقت جهانی گرینویچ) به مقصد مدار زمین ترک کرد، اما تا رسیدن به مدار زمین، فضانوردان، کارکنان بایکونور و ناو کیهانی مراحلی را طی کردند که نگاهی به آنها خالی از لطف نیست.

پنج ساعت و 30دقیقه قبل از پرتاب کمیسیون ویژه، اجازه شروع عملیات را می دهد. قبل از خروج از هتل، فضانورد در محلی که دیگران مزاحمش نمی‌شوند، دقایقی تنها می ماند تا در سکوت و تنهایی تمرکز فکری پیدا کند.

فضاپیمای سایوز

در زمان خروج از هتل، کیهان نوردان در اتاق خود را باید امضا کنند.

گاگارین بعد از خروج از اتاق استراحتگاه خود در بایکونور در اتاق خود را امضا کرد اما متاسفانه نظافتچی آنجا به تصور این که کسی در را کثیف کرده، این امضای تاریخی را پاک کرد!! اما بعدا این رسم، رعایت می شود و درها را بعد از چند امضا به موزه هدیه می کنند و در جدیدی جای آن را می گیرد.

در زمانی که کیهان نوردان هتل را برای رفتن به سالن آماده سازی قبل از پرتاب ترک می‌کنند، رسم است آهنگ زیبای «چمنزارهای سرسبز» برای آنها پخش می شود و آنان با این آهنگ بدرقه می شوند.

در آخرین مرحله خروج از هتل، یک کشیش کلیسای ارتدوکس روسیه با خواندن دعا و پاشیدن آب مقدس، آنها را متبرک می کند. البته این رسم در دوران شوروی وجود نداشت و می توان گفت مبتکر آن الکساندر ویکتورنکو، فرمانده ناو کیهانی سایوز 30بود که در اکتبر 1994، قبل از حرکت، تقاضا کرد کشیشی را برای انجام چنین مراسمی را در هتل حاضر کنند. بعد از او، این کار به عنوان یک سنت وارد بایکونور شد و حتی موشک هم قبل از حرکت به طرف سکوی پرتاب توسط یک کشیش باید تبرک شود.

در همین دقایق است که پرکردن مخزن های موشک بالابرنده با اکسیژن مایع شروع می شود.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، چهار ساعت و 20دقیقه قبل از پرتاب کیهان نوردان و همراهانشان با دو اتوبوس به طرف ساختمان شماره 254راه می افتند تا در آنجا آخرین معاینات از آنها به عمل آید و لباس فضایی را بپوشند.

در این ساختمان، آنها ضمن پوشیدن لباس مخصوص، کارشناسان آخرین آزمایش ها از لباس را به عمل می آورند که هیچ نقص و عیبی در آن نباشد؛ سپس به اتاق شیشه‌ای مصاحبه می‌روند که خبرنگاران می توانند از آنها عکس بگیرند و یا با استفاده از سامانه های صوتی، سوالی بپرسند و جوابی بگیرند.

پس از خروج از ساختمان شماره 254و قبل از سوار شدن به اتوبوس، کیهان نوردان در میان ابراز احساسات حاضران خود را به نقطه اعلام آمادگی می رسانند. در اینجا سه مربع، جای ایستادن مهندس پرواز، فرمانده ناو و بالاخره کیهان نورد سوم را مشخص کرده است. سه فضانورد در حالت خبردار می ایستند و رئیس کمیسیون دولتی پرواز نیز روبروی آنها. سپس فرمانده در حال دادن احترام نظامی آمادگی خود و افراد تحت فرمان را برای انجام ماموریت اعلام می کند.

فضاپیمای سایوز

سه ساعت و 5 دقیقه قبل از پرتاب فضانوردان سوار اتوبوس می شوند و به طرف سکوی پرتاب حرکت می کند. در بین راه، یکی از رسم های عجیب و غریب و مضحک فضانوردان روسی انجام می‌شود.

در کنار سکوی پرتاب، فضانوردان با ایستادن بر روی پله های سکو، برای آخرین بار به سوی خبرنگاران دست تکان می دهند و خداحافظی می کنند؛ سپس به همراه چند کارشناسی که باید آنها را در سوار شدن به سفینه، آخرین بررسی سامانه های ناو و بالاخره بستن در کمک کنند با آسانسور عازم محل ورودی به ناو می شوند.

