احساس خارش هم مسری است

برای اولین بار پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که خارش نیز مانند خمیازه مسری است. مشاهده عمل خارش یک فرد باعث می‌شود که احساس خارش کنیم. در این میان امکان سرایت احساس خارش به بیمارانی که دارای مریضی‌ پوستی هستند بیشتر است.

تقریبا هر کسی گاهی مبتلا به خارش پوست می شود، ولی بعضی همیشه خود را می خارانند. خارش از نشانه های برجسته آلرژی و اغلب، اولین نشانه آن است. خارش ناشی از آلرژی، اغلب باعث بروز کهیر یا دانه های پوستی می شود.

بدترین حالت وقتی است که فرد مدام خود را می خاراند، ولی چیزی که دلیل آن را مشخص کند، در پوست دیده نمی شود. در این موارد، پزشک به جستجوی علتی در درون بدن، مثل تنش روانی یا تولید بیش از حد یک هورمون برمی آید.

دیگر علل شایع خارش عبارتند از: نیش و گزش حشرات، انگل ها، خشکی پوست و لباس نم دار یا تنگ.

تحقیقی درباره مسری بودن خارش

خمیازه‌ معمولا مسری است، یعنی زمانی که یک نفر کنار کسی خمیازه می‌کشد، فرد دیگر نیز به خمیازه می‌افتد. جالب این است که خارش نیز مسری است. اما تا کنون به صورت علمی به بررسی تاثیر سرایت آن نپرداخته بودند. به ‌تازگی یک گروه علمی از یک مرکز پزشکی در ایا‌لت کارولینای شمالی در آمریکا این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.

نتایج این تحقیق در نشریه‌ علمی „British Journal of Dermatology“ منتشر شده است. در این نشریه گفته می‌شود که احساس خارش به افرادی که دارای بیماری پوستی هستند بیشتر انتقال پیدا می‌کند تا افرادی که سالم هستند.

شیوه‌ تحقیق

در این تحقیق 11 نفر که دچار بیماری پوستی نورودرمیت (Neurodermitis) بودند شرکت کردند. نورودرمیت نوعی بیماری پوستی همراه با خارش است. پوست بیماران مبتلا به نورودرمیت در جاهای مختلف بدن شان دارای اگزما است، قسمت‌هایی از پوست بسیار خشک و قرمز است و معمولا به طور شدید پوسته‌ریزی می‌کند. افرادی که دچار این بیماری هستند دچار خارش‌ شدید هستند.

علاوه بر این 11 نفر ، 14 نفر نیز که سالم بودند، در این تحقیق شرکت داشتند.

در جریان تحقیق هورمون هیستامین که منجر به بروز بیماری‌های آلرژیک (حساسیت) می‌شود به شرکت‌کنندگان تزریق شد، یا این که روی ساعد آنها محلولی از نمک که خارش‌آور است ریخته شد. پس از آن شرکت‌کنندگان در تحقیق می‌بایست فیلم هایی را تماشا می‌کردند که در آنها یک نفر شروع به خاراندن خود می‌کرد.

نتایج تحقیق

بررسی نشان ‌داد که شرکت‌کنندگان در تحقیق هرگاه مشاهده می‌کردند که بازیگر فیلم شروع به خاراندن خود می‌کند، به خارش می‌افتادند. اما جالب این است که آنها جدای از این که بازیگر کدام ناحیه‌ بدنش را خارانده باشد، در نقاط مختلف بدنشان احساس خارش می‌کردند.

تلقین احساس خارش

افزون بر این، شرکت کنندگان در تحقیق اعلام کردند که احساس خارش در موردی که هورمون هیستامین به آنها تزریق شده بود، قوی‌تر از زمانی بوده که محلول نمک روی دستشان ریخته شده بود. اما واکنش بیمارانی که دچار بیماری نورودرمیت بودند، بسیار شدیدتر از واکنش‌ افراد سالم بود. یکی از پژوهشگران می‌گوید: «نتایج نشان می‌دهند که ما انسان‌ها چقدر به خود تلقین می‌کنیم، یعنی فکر می‌‌کنیم که قسمتی از بدن‌مان می‌خارد، در حالی که در اصل چنین نیست.» این امر واضح است که مشاهده عمل خارش فردی دیگر، باعث واکنشی در سیستم مغزی افراد می‌شود.

