خشم در خصوصی ترین لحظات
حالا خیابان به اندازه تمام روزهای سخت زندگی‌اش طولانی شده است، همان خیابانی كه محل قرارهای عاشقانه‌شان بود. خیابان دست‌های درهم قفل شده، خنده‌های سرخوشانه و حرف‌های خوب دنیا. خیابان‌های خریدهای عروسی، كت و شلوار، لباس نامزدی، لباس عروسی و لوازم آرایش. خیابانی كه هیچ وقت فكرش را هم نمی‌كرد ادامه‌اش به مجتمع قضایی خانواده برسد ولی، حالا رسیده است.
حالا كدام یك از اینها كه در مجتمع قضایی خانواده بلند بلند از زندگی پرعذابشان گلایه میكنند، فارغ از اینكه از كدام خیابان به اینجا رسیده‌اند، روزی فكرش را می‌كردند كه به اینجا برسند.
حالا كه روی این صندلی‌های پلاستیكی سرد نشسته‌‌اند و پوشه رنگی با كاغذهای داخلش كه هر كدام مهر و آرم قوه قضائیه و مجتمع قضایی خانواده دارند روی دلش سنگینی می‌كند، از خودش می‌پرسد از كجا شروع شد: از دعوا بر سر مهریه روز خواستگاری و بله‌برون یا خرید نصفه- نیمه‌ای كه خانواده شوهرش كرد؛ از خانه بدی كه اجاره كردند یا قرض و قوله‌های مراسم عروسی؟ یك هفته بعد از شبی كه با خانواده شوهرش دعوایش شد محل خوابشان جدا شد؛ یكی توی اتاق خوابید و آن یكی روی كاناپه. بعد هم، خصوصی‌ترین لحظه‌هایشان را با بد گفتن از خانواده‌هایشان می‌گذراندند و رابطه جنسی به جای لذت بخشیدن، عذاب‌آورترین لحظه‌شان شد
روی آن صندلی‌های سرد و نچسب مجتمع قضایی هیچ كدام فكر نمی‌كردند مشكلات متعددی كه در رابطه جنسی داشته‌اند آنها را به اینجا رسانده است. اما بسیاری از مشاوران خانواده بر این عقیده‌اند كه درصد قابل توجهی از طلاق‌ها معلول نارضایتی همسران از رابطه جنسی آنهاست.
یك زخم كهنه
حیا، حریم، حرمت، شرم و آبروداری مفاهیمی هستند كه سخن گفتن از آنها به تابوهای فرهنگی بدل شده و یادمان رفته كه بی‌اطلاعی از برخی موضوعات تیغ برنده‌ای است كه ریسمان زندگی را خواهد برید. روابط جنسی مهم‌ترین تابوی كلامی فرهنگ ماست، به گونه‌ای كه حتی زوج‌های جوان بدون كمترین اطلاع از یكی از بخش‌های مهم زندگی‌شان، قدم در وادی زوجیت می‌گذارند و اغلب در صورت مواجهه با مشكل نیز، خود را به تیغ تیز سانسور می‌سپارند. آن‌قدر مشكلات ریز و درشت زندگی بر سرشان می‌ریزد كه رضایت از خصوصی‌ترین بخش زندگی‌شان را از یاد می‌برند و سال‌ها بعد هم، به یادشان نمی‌آید كه چه زمانی كلید اختلاف‌هایشان به قفل تبدیل شد. گفته می‌شود درصد قابل توجهی از آمار طلاق‌ها به دنبال نارضایتی جنسیتی زوج‌ها رخ می‌دهد. این یعنی خلأ نقشی كه آنها می‌توانند با علم خود در این حوزه حلال مشكل باشند، پیش از آنكه نارضایتی جنسی به مشكل بزرگی مثل طلاق و بحران‌های بعد از آن منجر شود. از سوی دیگر، تابلوهای فرهنگی خودساخته آن‌قدر حواسمان را پرت كرده است كه نمی‌بینم بچه‌ها، نوجوان‌ها و جوان‌هایمان در خلأ اطلاعاتی دست‌ساخته بزرگ‌ترها، چگونه از هزار و یك كانال غیررسمی در حوزه مسائل جنسی اطلاعات پیدا میكنند.
سلامت جنسی و خانواده موضوعی مغفول‌مانده است و گویا متولیان آموزشی و بهداشتی كشور هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند كه باید اولویت بیشتری برای آموزش در این حوزه قائل شوند.
