ساختمان 85، عقب گرد فیلمساز كهنه كار

از میان مجموعه های پلیسی برخی شهرتی جهانی داشته و در كشورمان نیز دوستداران بسیاری داشته است كه به

عنوان نمونه می توان به سریال 'بازرس' و 'كمیسر ناوارو' اشاره كرد.

در سال های اخیر نیز برخی مجموعه های مشهور پلیسی مانند '24' وارد شبكه نمایش خانگی شده و مخاطبان میلیونی داشته است. حال در چنین حال و هوایی مهدی فخیم زاده كه تجربه درخشانی را در این باب با 'خواب و بیدار' داشته، دست به ساخت مجموعه ای تلویزیونی به نام 'ساختمان 85' زده است.

این كارگردان كهنه كار در كار اشاره شده با استفاده از موضوعی تازه همراه با ساختاری حرفه ای به اوج موفقیت رسیده بود اما پس از آن با 'حس سوم' نوعی فانتزی را وارد داستان پلیسی خود كرده و ملغمه ای را تحویل تماشاگران داده كه نه این است و نه آن!.

این اتفاق عجیب كه نمونه آن را به ندرت بتوان در تلویزیون های كشورهای دیگر یافت، در 'ساختمان 85' به گونه دیگری تكرار شده با این تفاوت كه در اینجا شخصیت ها متعدد و اغلب بی هویت بوده و كمدی كمرنگ آن نیز به دل نمی نشیند.

بازپرس های ویژه قتل كه به دلیل كار سخت و پیچیده شان تعدد اندكی دارند، از جمله مشاغلی هستند كه قابلیت حضور در مجموعه های تلویزیونی را داشته و در هر قسمت تماشاگرانشان را با معمایی روبه رو كرده و سر آخر به حل آن بپردازند.

'ساختمان 85' نیز با چنین ایده ای ساخته شده با این تفاوت كه تنها به یك داستان دنباله دار پرداخته و عنوال دیگری را بدان افزوده كه كندی روایت آن را موجب شده است.

ایده پیدا شدن جسد در پاركینگ یك آپارتمان مسكونی كه نویسنده آن را از صفحه حوادث روزنامه پیدا كرده، در مرحله نخست بسیار جذاب و وسوسه كننده است كه این حالت در فخیم زاده نیز به وجود آمده، بدون آنكه داستان كشش یك مجموعه 26 قسمتی را داشته باشد!.

در قسمت های ابتدایی داستان خوب پیش رفته و گسترش یافته بی آنكه شخصیت ها از داستان بیرون بزنند. در واقع اینكه چند شخصیت خود را درگیر با ماجرای جسد دیده و هر یك به نوعی دستانی آلوده داشته باشند، تا به اینجا جذاب و تازه است، اما در قسمت های بعد دایره متهمین گسترده تر شده و تقریبا دامان تمامی اهالی ساختمان را می گیرد.

همین امر موجب ریزش مخاطب شده چرا كه برای یافتن خط اصلی قصه دچار مشكل شده و آشفتگی های آن به شدت آزارش می دهد.

شخصیت پردازی در مجموعه ساختمان 85 به هیچ وجه در حد و اندازه های كارهای پیشین فخیم زاده نیست و با مشكلات بسیاری دست به گریبان است. این امر اغلب شخصیت ها از اصلی تا فرعی را در برگرفته و كیفیت كار را تا حد زیادی پایین آورده است.

در این میان تنها شخصیت 'بازپرس قربانی' تا حدودی خوب از كار درآمده و برخی ریزه كاری های به كار رفته در آن به خوبی در بافت شخصیت منظور قرار گرفته است. ایده مجروحیت پای او در جنگ تحمیلی از جمله آنها بوده كه اشاره ظریفی به جانفشانی های دیروز و امروز او دارد.

اما رابطه قربانی با خانواده و به ویژه پسرش آنچنان كه باید از كار درنیامده و سردی خاصی بر آن حاكم است به گونه ای كه نمونه آن را به سختی می توان در جامعه مشاهده كرد.

خبرنگار بودن پسر وی نیز به جای آنكه به پیشبرد داستان كمك كند، عكس آن عمل كرده و تصویری غیرواقعی و غلو شده از این قشر زحمتكش ارایه كرده است. به عنوان مثال به رفتن او به خانه كسی كه ادعای داشتن اطلاعاتی در رابطه با 'ساختمان 85' را دارد، نگاه كنید تا دریابید با چه شخصیت پادرهوا و دور از واقعیتی روبه رو هستید!.

شخصیت های فرعی تر نیز به صورت فله ای در داستان قرار گرفته اند كه هیچ یك نقش برجسته ای -جز سه نفر شركای ساختمان- در پیشرفت داستان نداشته و تنها زمان هر بخش را بالا می برند كه به عنوان مثال می توان به دو خواهری كه در یكی از واحدها زندگی می كنند اشاره كرد.

تنها شخصیت منفی سریال كه خود فخیم زاده عهده دار ایفای آن است تا اندازه ای خوب از كار درآمده و رگه های طنز به كار رفته در آن نیز از شخصیت بیرون نزده و طبیعی جلوه می كند. دعوای كلامی اش با اختر بانو -دختر خاله قدرت- نیز به واسطه پرداخت نسبتا خوب شخصیت ها، جذاب و دیدنی شده است.

مهدی فخیم زاده از 'خواب و بیدار' تا به امروز از گروهی ثابت در پشت و جلوی دوربین بهره گرفته كه در زمینه بازیگری چندان موفق نبوده است. به عنوان مثال می توان به 'لیلا برخورداری' و 'انوشیروان فاطمی' اشاره كرد كه تناسب جندانی با نقش خود نداشته و كلیت كار را تحت تاثیر بازی ضعیف خود قرار داده اند.

در كنار این دو باید به رویا نونهالی در نقش اختر اشاره كرد كه كپی كمرنگی از شخصیت ناتاشا 'خواب و بیدار' است و بازی كاملا بیرونی اش به هیچ وجه به گرد پای نقش آفرینی های پیشینش نمی رسد.

مجموعه تلویزیونی 'ساختمان 85' با وجود نقاط مثبت اندكش نمی تواند كاری قابل قبول برای فیلمسازی چون فخیم زاده باشد، چرا كه عیار كارگردانی وی بالاتر از اینهاست. تنها امیدواریم كه عدم موفقیت مجموعه فوق، وی را به تفكر بیشتر در انتخاب موضوع ها و نگارش فیلمنامه وادارد.