این را خیال نکنید حرف است

باید پاک شوی تا معارف الهی را بفهمی

لذات روحانی نصیب زبان و چشم هرزه نمی شود

بسم الله الرحمن الرحیم

نوشتاری که در پیش روی دارید، در بردارنده کلماتی گهربار از عارف واصل، مرحوم «آیت الله سید رضا بهاء الدینی» درباره رعایت تقوا و تهذیب نفس و... برای فهم معارف عالیه الهی است:

تا زمانی که از رذائل پاک نشوی، با کتاب خدا آشنا نمی شوی

اگر می خواهید موفق به درک و فهم کلمات انبیاء، کلمات کتاب خدا، کلمات نهج البلاغه و کلمات صحیفه سجادیه شوید، باید مزکّی شوید.

اگر مزکّی شدید درک می کنید. آنچه را متکلم اراده کرده است، معلوم نیست بفهمید، لکن مصادیق مفاهیم به اختلاف نفوس، مختلف است. قرآن می گوید: «لا یمسّه الا المطهّرون» (1)

کتاب عزیز را غیر از انسان مطهر نمی تواند بفهمد. فهم حکیمانه می گوید: مراد از مطهر، مطهر از پلیدیهاست، مطهّر از رذائل نفسانی و مطهّر از شرک است. تا زمانی که انسان از این رذائل طهارت پیدا نکند و پاک نشود، با کتاب خدا آشنا نمی شود، درک فقهی می گوید: «لا یمسّه الا المطهرون» یعنی تماس بدنی و اعضا و جوارح؛ یعنی بی وضو نمیتوان دست به قرآن بزنی، این هم درست است. این هم مطهّر است. طهارت از ارجاس تطهیر است.

و اتقوا الله و یعلمکم الله

آقا می فرمود:

ما یک وقت دیدیم این علوم ظاهری ما را اشباع نمی کند، اینها صناعت است و با آن کار دل درست نمی شود. آن علمی که در ارتباط مستقیم با تقوای الهی است «و اتقوا الله و یعلمکم الله» (2) او را باید بدست آورد.

علم نوری، حرکت روحانی می خواهد

«علم نوری، حرکت روحانی می خواهد، احتیاج به حرکت جسمانی ندارد. لازم نیست انسان از محل خودش برای کسب آن حرکت و مسافرت کند، بلکه با حرکت روحانی به این علوم نائل میشود.

این در صورتی است که مبادی و مقدمات آن مهیا باشد... مبادی این علوم از انبیاء است. تمام علوم به علم انبیاء و اولیاء و اوصیاء باز می گردد. برای نیل به آن، آدم باید خودش را درست کند. این علوم، اختیاری نیست.

اگر مبادی درست شد، این علوم غرس میشود و تا ابد روشن میشوید. اساس این علوم اخلاص در عمل و طهارت و پاکدامنی است. هر کس از این مسیر نرود پشیمان می شود و ضرر میبیند: «والعصر ان الانسان لفی خسر» (3)

مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ یَنَابِیعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِه‏(4)؛ هیچ بنده ای عمل خود را چهل روز برای خدا خالص نکرد، مگر اینکه چشمه های حکمت از قلب او بر زبانش جاری شود.

باید مرد خدا شد

باید از تخیلات شیطانی و اوهام صرف نظر کرد و مرد خدا شد، تا به معارف حق نائل آمد اگر حرکت کنیم، اگر به طور کامل هم نائل نشویم فی الجمله نائل می شویم.

نصیب زبان و چشم هرزه نمی شود

انسان همیشه از لذات روحانی می تواند بهره مند باشد، باید خود را به آن لذات برساند. لذات روحانی نصیب زبان هرزه و چشم هرزه نمی شود.

باید خود را اصلاح کرد از مبادی شروع کنید، اگر خود را در حد خودتان اصلاح کنید، با همان می فهمید که خدایی هست.

بهترین استاد

استاد، تزکیه و تهذیب است. با تزکیه و تهذیب، نفس آماده می شود، در صورتی که صد سال هم درس بخوانیم، نائل نمیشویم. اگر تزکیه و تهذیب داشته باشیم، خودش می آید.

اجمالاً معارف اسلام است که سازنده است. ما اهل ریاضت نبودیم ولی از بعضی چیزها کناره گیری می کردیم و به همین سبب بود که مسائلی برای ما روشن گردید. البته نه آن ریاضتی که طیّبات خدا را نخورید؛ همین که معصیت نکنید.

فهم معارف اسلام منوط به تزکیه نفس

ما دو علم داریم؛ یکی علمی که برای تحصیل آن به مراکز علمی باید مراجعه کرد و دیگر علوم انبیاء که حرکت نفسی میخواهد نه حرکت مکانی، که عبارت از تهذیب نفس است و باید معصیت را از بین بُرد.

راست است و دروغ نیست، زحمت می خواهد. فرق است بین اتباع هوی و هوس و اتّباع حق. اتّباع هوی و هوس، میل و دلم می خواهد است که او شیطان است.

اتباع حق خیلی مشکل است. انسان در اثر آن مختصری به معارف می رسد. این علمی است که تزکیه و تهذیب میخواهد. معارف اسلام قابل فهم است و منوط به تزکیه نفس است و می توانند افراد مطالب را درک کنند.

مثلاً در مورد نماز که روایت است: «یَغْتَسِلُ مِنْهَا فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَةِ خَمْسَ مَرَّاتٍ» (5) و یا «من اخلص لله اربعین صباحاً...» (6) و صدها مرتبه از این قضایا دیدیم...

با استدلالهایی که منشأ آن نفسانیات است، معارف حقه بدست نمی آید

حقایق اشیاء جز با معارف الهیه بدست نمی آید: «اللهم أرنا الاشیاء کما هی» (7)

با بافندگی و استدلالهایی که منشأ آن نفسانیات است، معارف حقه بدست نمی آید، منشأ الهی میخواهد.

فقط در دستگاه خداوند

اگر شخص خود را بسازد و الهی شود، بدون این گونه روابط (منظور تکیه کردن به روابط انسانی است)، افراد مانند یک مأمور کارهای او را انجام میدهند.

این را خیال نکنید حرف است. ما تجربه کرده ایم و دیدیم چنین است. آن روزی که آدمی مرد خدا بشود، علومی که در غیر دستگاه الهی نیست نصیب انسان می شود. فقط دستگاه خداوند است که توان چنین کاری را دارد.

پی نوشت ها:

(1) سوره واقعه، آیه79

(2) سوره بقره، آیه 282

(3) سوره عصر، آیه 1 و2

(4) عیون‏أخبارالرضا(علیه السلام)، ج2، ص69؛ بحارالأنوار، ج67، ص242، باب 54- الإخلاص و معنى قربه تعالى

(5) نهج‏البلاغة، ص316؛ وسائل‏الشیعة، ج4، ص30، باب تحریم إضاعة الصلاة و...

(6) عیون‏أخبارالرضا(علیه السلام)، ج2، ص69

(7) مشابه این روایت یافت شد: اللهم أرنا الحقائق كما هی‏؛ عوالی‏اللآلی، ج4، ص132

منبع جملات نقل شده: سایت صالحین

فرآوری: رهنما، گروه حوزه علمیه تبیان