یک ساعت و 45دقیقه قبل از پرتاب خدمه وارد ناو می شوند. در داخل ناو هر کدام از آنها در جای خود قرار گرفته و یا تسمه های ویژه بسته می شوند؛ در این مرحله، آزمایش سامانه های بخش فرودی و اتصال سامانه حیاتی لباس به ناو صورت می گیرد. یک ساعت و سی دقیقه قبل از پرتاب، در ناو بسته شده شده و مورد آزمایش قرار می گیرد. نیم ساعت بعد سامانه کنترل موشک و سیستم ژیروسکوپ راه اندازی می شود.

40دقیقه قبل از پرتاب، بررسی نشتی در لباس، آزمایش بخش فرودی به پایان می رسد.

30دقیقه قبل از پرتاب، موشک نجات اضطراری آماده کار می شود.

25دقیقه قبل از پرتاب، خدمات مرتبط با سکوی پرتاب ( کابل های ارتباطی و غیره) بکلی قطع می شود.

15دقیقه قبل از پرتاب، بررسی نشتی لباس فضایی تمام شده و سامانه نجات اضطراری در حالت خودکار قرار می گیرد.

هفت دقیقه قبل از پرتاب، عملیات قبل از پرتاب پایان می‌یابد.

شش دقیقه قبل از پرتاب، آمادگی سکوی پرتاب و موشک اعلام می‌شود.

پنج دقیقه قبل از پرتاب، سامانه های بخش هدایت ناو کاملا فعال می شود. در این مرحله فضانوردان باید با بستن کلاهخود لباس فضایی، کاملا از سامانه های لباس برای تنفس استفاده کنند.

سه دقیقه قبل از پرتاب، تزریق نیتروژن به محفظه احتراق انجام می‌شود.

دو دقیقه قبل از پرتاب، سوخت مخزن تحت فشار قرار می گیرد.

و بالاخره پرتاب!

فضاپیمای سایوز

در زمان به اصطلاح صفر، موشک سایوز، سکوی پرتاب را به مقصد مدار تعیین شده در اطراف زمین ترک می کند. یک دقیقه و 58 ثانیه بعد از پرتاب، چهار موشک تقویتی از بدنه اصلی جدا می شوند. پس از آن نوبت جدا شدن موشک نجات اضطراری است که در بالای سفینه نصب است.

به گزارش ایسنا، این موشک وظیفه دارد چنانچه تا این مرحله مشکلی برای موشک بالا برنده پیش آمد، بخش سرنشیندار را از آن جدا کرده و در نقطه مطمئنی فرود آورد.

چهار دقیقه و 58 ثانیه بعد از پرتاب، طبقه دوم موشک از طبقه سوم جدا می شوند. پنج دقیقه بعد، ناو کیهانی در مدار قرار گرفته است و به این ترتیب ماموریت طبقه سوم موشک نیز به پایان می رسد. به دنبال قرار گرفتن ناو سایوز در مدار زمین آنتن و باتری های خورشیدی سفینه باز می شوند . پس از این، اداره امور به عهده مرکز هدایت پرواز روسیه گذاشته می شود.

به طور معمول پس از قرار گرفتن ناو در مدار زمین حال کسانی که قبلا به فضا سفر نداشته‌اند چندان خوب نیست. تهوع و سردرد امری عادی به شمار می رود. برای مبارزه با این حالت که خوشبختانه یکی دو روز بیشتر ایجاد مزاحمت نمی کند، دارو های ویژه از جمله آمپول هایی در ناو وجود دارد که در صورت بروز این وضعیت استفاده می شود.

ولادیمیر سالاویف، کیهان نورد نامدار روسیه که اینک مسئولیت مرکز هدایت پرواز را بر عهده دارد، پس از در مدار قرار گرفتن ناو سایوز، اعلام کرد همه مراحل طبق برنامه تنظیمی پیش رفته، دستگاه های ناو به خوبی کار می کند و حال فضانوردان خوب است.

بر اساس گفته وی، ناو کیهانی سایوز تی.ام.آ 21 در روز چهارشنبه به طور خودکار به ایستگاه فضایی بین المللی متصل خواهد شد.

فرآوری:محسن مرادی

بخش دانش و زندگی تبیان


منابع:

ایسنا،ناسا