آرامگاهی برای نخستین انسان ها
برخی پژوهش‌ها از وجود سرزمینی حاصلخیز، در زیرآب‌های شاخاب‌فارس(خلیج فارس) خبر می‌دهد كه نزدیك به 75 تا 100هزار سال پیش، مهاجران آفریقایی را در خود جای داده‌است. برپایه‌ی این بررسی‌ها، این دشت سیلابی حاصلخیز، به اندازه‌ی بریتانیای كنونی، گستردگی داشته است و درپی سیلاب، نابود شده است. كاوش‌‌ها نشان می‌دهد كه این گستره، نزدیك به 8 هزار سال پیش، توسط اقیانوس هند، بلعیده شده‌است و هنوز در زیر آب‌های شاخاب‌فارس(خلیج‌فارس) آرمیده‌است.
این پژوهش كه جزییات آن در شماره‌ی ماه دسامبر مجله‌ی "Current Anthropology" چاپ شده، پیامدهای گسترده‌ای بر تاریخ بشر خواهد داشت. «جفری رز»، پژوهشگر این پروژه و باستان‌شناس دانشگاه «بیرمنگام» انگلستان، درباره‌ی پیامدهای این یافته، می‌گوید: «ممكن است برخی گفته‌هایی كه پیش از این درباره‌ی زمان خروج انسان از آفریقا گفته می‌شد، دگرگونی پذیرد. گفته می‌شود دانشمندان زمان خروج انسان از آفریقا را 60 تا 125 هزار سال پیش برآورد كرده‌اند و 60هزار سال پیش برای بیشتر آنها، هم‌اكنون پذیرفته شده و به عنوان معیار، به‌كار می‌رود.»
«رابرت كارتر» از دانشگاه «آكسفورد بروكس» انگلستان، دراین باره می‌گوید: «به گمان من، تئوری جفری، سخن بزرگی است و می‌تواند همه‌چیز را تكان بدهد.» به گفته‌ی وی، این پژوهش می‌تواند فهم ما را از مهاجرت بیرون از آفریقا، دگرگون كند. پژوهشگران با گسترش فعالیت‌های پژوهشی می‌توانند این تئوری را بیازمایند و آن را به‌گونه‌ی قطعی اثبات كنند.
«ویكتور سرنی» از آزمایشگاه باستان‌شناسی انستیتوی باستان‌شناسی «پراگ»، این یافته را یك «تئوری شگرف» دانسته و اثبات آن را نیازمند پژوهش‌های بیشتری می‌داند.
«جفری رز» در گفت وگویی می‌افزاید: «حضور انسان نئاندِرتال در بخش‌های بالایی دجله و فرات، به همان‌گونه‌ای که در بخش‌های خاوری(شرقی) مدیترانه بوده، بازگوكننده‌ی هسته‌ی ارتباطی است که میان مردم مدرن و نئودرنهال وجود داشته است. درواقع یافته‌های كنونی از كاوش بر روی ژنوم انسان‌های نخستین، این احتمال را به دنبال دارد که ما بخشی از مردمان غارنشین هستیم. آن‌گونه که از پیشینه‌ی تاریخی دریا، برمی‌آید، این بخش كه هم‌اكنون در زیر آب‌های شاخاب فارس(خلیج فارس) فرو رفته، می‌تواند گستره‌ای کم‌ژرفا بوده‌باشد که نزدیک به 75 هزار تا 8هزار سال پیش، بخش جنوبی "هلال ساحلخیز" را شکل داده است. این گستره، به گمان بسیار به عنوان پناهگاهی احتمالی در برابر گرمای صحرای پیرامونش، كاربرد داشته و از رودهای کارون، دجله و فرات، سیراب می‌شده‌است. به گمان بسیار، هوای اینجا باید در بهار، دل‌انگیز بوده‌باشد.»
آن‌گونه که جفری رز، می‌گوید؛ در زمانی که عصر یخبندان، خشک‌ترین شرایطش را می‌گذرانده این گستره بزرگ‌ترین مساحت ممكن را داشته است.
برپایه‌ی واپسین پژوهش‌ها، باستان‌شناسان، یافته‌هایی را به دست آورده‌اند که از یك موج شهرک‌سازی در 7500 سال پیش در كرانه‌ی شاخاب‌فارس(خلیج فارس) خبر می‌دهد.
در جایی که تنها پناهگاه‌های شکاری انگشت‌شماری به چشم می‌خورد، ناگهان 60سایت تازه‌ی باستان‌شناسی پیدا شدند كه به گونه‌ی افقی ساخته‌شده‌بودند. این شهرک به‌گونه‌ی خوبی ساخته شده‌است. خانه‌های سنگی در آنجا دیده می‌شود. شبکه‌های تجاری و كشف سفال‌هایی كه استادانه آذین شده‌اند در كنار جایگاه نگهداری از جانوران اهلی، بخش‌هایی از یافته‌هایی است كه تاكنون از این گستره، به‌دست آمده‌است. به جز اینها، یافته‌ها خبر از ساخت یکی از نخستین قایق‌های جهان در این گستره دارند.
شواهد قطعی كه درباره‌ی توسعه‌یافتگی این اردوگاه‌‌های انسانی در شاخاب‌فارس(خلیج فارس) به چشم می‌آید، وابسته به سایت باستان‌شناسی به نام «جبل فایا»، در حوزه‌ی شاخاب‌فارس(خلیج فارس) است كه چهارسال پیش یافت شد. در آن زمان «هنس‌پیتر اورپ‌من»، از دانشگاه توبینگتن آلمان، سه شهرك انسانی از دوره‌ی پارینه‌سنگی پیدا كرد كه 25 هزار تا 125 هزار سال پیش، ساخته شده‌بود.
دست‌اندركاران و باستان‌شناسان، می‌گویند كه برای یافته‌های بیشتر در این زمینه، باید تلاش‌های بیشتری كرد.
فرآوری:م.ح.اربابی فر
بخش دانش و زندگی
منبع: پایگاه امرداد
