زینب(علیهاالسلام)؛ سرّ نی

در تاریخ اسلام بانویی به عظمت «زینب کبری( علیها السلام )» کمتر می‌توان یافت. پس از مادرش فاطمه زهرا ( علیها السلام ) و جدّه‌اش خدیجه کبری( علیها السلام ) یگانه بانوی قهرمان تاریخ اسلام است که در دفاع از دین و مذهب، نام خود را بر تارک تاریخ ثبت کرده‌است.

معرفت والای او در شناخت وظیفه، عقیده استوار او در انجام تکلیف، و مواضع هوشمندانه او در اجرای وظیفه، او را به بانویی بی‌نظیر، مبدّل ساخته است. این درست که او زن است، اما زنی که تاریخ، مشحون از پایمردی‌های اوست! او یک زن است اما زنی که مردانگی، از او پایمردی و صلابت و شهامت آموخته است. آری! از دختر علیّ مرتضی و فاطمه زهرا ( علیها السلام ) جز این انتظار نمی‌رود.

یزید بن معاویه که سرمست از پیروزی ظاهری خود در جنگ کربلا است، بر زینب نهیب می‌زند که «پدر و برادر تو از دین خارج شدند!» اما زینب که گویا هیچ داغ ندیده است آن‌چنان غرّاء و فصیح سخن می‌راند و آن‌چنان باشهامت خطبه می‌گوید که خطابه و سخن‌وری علی و شهامت او در دل‌ها زنده می‌شود:

«... اگرچه مصائب روزگار با من چنین کرد که با تو سخن گویم، اما من ارزش تو را ناچیز می‌دانم... جای بسی شگفتی است که حزب خدا به دست حزب شیطان کشته شوند، و خون ما از پنجه‌های شما بچکد، پاره‌های گوشت بدن ما از دهان شما بیرون بیفتد و آن بدن‌های پاک و مطهر را گرگ‌های وحشی بیابان دریابند و گذرگاه دام و ددان قرار گیرند...!»

زینب در سایه معرفت برگرفته از تربیت در بیت وحی، به این دانش رسیده است که، آن‌چه توانست امام حسین( علیه السلام ) را بکشد، یزید نبود، بلکه فرهنگی بود که سردمدارش در آن زمان، یزید بود. امام حسین( علیه السلام ) هم یک نفر نبود که به دست یزید کشته شد؛ بلکه سردمدار فرهنگ مقابله با پوچی و باطل در آن زمان بود. فرهنگی که از سقیفه آغاز شد و سرانجام کارش به قتل امام حسین( علیه السلام ) کشیده شد. بنابراین نه فقط قافله سالاری کاروان اسرای کربلا را به دوش کشیده است که او سفیر و پیام‌رسان نهضت حسینی است به تمامی نقاط کشور اسلامی و مردم مسلمان نام!

آری! اگر زینب نبود، کربلا در کربلا می‌ماند و نهضت حسینی آن ذبح عظیم(1) در پس کوه فتنه‌ها، در پس طوفان حوادث و سیلاب‌های روزگار غدار، در پس نقشه‌های شوم یاوه‌گویان و خرافه‌پرستان بی‌دین؛ بلکه ضد دین، گم می‌شد. زینب است که ندای حسینی( علیه السلام ) را در گذر تاریخ به گوش تمامی عالمیان رسانده است. ندایی که به شهادت دوست و دشمن، باعث احیای مسلمین و بقای اسلام گردید. به سه نمونه از سخنان مستشرقین درباره پیام عاشورا توجه کنید:

پروفسور براون می‌گوید:

«... گروه شیعه یا طرفداران علی( علیه السلام ) به قدر کافی، هیجان و از خود گذشتگی نداشتند؛ امّا پس از رخداد عاشورا، کار دگرگون شد. تذکار زمین کربلا، که به خون فرزند پیامبر، آغشته بود و یادآوری عطش سخت وی و پیکرهای نزدیکانش که در اطراف او روی زمین ریخته بودند، کافی بود که عواطف سست‌ترین مردم را به هیجان در آورد و روح‌ها را غمگین کند، چنان که نسبت به رنج و خطر حتی مرگ، بی‌اعتنا شوند».(2)