روان‌شناسان و مشاوران خانواده متفق‌القولند كه باید مشاوره‌های قبل از ازدواج را الزامی كرد و حداقل اهمیت این موضوع را همسان با آزمایش اعتیاد و تالاسمی دانست.
اطلاعات زوج‌های جوان در حوزه مسائل جنسی در حد آموخته‌هایی است كه خود از راه‌های مختلف- برخی مثبت، برخی منفی- كسب كرده‌اند و دوره تنظیم خانواده‌ای كه در ارائه برخی اطلاعات بیولوژیك خلاصه شده است. مهم‌ترین ایراد دریافت اطلاعات از راه‌های غیرقابل اعتماد عدم اطلاع از صحت اطلاعات و ایجاد تصور از خود براساس آن اطلاعات است، در حالی كه این ملاك مناسبی برای ارزیابی نیست.
آگاهی با دین تعارض ندارد
دكتر احمد برجعلی، رئیس دانشكده روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، معتقد است: «قربانیان بی‌اطلاعی از مسائل جنسی جوان‌ها و خانواده‌ها هستند. شبهه‌ای در جامعه وجود دارد كه چون جامعه دینی است، نباید به این مسائل توجه كنیم، در صورتی كه شناخت و آگاهی تعارضی با دین ندارد. این ترس خودساخته و ساختگی است.»
این روان‌شناس در حالی بر این موضوع تأكید می‌كند كه آمار قابل توجهی از طلاق‌ها در سال‌های سخت زندگی مشترك یعنی برای زوج‌های بسیار جوان رخ می‌دهد. وی با تأكید بر لزوم مشاوره قبل از ازدواج، به استقبال قشرهای مختلف از كنگره خانواده و سلامت جنسی اشاره كرد و آن را نشان‌دهنده جای خالی طرح مسائل جنسی در بعد پیشگیری، آموزش و ارزیابی دانست.
دكتر برجعلی بر تلاش افرادی از حوزه در مورد موضوعات جنسی نیز تأكید كرد و یادآور شد كه افرادی از حوزه باید مبانی دینی را ارائه كنند تا مسائل براساس اصول مذهبی كالبدشكافی شود. این روان‌شناس معتقد است ارتقای سلامت روانی جامعه بدون توجه به رفتارهای جنسی غیرممكن است.
این مُهر تلخ كجا جوهری شد؟
هرچه به هم نزدیك‌تر می‌شدند گویی غریبه‌تر می‌نمودند، چون می‌خواستند همدیگر را تغییر بدهند. مرد می‌خواست ریزبینی و دقت و حساسیت زن را كم كند و زن می‌خواست كلی‌نگری و سختگیری و غیرتی شدن‌های مرد را كم كند. دوستش گفته بود در كتابی خوانده كه زن‌ها از مریخ آمده‌‌اند و مردها از ونوس. اینها مثل هم نمی‌شوند، اما آنها هنوز می‌خواستند میخ آهنینشان را در سنگ جنسیت هم فرو كنند، آن‌قدر كه حتی نمی‌پذیرفتند قانون رابطه جنسی‌شان براساس ویژگی‌های جنسیتی‌شان بنا نشده است و بدون رعایت آن قانون، هر دو ناراضی خواهند بود. یادشان رفت خودگشودگی، ابراز احساسات، همدلی، همدردی، صمیمیت و گفت‌وگو راز هر رابطه سالمی است و در رابطه زناشویی الزامی.
بسیاری از زوج‌های جوان از مسائل اولیه برقراری رابطه مثل همدلی، هم‌احساسی، همدردی، همراهی، صمیمیت، گفت‌وگو، مذاكره و مدیریت خانواده بی‌اطلاعند و اشكال در برقراری یك رابطه صمیمی بین زوج‌ها، بدون شك، در دیگر بخش‌های رابطه آنها هم تأثیر می‌گذارد
ارضای صحیح غریزه ی جنسی طرفین مسئله ی مهم و پیچیده ای است که هیچ گاه نباید از کنار آن بی تفاوت گذشت، زیرا در استحکام و تزلزل خانواده نقش مهمی دارد. رابطه ی جنسی به منزله ی مینیاتور رابطه ی عمومی است. وجود دائمی خشم و عصبانیت بین زوجین فرصت های شیرین و رمانتیک را سلب کرده، مجالی برای تحریک هوس جنسی و برقراری رابطه ی جنسی نمی ماند. علاوه بر خشم آشکار، خشم فروخفته و نفرت ناگفته نیز به مشکلات جنسی می انجامد. ناتوانی از آشکار سازی خشم و نفرت یک یا هر دو زوج منجر به قهر کردن، سکوت های طولانی و یا نشان دادن ظاهری مودب و آرام اما باطنی پر تنش می شود. میزان اعتماد زوجین نسبت به هم نیز تاثیری قاطع بر روابط جنسی دارد. هر عاملی که احساس اعتماد را تضعیف کند، انگیزش جنسی را تحلیل می برد. همواره مشکلات جنسی از دیر باز تاثیرات گوناگونی بر زندگی افراد داشته است. تجربه ی کودک از بازخوردهای خانواده اش نسبت به جنسیت، رفتار جنسی و روابط شخصی تحول روانی جنسی او را عمیقاً متاثر می سازد.
