خانواده ارتباط و اقسام آن

اکنون که با مفهوم ارتباط آشنا شدیم مواردی از مهمترین اقسام آن را ذکر می نماییم.

انواع ارتباط :

1-ارتباط خصوصی و بدون واسطه ، ارتباطی است فوری و رو در رو که طی آن ، پیام مستقیماً میان پیام دهنده و پیامئ گیرنده (یا دو گروه کوچک ) رد و بدل می شود.

2-ارتباط جمعی یا عمومی ، تعبیر تازه ای است که جامعه شناسان امریکایی برای مفهوم Mass Media بکار برده اند، این واژه که از ریشه لاتینی Media (وسایل )و اصطلاح انگلیسی Mass یا توده تشکیل شده است، از نظر لغوی به معنای ابزراهایی است که از طریق آنها می توان با افرادی نه به طور جداگانه یا با گروههای خاص و همگون، بلکه با جماعت کثیر یا توده ای از مردم به طور یکسان تماس پیدا کرد مانند: روزنامه ،رادیو ، تلویزیون ، سینما ، اعلانها و ... .

3-ارتباط نوشتاری ،ارتباطی ست که در آن ، اطلاعات از طریق قلم بر کاغذ نقش می بندد ، مانند نامه ، روزنامه ،کتاب و ... .

4-ارتباط غیر نوشتاری ،ارتباطی و افکار از طریق امواج (مانند رادیو ،تلویزیون ، تلفن ، تلگراف و غیره) میان افراد مبادله می شود.

5- ارتباط ملی ، ارتباطی است که پیام ها ، اطلاعات و مفاهیم ، از طریق وسایل ارتباط جمعی ( نظیررادیو ، تلویزیون و مطبوعات )در چارچوب جغرافیایی یک کشور منتشر می شود.

6-ارتباط فراملی ،پیامها و اطلاعاتی که از طریق ماهواره ها مرزهای جغرافیایی را در می نوردد و موجبات نزدیکی میان انسانها بر روی کره زمین می شود . (مانند تلویزیون آسیایی و اروپایی و تلویزیونهای بدون مرز و غیره )

7-ارتباط کلامی ، در این نوع ارتباط ، اطلاعات و افکار از طریق زبان و گفتار منتقل می شود (نظیر تلفن ، تلگراف و غیره )

8-ارتباط غیر کلامی ، ارتباطی است که مفاهیم و معانی از طریق غیر زبانی و گفتاری میان انسانها منتقل می شود(نظیر عکس ، تصویر ،فیلم دو غیره ...)

9-ارتباط انسانی ، اطلاعات و مفاهیمی که میان دو انسان رد و بدل می شود (مانند نامه ، تلفن و غیره ).

10-ارتباط ابزاری یا ماشینی که درست برعکس ارتباط انسانی است. در این نوع ارتباط ، گردش اطلاعات میان دو ابزار یا ماشین رد و بدل می شود (نظیر انتقال اطلاعات مخزن به بلندگو یا صفحه تلویزیون ).

11-ارتباط زمانی ،ارتباطی است که انتقال اطلاعات باید در زمان معین انجام گیرد. درغیر این صورت ارزش چندانی ندارد (مانند گزارشهای خبری ).

12-ارتباط غیر زمانی که درست برعکس ارتباط زمانی ،محدود به زمان خاصی نیست و اطلاعات آن می تواند پیوسته معتبر باشد(مانند کتابخانه ).

13-ارتباط سازمانی ،در این نوع ارتباط ،انتقال اطلاعات و دریافت پیام ،به امکانات گسترده فنی و برنامهریزی و سازماندهی و نیز بودجه و پرسنل و ...نیاز دارد. ( مانند رادیو ،تلویزیون ، تلکس ، فاکس و غیره ).

14-ارتباط غیر سازمانی ،ارتباطی است که به امکانات فنی و بودجه و سازماندهی و مقررات نیاز دارند(مانند نامه ها و گفت و شنودهای حضوری و ...)

15-ارتباط نمادین ،ارتباطی است که طی آن ،پیامها در قالب علائم و نشانه ها از طریق حواس فرد دریافت می شود ( مانند حالات چهره پیام دهنده ،حرکات و ژستهای وی، لحن و طنین و اوج و حضیض صدایش)این عوامل ،بخشی از پیام هستند که پیام گیرنده ،آنها را نشانه خوانی می کند،این حالات و حرکات می تواند از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت باشد.)

ارتباط زنجیره ای است که دست کم دارای سه عنصر اصلی، فرستنده ،پیام و پیامگیر است و این همان مدل ارتباطی ارسطو می باشد.

بدین معنا که فرستنده،پیام را به صورت رمز می فرستد و آنچه را که می خواهد بگوید،از طریق علائم مناسب ارسال می دارد،این علائم ممکن است (کپه های دود)، (ضربه های طبل) ،(نقطه و خط) یا (حروف)، (کلمات) یا (اعداد قراردادی) باشند، بدین ترتیب، هنگامی که فرد پیام را به صورت رمز ارسال می دارد،علائم از طریق یک کانال ارتباطی، نظیر هوا، سیم یا صفحات چاپ شده، انتقال می یابند.

زمانی که شخص چنین علائمی را دریافت می کند، آن را از حالت رمز خارج می کند ( رمزگشایی) تا پیام را به خوبی دریافت کند، فردی که پیام علامتیِ یک کر و لال را می بیند، حرکات و اشارات او را به صورت کلمات ترجمه می کند این عمل را فرایند " ارتباط " می نامیم اما باید توجه داشت که عمل ارتباط ، پیوسته به یک شکل و طریق صورت نمی گیرد بدان معنا که در هر ارتباطی مدل خاصی وجود دارد که برقراری ارتباط را با سهولت همراه می سازد " مدل " جزیی کوچک یا بازسازی کوچکی از یک شیء بزرگ است که از لحاظ کارکرد با شیء واقعی یکسان است و افراد در موقعیت های خاص و با توجه به عواملی نظیر: فرهنگ و مدل ارتباطی موثر ، از کانالی خاص با توسل به مدل ارتباطی مورد نیاز به برقراری ارتباط

می پردازند.

نتیجه:

ارتباط از اجزای لاینفک زندگی بشری است اما اکثر افراد آن را جدی نگرفته و به اجزا و روش های آن توجهی مبذول نداشته اند بنابراین با ارتباطی نافرجام مواجه شده اند که گاهی جبران ناپذیر است پس توجه و شناخت اصل ارتباط و بکارگیری ارکان خاص آن با توجه به موقعیت های معینی باعث برقراری هر چه بهتر این اصل گشته و در زندگی ما تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.

 آزاده مرنی

بخش ارتباطات تبیان