نیکلسن می‌گوید:

«حادثه کربلا، حتی مایه پشیمانی و تأسف امویان شد؛ زیرا این واقعه، شیعیان را متّحد کرد و برای انتقام حسین هم‌صدا شدند و صدای آنان در همه جا و مخصوصاً به نزد ایرانیان، که می‌خواستند از نفوذ عرب آزاد شوند، انعکاس یافت».(3)

فیلیپ می‌نویسد:

«فاجعه کربلا، سبب جان گرفتن و بالندگی شیعه و افزایش هواداران آن مکتب گردید، به طوری که می‌توان ادعا کرد که آغاز حرکت شیعه و ابتدای ظهور آن، روز دهم محرّم بود».(4)

و زینب، سفیر این نهضت است در مسیری که از کربلا تا شام به دست یزیدیان و برای شکست روحی کاروان حسینی و هتک حرمت حسین( علیه السلام ) طراحی شده بود؛ اما به شکست نهایی کفر تبدیل گردید. به قول استاد کمال السید:

«یزید در مقابل منطق سرخ زینب( علیها السلام ) همچون مگس، کوچک و ناچیز شده بود و شاید برای نخستین بار بود که باور کرد حسین( علیه السلام ) هنوز زنده است. هنوز در کربلا میجنگد و نزدیک است که به دروازه‌های دمشق برسد!» (5)

آری! این سنت جاریه خداوند است که یزیدیان در طول تاریخ با تدبیرهای خود به دنبال «خاموش کردن نور الهی» (6) باشند؛ اما تقدیرات خداوندی، همه آن‌ها را با «مکر»ی⁷ به یک‌جا نابود و «جُفاء» ⁸ می‌کند و کلمه حق همواره سربلند خواهد بود⁷ که همو وعده داده است که نور خود را تمام و کامل خواهد کرد.

سخن را با کلامی جان‌فزا از رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای دامت برکاته در خصوص نقش حضرت زینب( علیها السلام ) در حفظ اسلام پایان می‌دهیم:

«تلاش حضرت زینب( علیها السلام ) فقط این نیست که از امام بیماری، در کربلا، حراست و پرستاری کرده است. حضرت زینب از روح کلّی اسلام و جامعه آن روز مسلمین، پرستاری کرد؛ پرستاریِ بزرگ او آنجاست. حضرت زینب در مقابل یک دنیا بدی، ظلم، بی‌انصافی، حیوان‌صفتی و قساوت، یکتنه ایستاد. و با این ایستادگی، توانست از روح کلّی اسلام حراست و پرستاری کند. همچنان که می‌گوییم امام حسین( علیه السلام ) اسلام را حفظ کرد، می‌توانیم دقیقاً ادّعا کنیم که حضرت زینب( علیها السلام ) هم با ایستادگی خود، اسلام را حفظ کرد. این ایستادگی، یک رمز و راز و یک عامل اصلی است.» ⁸

به امید روزی که با تحقق وعده الهی، زمین به دست توانای منجی آخر، آن وارث توحید ابراهیمی، ید بیضای موسوی، عصای عیسوی و بشارت محمدی( صلی اللّه علیه و آله وسلم )، به صالحان و نیکان برسد ان شاء الله.

پی‌نوشت‌ها:

1ـ صافّات : 107

2 ـ تـاریـخ سـیـاسـی اسـلام، حـسن ابراهیم حسن، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج 1، ص 352

3 ـ همان

4ـ تاریخ العرب، فلیپ حنی، قسم 3، ص 251

5ـ امراه اسم‌ها زینب، ص 20

6ـ توبه: 32

7 ـ آل عمران: 54

8 ـ رعد: 17

7ـ توبه: 41

8ـ دیدار رهبر معظم انقلاب با پرستاران، روز پرستار، میلاد حضرت زینب( علیها السلام )، 22 / 8 / 1370

منبع: مقدمه کتاب سرّ نی به قلم محمد علی محسن‌زاده