مسائل جنسی سهم قابل توجهی در رضایت مندی از زندگی مشترک داشته اند. براساس آمار،بسیاری از زنان هنگام معاشقه خود را محدود می کنند و کارهایی را که برایشان لذت آور است انجام نمی دهند. زمانی که زن و شوهر در مورد مسائل جنسی با هم اختلاف دارند، بهترین راه آن است که در مورد اختلافات با هم به گفت و گو بپردازند و آنها را حل کنند. رفتار محبت آمیز با هم امکان اظهار عشق در روابط صحیح را فراهم می کند.
دكتر بهرامی احسان می‌گوید: «بسیاری از زوج‌های جوان از مسائل اولیه برقراری رابطه مثل همدلی، هم‌احساسی، همدردی، همراهی، صمیمیت، گفت‌وگو، مذاكره و مدیریت خانواده بی‌اطلاعند و اشكال در برقراری یك رابطه صمیمی بین زوج‌ها، بدون شك، در دیگر بخش‌های رابطه آنها هم تأثیر می‌گذارد.»
این استاد دانشگاه معتقد است كه بحث روابط بین زوج‌ها و سلامت جنسی غیرقابل انكار است، اما به دنبال كردن دیدگاهی متعادل در طرح مسائل جنسی در مقابل دیدگاه افراطی و تفریطی اعتقاد دارد. وی تأكید می‌كند كه برای پیشگیری از وقوع مشكلات ارتباطی باید زخم عمیقی كه سر باز كرده است
این استاد دانشگاه كه به جدی گرفتن مشكلات ارتباطی زوج‌ها بسیار تأكید دارد، یادآوری می‌كند: «یكی از دلایل آمارهای تكان‌دهنده طلاق این است كه افراد جامعه ما نمی‌دانند كه چطور یك واحد جدید خانوادگی باید تشكیل دهند. اینكه از «من» خودشان بیرون بیایند، با «من» دیگری ارتباط برقرار كنند و «ما» بسازند. وقتی این اصل ساده را نمی‌دانند، طبیعی است كه آمار طلاق افزایش پیدا می‌كند. وقتی جوان را بدون آموزش‌های لازم برای تشكیل خانواده می‌فرستید، علی‌القاعده باید این اتفاق بیفتد. بنابراین، آموزش در این حوزه نیازمند عزم ملی و جدی است
مشاوره، مشاوره، مشاوره
علم آگاهی از سازوكار رفتار افراد به آنها این امكان را می‌دهد كه به احساس خوشبختی نزدیك‌تر شویم، آن هم با یك اتفاق ساده: با شناخت كسی كه قرار است یك عمر با او زیر یك سقف زندگی كنیم. روان‌شناسان و مشاوران خانواده معتقدند زوج‌های جوان برای آگاهی از وضعیت خود و طرف مقابل و پیشگیری از بحران‌های آتی كه یكی از عمده‌ترین آنها در روابط جنسی زوج‌ها خود را نشان می‌دهد، باید پیش از ازدواج حتماً از مشاوره بهره بگیرند و هنگام وقوع مشكل نیز حتماً به مشاوران امین خانواده مراجعه كنند.
در آخر، توصیه می شود جهت بهبود، شناخت و اصلاح روابط جنسی علاوه بر مطالعه و مراجعه به مراکز مشاوره، زوجین باید در مورد توقعات، رفتار و ارزش ها با هم گفت و گو کنند. این امر به منظور بهبود روابط جنسی بسیار سازنده است و موجب تقویت جنبه های مختلف ازدواج، بهداشت روانی زوجین و پایداری خانواده ها می شود.
فرآوری: کهتری
بخش خانواده ایرانی
منابع:
سپیده دانایی- زینب اسماعیلی سیویری
وب سایت دکتر محمد والی پور
مقالات مرتبط:
