تبیان، دستیار زندگی
اگزماها از جمله شایع ترین بیماری های پوست اگزماها هستند که نوعی پاسخ التهابی پوست به یکسری عوامل داخلی...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

انواع اگزما


اگزماها از جمله شایع ترین بیماری های پوستی هستند که نوعی پاسخ التهابی پوست به یکسری عوامل داخلی و خارجی بدن می باشد و در همه سنین از نوزادی تا کهنسالی دیده می شود و دارای تظاهرات مختلفی می باشند.

اگزمای تماسی

علائم شایع بیماری به صورت ضایعات قرمز پوسته دار خارش دار و گاها دارای ترشح آبکی چسبناک می باشند که با توجه به مراحل مختلف بیماری هر یک از علائم فوق می تواند غالب باشد.

عواملی نظیر زمینه ارثی،‌ بعضی عوامل قارچی و میکروبی، تغییرات فصلی و آب و هوایی، گرد و غبار، پاک کننده های صابونی و غیرصابونی، مواد شیمیایی، برخی گیاهان و مصرف برخی داروها به صورت موضعی یا خوراکی می توانند در ایجاد یا تشدید این بیماری نقش داشته باشند.

واژه اگزما عموماً در طب مترادف با واژه درماتیت است که معنی آن التهاب پوستی است. اگزما در اکثر نقاط بدن ایجاد می‌شود ولی اغلب روی دست ‌ها، آرنج، زانو و صورت دیده می ‌شود. حدود یک سوم مراجعه ‌کنندگان به درمانگاه های پوست، افراد دچار اگزما هستند که 70 درصد آن ها از اگزمای دست شکایت دارند.

قسمت هایی از پوست که دچار اگزما می ‌شود به رنگ قرمز در می ‌آید، خشک و پوسته پوسته می شود و معمولاً توأم با خارش است. به دنبال آن جوش ‌های ریزی به صورت گروهی در ناحیه مبتلا تشکیل می شود که گاه با تراوش خون و مایع به خارج همراه است.

عواملی نظیر زمینه ارثی،‌ بعضی عوامل قارچی و میکروبی، تغییرات فصلی و آب و هوایی، گرد و غبار، پاک کننده های صابونی و غیرصابونی، مواد شیمیایی، برخی گیاهان و مصرف برخی داروها به صورت موضعی یا خوراکی می توانند در ایجاد یا تشدید این بیماری نقش داشته باشند.

دو نوع مهم اگزما

اگزما انواع مختلفی دارد که دو نوع مهم آن شامل اگزمای آتوپیک و اگزمای تماسی است. اگزمای آتوپیک زمینه ژنتیکی دارد و بیشتر در کودکان دیده می ‌شود. اما نوع شایع ‌تر اگزما، اگزمای تماسی است که ممکن است به صورت تحریکی یا آلرژیک باشد. این نوع اگزما اغلب در بزرگسالان دیده می ‌شود.

اگزمای تماسی و تحریکی

اگزمای تماسی و تحریکی در اثر تماس مداوم با موادی مثل صابون ها، ترکیبات پاک کننده و مواد شیمیایی و صنعتی بروز می کند. تماس با این مواد سبب آسیب به لایه سطحی پوست شده و باعث می شود مواد به داخل پوست نفوذ و ایجاد التهاب کنند.

این نوع اگزما در تمامی افراد ممکن است ایجاد شود و معمولاً چند ساعت پس از تماس، در پوست ظاهر می‌ شود. گرما و سرمای بیش از حد، شستشوی مکرر با آب و صابون و بیماری های مزمن پوست، سبب تشدید این نوع اگزما همسو می ‌شوند.

اگزمای تماسی آلرژیک

اگزمای تماسی آلرژیک معمولاً در افرادی که از لحاظ ژنتیکی مستعد این بیماری هستند بروز می کند. ضایعه معمولا در عرض 24 تا 48 ساعت پس از تماس با ماده حساسیت‌ زا ایجاد می شود و گاهی در نقاطی غیر از نقطه تماس بروز می ‌کند.

این اگزما معمولاً در اثر تماس با موادی مثل نیکل که در ساختمان گوشواره، حلقه انگشتر، تکمه فلزی شلوار و غیره وجود دارد ایجاد می‌ شود.

