موسیقی حماسی و انقلابی پدر موسیقی ایران است

سرود در هر برهه ای برای جامعه لازم است

خبرگزاری "مهر" - گروه موسیقی : "موسیقی" به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان زندگی بشر همواره نقش مثبت و موثری را ایفا کرده است ، در شادی و غم ، در شب و روز ، در تنهایی و جمع و ... . یکی از مهمترین کاربردهای موسیقی در زندگی اجتماعی ، سود جستن از موسیقی هنگام دفاع از میهن در برابر تجاوز بیگانگان است. این امر از دیر باز میان ملل مختلف رایج بوده و تا امروز نیز ادامه داشته است... .

به گزارش گروه موسیقی "مهر"، مارش های نظامی و آهنگ های میهنی در ایران از نخستین آثاری هستند که به شیوه های علمی و نت نویسی شده اجرا شده و مسیر موسیقی آکادمیک و علمی را برای نسل های بعد هموارکرده است.در واقع نسل اول مدرسان موسیقی- به شیوه غربی - کسانی بودندکه با تشکیل دسته های بزرگ موسیقی نظامی ونوازند گی ، کار خود را شروع کرده بودند.این علاقه مندی به موسیقی حماسی با شکل گرفتن تدریجی موسیقی غیر شفاهی در ایرانی پرورش یافت و همزمان با انقلاب اسلامی و بعد ازآن جنگ تحمیلی به اوج خود رسیدکه الحق نقش ماندگاری از خود به جای گذاشت.

بی شک در این میان کانون موسیقی چاووش و حضور نخبگانی چون هوشنگ ابتهاج،محمد رضا لطفی ،محمد رضا شجریان،پرویر مشکاتیان ،حسین علیزاده ،کامکارها و سایر افراد گروه شیدا و گروه عارف به موسیقی ایرانی و سرود های انقلابی معنایی دیگر بخشید.

موسیقی حماسی و انقلابی پدر موسیقی ایران است

علی اکبر کردبچه آهنگسازو نوازنده آثار موسیقی حماسی در این خصوص گفت : موسیقی حماسی پدر موسیقی ایران است . تکنیک موسیقی و نت خوانی از این طریق رواج پیدا کرد و اولین فارغ التحصیلان این مدرسه ارکسترهای سمفونیک تشکیل دادند.

کردبچه خاطر نشان کرد : موسیقی انقلابی کشور ما موسیقی است که در دفاع از مرز و بوم ایران ساخته می شود و ما باید آن را به حوزه های دیگر زندگی مان هم بسط بدهیم.اما توجه به این نکته بسیار مهم است که از موسیقی به روز شده استفاده کرد، نه اینکه ما خودمان و این موسیقی را در گذشته ودر حال و هوای همانروزهای جنگ و یا در روزهای اول انقلاب نگاه داریم.

این آهنگسازمعتقد است:چه خوب بود که در جشنواره موسیقی فجر هم که به مناسبت جشن های انقلاب برگزار می شود، به این موسیقی بهایی داده می شد و جایگاه خاصی برای اجرای برنامه های در نظر گرفته می شد.متاسفانه در حال حاضر موسیقی حماسی و انقلابی هیچ بازاری ندارد و موسیقی دانان این شاخه پس از گذشته دوران های مختلف، نتوانستند حرکتی داشته باشند که موفق و مداوم باشد.

موسیقی انقلابی ایران صدای ماندگار نسل گذشته است

بیگلری پور که اولین سرود ملی جمهوری اسلامی را ساخته است، در مورد ویژگی های موسیقی های حماسی اظهار داشت: این موسیقی علاوه بر اینکه یادآور روزهای انقلاب است، موسیقی است خلاق، با ملودی هایی که به یاد می مانند، اما ما باید این موسیقی های را به روز کنیم و موسیقی های با موضوعات روز در فضای آهنگ های انقلابی به وجود بیاوریم.مثلا کار کردن روی موسیقی برای "انرژی هسته ای" به نوعی می تواند موسیقی انقلابی کشور ما محسوب شود .

وی ادامه داد : متاسفانه ما تنها در ایام دهه فجر به فکر موسیقی در انقلاب و تاثیر آن و بازسازی آن فضاها می افتیم و در طول سال دیگر آن را فراموش می کنیم. آهنگسازان ما در عرض یک ماه پیش از دهه فجر شروع می کنند به کار کردن روی موسیقی انقلابی و بعد تا سال دیگر آن را رها می کنند.

بیگلری پورکه کارهای زیادی را برای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در حوزه آهنگ های انقلابی اجرا کرده است، ادامه داد: باید در کنار صدا و سیما،دفتر موسیقی هم در این زمینه فعالیت داشته باشد چون این نهاد در موسیقی ایران نقش اول را بازی می کند. خوشبختانه الان تعداد خواننده های خوش صدا کم نیستند که باید از انها برای خلق آثای ماندگار استفاده کرد.

با استفاده از تم های موسیقی ایرانی می توان موسیقی انقلابی ساخت

محمدگلریز- خواننده، که آثار زیادی در این حوزه ارایه داده است گفت: در آن روزهای پرشور، موسیقی ای را می خواستیم که فراگیر باشد. موسیقی که پیام ویژه ای داشته باشد و با محورهای انقلاب موازی باشد. پیامی انقلابی، حماسی که در ابعاد مختلف مباحث مورد نیاز آن روزها را تامین کند. حالا هم باید از این موسیقی همچنان حمایت شود و نهادهای مسئول در حوزه موسیقی کشور مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، صدا وسیما ، شهرداری و ... به این بخش از موسیقی پیوسته فکر کنند و راه هایی را برای به روز شدن آن بیاندیشند. متاسفانه فعالیت ما در این زمینه بسیار مقطعی شده است و با آمدن دهه فجر سرودهای زیادی می سازیم که عمرشان به اندازه همان مدت کوتاه یک ماهه است .

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بیشتر سرودها رنگ و بوی موسیقی لس آنجلسی گرفته اند، خاطر نشان کرد : ما به خوبی می توانیم با استفاده تم های موسیقی ایرانی به ساخت آثار انقلابی بپردازیم.

موسیقی دانان درحوزه سرود و آهنگ های انقلابی سرگردان هستند

هوشنگ جاوید" پژوهشگر در گفت و گو با خبرنگار موسیقی "مهر"گفت: متاسفانه از آنجا که تکلیف موسیقی در مملکت ما نامشخص است، زیر شاخه های آن هم به تبعیت از این اوضاع در بلاتکلیفی به سر می برند. موسیقی دانان در حوزه های مختلف از جمله سرود و آهنگ های انقلابی سرگردان هستند. کم توجهی دستگاه های مختلف فرهنگی یکی از مهم ترین دلایل این نابسامانی است، به خصوص اینکه نهادهایی که مسئولیت اجرایی موسیقی را داشته اند باز به موسیقی بی توجه بودند. باید این نهادها، حداقل بر اساس قواعد و تعاریف خودشان جای خاصی را به موسیقی انقلابی اختصاص دهند، به خصوص نهادی همچون ارشاد باید به موسیقی و سرودهای انقلابی بیش ار اینها بها بدهد.

این پژوهشگر خاطر نشان کرد: ما با کمبود سرودها و قطعات موسیقی ملی و مذهبی و حتی مناسبتی مواجه هستیم و هیچ نهادی هم به شکل جدی به این موضوع نمی پردازد.صدا و سیما هم که تا حدی بیشر از دیگر ارگان ها به موضوعات مناسبتی توجه ندارد، باز در این خصوص نگاهی جدی ندارد.

جاوید در مورد لزوم ساخت آهنگ های انقلابی در این روزهااظهار داشت: سرود در هر برهه ای در جامعه لازم است. ما باید هر سال تعدادی سرود جدید تهیه کنیم. مثلا ما در حال حاضر همایش و پژوهش " فن آوری های علمی کشور"را در پیش داریم که با توجه به حضور اینهمه آهنگساز خوب و قوی در ایران باید سمفونی ها ساخته شود. ما باید از مولفین مان حمایت کنیم.