دانشمندان قصد دارند در مرحله‌ بعدی از طریق شیوه‌ی توموگرافی مغناطیسی بررسی کنند که چه فعل و انفعالاتی در مغز افراد در هنگام دیدن عمل خارش صورت می‌گیرند. آنها امیدوارند از این طریق بتوانند واکنش خارش را بهتر درک کنند و راهکارهایی را برای کاهش آن بیابند. برای مثال شیوه‌هایی همچون مدیتیشن و تمرین‌های آرامش‌بخشی یا حتی برخی داروها می‌توانند باعث کاهش فعالیت قسمت‌هایی از مغز شوند که مسئول پیدایش احساس خارش هستند.

گرما، خارش را شدت می بخشد و واکنش های آلرژیک را تشدید می کند.

کاهش خارش پوست

خاراندن پوست با ناخن، خارش آن را بدتر کرده و مستعد ابتلا به عفونت می کند. خوشبختانه خاراندن تنها راه چاره برای رفع خارش پوست نیست. راه های دیگری نیز وجود دارد که به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

پوست را خنک کنید

دوش آب سرد بگیرید، و یا کمپرس آب سرد روی پوست خود بگذارید. برای این کار حوله ای را در آب سرد فرو برده و پس از چلاندن، به مدت پنج دقیقه روی ناحیه خارش دار بگذارید. تبخیر آب حوله، پوست را خنک کرده و خارش را از بین می برد.

پوست را آرام کنید

محلول های حاوی منتول یا کافور که بی حس کننده موضعی هستند، اثر آرامش بخش و خنک کننده بر روی پوست دارند و خارش را رفع می کنند.

ضد حساسیت بخورید

برای رفع خارش ناشی از گزش و نیش حشرات یا عوامل حساسیت زای دیگر، به جای خاراندن، یخ روی پوست بگذارید. سپس یک داروی ضد حساسیت بخورید.

از داروهای موضعی ضد حساسیت، مثل کرم دیفن هیدرامین یا فرآورده هایی مثل بنزوکائین استفاه نکنید؛ چون ممکن است با ایجاد واکنش آلرژیک در پوست، مشکل را دو برابر کنند.

کالامین بزنید

محلول کالامین برای رفع خارش های ترشح دار یا تاولی (مانند خارش ناشی از تماس با پیچک سمی) مؤثر است. اما اگر علت خارش، نامعلوم یا ناشی از خشکی پوست باشد، اثر خشک کنندگی کالامین خارش را بیشتر خواهد کرد.

هوا را خنک کنید

گرما، خارش را شدت می بخشد و واکنش های آلرژیک را تشدید می کند. از آب داغ بپرهیزید، در معرض نور خورشید قرار نگیرید و طوری ورزش نکنید که خیلی گرم تان شود.

لباس گشاد بپوشید

لباس گشاد نخی برای کسانی که مستعد خارش هستند، بهتر است. لباس هایی که به بدن می چسبند، مثل مواد مصنوعی و پشم، خارش را بیشتر می کنند. اگر ناچار به پوشیدن لباس پشمی هستید، زیر آن لباس نخی بپوشید تا لباس پشمی با بدن تماس پیدا نکند.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

- هنگامی که خارش با خوردن یک دارو شروع شود.

- هنگامی که خارش، شدید باشد و یا بیش از دو روز طول بکشد، مخصوصا اگر در خانواده تان سابقه بیماری قند یا بیماری کلیه وجود داشته باشد.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

منابع :

جام جم آنلاین

سایت حوزه - مریم نیک نژاد

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.

مطالب مرتبط:

سلول‌های عامل خارش شناسایی شد