برخی ترکیبات آرایشی نیز سبب ایجاد حساسیت در این افراد می ‌شوند. مواد شیمیایی، سیمان، چرم، کبریت، لباس، کفش، برخی داروها و .. نیز از علل بروز اگزمای آلرژیک هستند. معمولاً شناسایی مواد ایجاد کننده آلرژی ( آلرژن) در افراد با تست های مخصوصی صورت می گیرد.

اگزمای اتوپیک

اگزمای آتوپیک 

اگزمای آتوپیک یک التهاب خشک و خارش دار پوست است و همان درماتیت آتوپیک می باشد. اگزمای آتوپیک می تواند هر قسمتی از پوست را درگیر کند از جمله صورت ولی شایع ترین مناطق عبارتند از گودی آرنج ها، اطراف زانوها و دور مچ و گردن. این بیماری هر دو جنس را به یک نسبت درگیر می کند و معمولاً در اولین هفته ها یا ماه های زندگی آغاز می شود.

بیشترین شیوع آن در کودکان دیده می شود و لااقل 15 درصد شیرخواران گرفتار می شوند اگر چه می تواند تا زندگی بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند.

علت:علت این بیماری هنوز کاملاً مشخص نشده است. این حساسیت در فامیل دیده می شود و قسمتی از خصوصیات ژنتیکی فرد را تشکیل می دهد. افراد آتوپیک یک سیستم ایمنی بیش فعال دارند و پوست شان به راحتی ملتهب و زخمی می شود. سد پوستی این افراد خوب عمل نمی کند و پوست آن ها ممکن است خشک و مستعد عفونت شود. اگزمای آتوپیک قابل سرایت نیست.

علائم: علامت اصلی خارش است و خاراندن این نواحی باعث ایجاد تغییراتی روی پوست می شود. خارش می تواند چنان آزار دهنده و شدید باشد که خواب فرد را مختل کند.

اصول کلی درمان

برای درمان اگزما مهم ترین نکته اجتناب از ماده تحریک کننده یا آلرژی زا است. توصیه می ‌شود هنگام تماس با این مواد از وسایل محافظت کننده مثل دستکش و پیش بند استفاده شود. همچنین مصرف ترکیبات نرم‌ کننده و استروئیدی موضعی نیز با تجویز پزشک توصیه می ‌شود. از قرار گرفتن در معرض تغییرات دمایی شدید (سرما یا گرمای زیاد) خودداری کنید.

موارد زیر نیز مثال هایی از دیگرانواع شایع اگزماها هستند:

- اگزمای ناحیه قنداق در نوزادان و شیرخواران

- اگزمای دست خانم های خانه دار

- اگزمای ناشی از تماس با فلزات بدلی که به علت حساسیت به آلیاژ نیکل رخ می دهد.

- اگزمای دست در کارگران ساختمانی که با سیمان سروکار دارند و به علت حساسیت به کرومات می باشد .

- اگزمای پا ناشی از تماس با چرم کفش.

- اگزمای ناشی از حساسیت به نوعی قارچ مخمری که به صورت شوره و قرمزی سر و ضایعات قرمز و پوسته دار صورت تظاهر می کند.

- اصول کلی درمان اگزماها شامل پرهیز از عوامل ایجاد کننده و تشدید کننده و مصرف داروهای لازم تحت نظر پزشک می باشد.

باید توجه داشت که در بعضی از انواع اگزماها ممکن است بیماری برای سالیان متمادی به درجاتی ادامه داشته باشد.

فرآوری- معصومه آیت اللهی

بخش تغذیه و سلامت تبیان


منابع:

دکتر محمدعلی نیلفروش زاده

دکتر امید زرگری

پزشکان بدون مرز

جوان

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

مطالب مرتبط:

درماتیت سبوره، عود کننده است

اگر پوست شما حساس است...

عوامل موثر در حساسیت پوستی

4 حساسیت پوستی شایع

اگزما در کمین دست‌ شماست!

اگزما ( حساسیت پوستی ) و روش مقابله...

اگزما را خودتان درمان کنید

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.