لزوم وجود آهنگ های انقلابی امروزه هم احساس می شود

حاتم عسگری - ردیف دان موسیقی سنتی گفت : ریتم های تند که حال و هوای حماسی و رزمی دارند در کنار اشعار جهت دار که هدف یک انقلاب در آن متجلی است، از مهم ترین ویژگی های آهنگ ها و سرودهای انقلابی است.

وی افزود : عارف قزوینی با سرودن شعر" از خون جوانان وطن لاله دمیده" روح انقلاب را در کلمات دمید. حالا روی این شعر هر موسیقی قرار بگیرد، موسیقی انقلابی خواهد شد. من قبول ندارم این عقیده را که برخی می گویند موسیقی انقلابی باید در فلان گوشه و فلان دستگاه باشد، بلکه این آهنگساز است که می تواند به هر دستگاهی شور ببخشد.باید به ریتم تند و شعر هدفمند توجه ویژه داشت.

موسیقی اوایل انقلاب همچنان در اوج هستند

امیر بکان- آهنگساز با اشاره به این موضوع که نمی توان برای موسیقی انقلابی تعریف مشخصی ارائه داد گفت: ما باید برای حماسه های انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی ده ها قطعه موسیقی و اپرا بسازیم.

وی ادامه داد: ما همچنان از موسیقی اوایل انقلاب برای برنامه هایمان استفاده می کنیم و هنوز کارهایی را با آن قوت تولید نکرده ایم که مردم هم بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. ما باید در این دوران با گذشت 28 سال از انقلاب بتوانیم آثار فاخر و علمی را در زمینه موسیقی انقلاب تولید کنیم. با توجه به اینهمه اسطوره و الگو که هر کدام داستانی مجزا دارند، ما باید حداقل هر دو سال یکبار اثری را در حوزه موسیقی برای انقلاب به وجود می آوردیم. خلا موسیقی های انقلابی به جشم می خورد.

مخاطبان موسیقی های انقلابی نباید فقط شنوندگان داخلی باشند

شهریارکهن زاد - آهنگساز گفت : ما بیش از پیش به موسیقی حماسی و انقلابی نیازمندیم . موسیقی انقلابی موسیقی ای است هدفمند که می تواند از هرز رفتن قوه ها بکاهد و آنها را به فعلیت برساند .

این آهنگساز در مورد وجهه بین المللی موسیقی انقلاب ایران خاطر نشان کرد: ما باید بدانیم که در موسیقی انقلاب تنها با شنونده ایرانی مواجه نیستیم و باید بتوانیم پیاممان را به شکلی دنیا پسند به گوش جهانیان هم برسانیم. مثلا "کیتارو" آهنگساز ، قطعه ای ساخته است با عنوان "افسانه تکوین ژاپن" که در آن قطعه با اینکه شما ژاپنی نیستید اما به راحتی می توانید با آن ارتباط برقرار کنید، چرا که به شکلی علمی با ابن حماسه برخورد کرده است و به زبان بین المللی موسیقی آن را تصنیف کرده که برای هر مخاطبی در هر گوشه دنیا می تواند تاریخ ژاپن را جذاب بمناید، این اثرنوعی موسیقی انقلابی است.

باید نگاهی جامع تر به موسیقی انقلاب داشته باشیم

علی اکبرمرادی – نوازنده تنبور - در مورد لزوم وجود موسیقی های انقلابی و حماسی اعتقاد دارد : اگر ادعا داریم که موسیقی ایران قابلیت ها و حرف های زیادی برای گفتن دارد، باید به این نکته هم توجه کنیم که همه انواع موسیقی را باید داشته باشیم، موسیقی انقلابی، حماسی، عرفانی، تغزلی، عاشقانه و ... بایدیرای مناسبت های مختلف آهنگ های جدید تولید و پخش شود، نه اینکه در تمام مناسبت ها موسیقی یکی باشد و تنها شعر آن تفاوت کند. موسیقی حماسی و انقلابی در کشور ما بسیار مورد نیاز است و باید در جایگاه خودش به آن پرداخته شود.

