وضعیت "تئاتر" در كشورهای آسیایی ( ترکیه )
تئاتر "سایه" و نمایشهای " قره گوز" در تركیه
حوادث تاریخی سده پنجم میلادی در امپراتوری بیزانس كه قسمت اعظم آن دربخشهای آسیایی تركیه امروزی واقع بود، به گسترش و رواج نمایشهایی موسوم به « قرهگوز» و «تئاترسایه» در این كشور انجامید.
به این بهانه به بررسی وضعیت این گونه نمایشی در كشور تركیه خواهد پرداخت.
امپراتوری بیزانس سرانجام حوالی سالهای 570 میلادی، در قلمرو مسلمانان واقع شد و مسلمانان که آموزش را ارج بسیار مینهادند دانشگاههای فراوانی تاسیس كردند. بسیاری از میراث یونان، ایران و مصر را حفظ و جذب نمودند و سهم شایانی در پیشرفت پزشكی، ریاضیات و هنر در كشور تركیه داشتند.
در قلمرو اسلام داستانگویی تقریبا در همه جا، و درامهای « فولكلور» در برخی نقاط، متداول بود.در این ایام تركیه به عنوان مركز ثقل حركتهای نمایشی چون « قرهگوز» و تئاتر سایه بود.
البته تئاتر سایه در دیگر نقاط بویژه در هند، اندونزی و یونان نیز محبوبیت داشته و اجرا میشدند.
عروسكهای قرهگوز تا حد ممكن از واقعگرایی به دور بودند و عموما اشكالی دو بعدی بودند كه از قطعات چرم بریده میشدند و با قطعات چوب كه به آن صول میشد هدایت میشدند.
بعدها تنها سایهی این عروسكها - كه توسط فانوس یا مشعل بر روی پارچهای منعكس میگردید- نمایش داده میشد.
در بعضی كشورها تئاتر سایه هنر پیشرفتهای گردید و به كلی از هنر بازیگری زنده جدا گشت. تئاتر سایه ظاهرا حدود سدهی چهاردهم میلادی درتركیه عرضه شد. پس از سقوط بیزانس، در مناطقی كه عصر عظیم تئاترهای كلاسیك، هلنی و یونانی -رومی را دیده بود، تنها شكل تئاتری همین تئاتر سایه یا عروسكی بود.
در این مناطق نمایشهای عروسكی برگرد شخصیت « قره گوز» و ماجراهای مضحك او دور میزد، كه نمایشی ملهم از مسائل روز بود.
سرانجام این نمایش « قره گوز» نامیده شدند( به فارسی یعنی چشم سیاه) و این سنت تا زمان ما ادامه یافته است.
« حاجی وات» از دیگر گونه نمایشهای عروسكی تركیه است كه آن هم به شیوه « سایه بازی» اجرا میشود.
لینک ها :
وضعیت"تئاتر"در كشورهای آسیایی (ژاپن )
وضعیت "تئاتر" در كشورهای آسیایی ( چین )
وضعیت"تئاتر"در كشورهای آسیایی ( بنگلادش )
برنامههای روز دوم جشنواره تئاتر فجر
بودجه بخش سینما، تئاتر و موسیقی بررسی میشود
وجود یک جشنواره خوب برابری می کند با تئاتری متفاوت
پایان جشنواره بین المللی تئاتر فجر
فهرست برگزیدگان انجمن نمایش جشنواره بیست و چهارم تئاتر فجر اعلام شد.
گفت و گو با آزیتا حاجیان کارگردان تئاتر« یک زن، یک مرد» بخش اول
جشنواره های بین المللی تئاتر فجر
گزارش تصویری جشن منتقدان تئاتر
نگاهی به سرگذشت و شیوه كاری "بالشویی تاتر" مسكو