وی ادامه داد : اگر نگاهی به سیر تکامل موسیقی پس از انقلاب داشته باشیم و این موسیقی را پس از انقلاب اسلامی و در طول بیست و هشت سال گذشته دنبال کنیم، متوجه خواهیم شد که این موسیقی با تمام مشکلاتی که وجود داشته، به سختی توانسته است حتی به موقعیت قبلی اش دست پیدا کند.

" لطفی"با زمانه خود گام برداشت

اما در میان این نظر ها رضا موسوی زاده – آهنگساز و نوازنده تار با جزیی تر نگا ه کردن به این مساله و آوردن مصداق، گفت : محمدرضا لطفی موسیقی انقلابی را در ایران زنده کرد و با زمانه خود گام برداشت.

موسوی زاده در مورد سیر تحول سرودها و آهنگ های انقلابی اظهار داشت : قبل از انقلاب و در واقع در آستانه انقلاب اسلامی ایران، حرکت هایی در موسیقی انقلاب شد اما محمدرضا لطفی پس از انقلاب سردمدار این موسیقی بودند. ایشان با ساختن تصانیفی روی اشعار " جواد آزرم" و " سایه" به شکلی آگاهانه برای انقلاب و فضای آن روزها موسیقی ساختند و از آنجا که با موسیقی سنتی و درونمایه های آن به خوبی آشنایی داشتند، توانستند آثار ماندگاری را در این رشته خلق کنند. قطعاتی همچون "سپیده" با صدای استاد شجریان و "آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی" و ... از ساخته های ایشان توانست فصل نویی را در موسیقی انقلاب باب کند.

سرپرست گروه موسیقی فاخته در مورد لزوم وجود آهنگ ها و سرودهای انقلابی گفت : موسیقی نبض زمانه است و هنرمندی که در موسیقی فعالیت می کند باید با زمانه و موضوعات زمانه خود پیش برود، اگر شما موسیقیدانی را که سی سال است فعالیت می کند، نشناسید، نشاندهنده آن است که آن موسیقیدان نتوانسته است بر اساس نیازهای زمانه خود پیش برود و افکار عمومی را تحت الشعاع قرار دهد.

هر سرود هیجان انگیزی انقلابی نیست

سید جواد هاشمی- نواساز- گفت : این روزها دیگر حس و حال آهنگسازان مثل گذشته نیست و دیگر سرودی هم در آن حال و هوا نمی شنویم. سرودهای انقلابی اغلب با بی میلی وبه صورت سفارشی ساخته می شود.

این بازیگر و کارگردان با اشاره به سیر آهنگ ها و سرودهای انقلابی افزود: این روزها دیگر حس و حال مثل گذشته نیست و طبیعی است که دیگر سرودی هم در آن حال و هوا نداشته باشیم. امروز یا از سر تکلیف یا به شکل سفارشی قطعات انقلابی ساخته می شوند. این قطعات هم نمی توانند با مردم ارتباط لازم را برقرار کنند و جای خالی آهنگ های انقلابی به شدت حس می شود. متاسفانه ما برای نسل جدیدمان خوراکی حاضر نداریم و دائم گله مندیم که چرا بیگانگان به آنها خوراک فرهنگی مطبوع خودشان را می دهند. ما از ارائه کوچکترین آگاهی های فرهنگی به نسل نوی جامعه مان دریغ کرده ایم.

نگاه آخر

اگرچه این نوع موسیقی به شرایط سیاسی و اجتماعی یک مملکت پیوند خورده است ونمی تواند به صورت سفارشی وتحمیلی ساخته شود اما برای تداوم ساخت و بهره وری از اینگونه آثار حمایت و برنامه ریزی سازمان ها و نهاد هایی چون صدا و سیما ،وزارت ارشاد و ستاد کل نیروهای مسلح برای بستر سازی و انگیزه بخشیدن به هنرمندان وموسیقیدانان ، بسیار حیاتی و ضروری است.

لینک ها :

یادداشتی بر نوار کولی کوبی

یادى از یك تصنیف انقلابى