تبیان، دستیار زندگی
کم خونی سلول داسی شکل بیماری موروثی خون است که در اثر اشکال در هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را منتقل...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کم خونی شدید و سکته مغزی در کودکان

کم خونی داسی شکل


کم خونی سلول داسی شکل بیماری موروثی خون است که در اثر اشکال در هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را منتقل می کند و در سلول های قرمز خون وجود دارد) ایجاد می شود. هموگلوبین غیرطبیعی، موجب می شود که گلبول های قرمز سخت و داسی شکل شوند و به همین علت هم به آن هموگلوبین S می گویند. در جریان این بیماری این سلول های بدریخت شده در عبور از عروق خونی، دچار مشکل می شوند.


در حالت عادی گلبول های قرمز به طور مداوم تخریب می شوند که به وسیله بدن جایگزین می گردند. ولی این سلول های بدریخت و غیرطبیعی، از سلول های طبیعی سریع تر خراب می شوند و عمل جایگزینی، با تخریب سلول های داسی شکل مطابقت نمی کند و درنتیجه کم خونی های عودکننده به وجود می آیند. سلول داسی شکل و بیماری سلول داسی شکل در میان آفریقائی تباران از همه شایع تر است؛ ولی در بین مردم هند، یونان، ایتالیا، و خاورمیانه نیز شیوع دارد.

کودک ممکن است به جای بیماری کم خونی سلول داسی شکل، فقط دارای آلل کم خونی داسی باشد. سلول های قرمز خون کودکی که آلل کم خونی سلول داسی شکل دارد، دارای 40درصد هموگلوبین S و 60 درصد هموگلوبین طبیعی است. کودک به طور طبیعی زندگی خواهد کرد و هیچ گونه علامت بیماری کم خونی سلول داسی شکل را نخواهد داشت. با این حال کودک، آلل را در ژن های خود حمل می کند و آلل و یا خود بیماری می توانند در نسل بعد ظاهر شود.

اگر فردی که حامل آلل کم خونی است با فردی که او نیز حامل همین آلل است ازدواج کند، امکان این که فرزند آن ها دچار بیماری کم خونی سلول داسی شکل شود زیاد می شود.

کم‌ خونی شدید خطر سکته ‌های مغزی خاموش را در کودکان تشدید می‌ کند.

سکته مغزی خاموش در کودکان مبتلا به کم ‌خونی شدید

کم‌ خونی شدید خطر سکته ‌های مغزی خاموش را در کودکان تشدید می‌ کند.

نتایج آزمایشات جدید نشان داده است که کم خونی شدید در کودکان به ویژه از نوع کم خونی داسی شکل خطر ابتلا به سکته مغزی را در این کودکان افزایش می ‌دهد.

سکته مغزی

به گزارش مجله اینترنتی ساینس دیلی، دکتر مایکل دولینگ متخصص و پزشک مرکز طبی دانشگاه تگزاس در ایالت دالاس آمریکا در این باره خاطرنشان کرد: یک چهارم از یک سوم کودکان مبتلا به بیماری کم خونی داسی شکل در مغز خود علائمی از سکته مغزی خاموش را دارند. این کودکان با وجودی که فقط 5 تا 10 ساله هستند اما ساختار مغزی ‌شان شبیه به مغز افرادی 80 ساله است.

این نوع سکته ‌ها با عنوان سکته مغزی خاموش شناخته شده هستند چون علائم نورولوژیک آشکار ندارند اما می‌ توانند روی عملکرد ذهنی و ادراکی کودکان تاثیر نامطلوبی داشته باشند.

هر چند هر بیمار مبتلا به این کم‌ خونی علائم متفاوتی را تجربه می ‌کند اما کم خونی، شایع ‌ترین علامت بیماری سلول داسی شکل است. در این بیماری سلول‌ های قرمز خون به علت بدشکل بودن، توانایی حمل اکسیژن را از دست می‌ دهند در نتیجه بدن آب را از دست داده و دچار تب می‌ شود.

شکل داسی باعث سفتی سلول ها و به دام افتادن آن ها در رگ‌ ها می ‌شود. در نتیجه سلول ها در طحال تخریب می‌ شوند و یا به علت عملکرد غیرطبیعی از بین می روند و کاهش در سلول های قرمز خونی منجر به کم خونی می ‌شود. کم خونی شدید فرد را خسته و رنگ پریده می ‌کند، همچنین توانایی حمل اکسیژن به بافت ‌ها را با مشکل رو به رو خواهد کرد.

نتایج این بررسی‌ ها در کنفرانس 2011 انجمن بین‌المللی سکته آمریکا منتشر شده است.

کودک کم خون

علائم و نشانه ها

کودکی که بیماری کم خونی داسی شکل دارد، تقریباً تمامی هموگلوبین خون او از نوع هموگلوبین S است. کودک اغلب علائم کم خونی را نشان می دهد که شامل ضعف و خستگی مداوم است.

در بعضی شرایط، مانند هنگامی که کودک عفونت دارد، بحران سلول داسی می تواند اتفاق بیفتد.

ممکن است، بحران بدون هیچ دلیل مشخصی اتفاق بیفتد؛ یا این که به علت سفر با هواپیمای بدون کنترل فشار هوا، رخ دهد. دیگر فشارهای روی بدن مانند آسیب یا آزار، می توانند ایجاد بحران کنند.

در یک بحران سلول داسی شکل، سلول های قرمز غیرطبیعی، سریعاً تخریب شده و موجب تولید کم خونی شدید می شود. در همان زمان، سلول های داسی شکل در عروق خونی تجمع پیدا می کنند و موجب باد کردن مفاصل و درد شدید می شوند. بحران های سلول داسی شکل می توانند اندام های بدن را تخریب کرده، نهایتا منجر به مرگ شوند.

برای تشخیص این که کودک این بیماری را دارد یا نه، ابتدا باید یک تست خونی انجام گیرد تا معلوم شود که آیا سلول های داسی در خون وجود دارد یا نه. اگر سلول های غیرطبیعی وجود دارد، یک تست پیچیده تر انجام می شود تا نوع هموگلوبین موجود در خون مشخص شود. مقدار هموگلوبین ها نسبت به هموگلوبین طبیعی، نشان می دهد که آیا کودک صرفا آلل را دارد یا بیمار است.

مراقبت خانگی

مراقبت خانگی ندارد و نیازمند مراقبت پزشکی است.

موارد احتیاط

* همه کودکانی که والدین سیاه پوست دارند و یا در خانواده آن ها موارد کم خونی سلولی داسی شکل وجود دارد باید قبل از سن یک سالگی تست شوند.

* تمام عفونت ها باید سریعا درمان شوند و تب بالا باید سریعا به پزشک گزارش شود.

* کودکی که دچار این بیماری است، باید مرتبا معاینه کلی شود و ممکن است قبل از انجام کارهای دندانپزشکی و جراحی، نیازمند درمان ویژه باشد.

* کودکی که صرفا ژن کم خونی داسی شکل را دارد نیازمند درمان خاصی نیست.

درمان پزشکی

پزشک هر چند مدت یک بار کبد کودک، کلیه ها، قلب، شش ها، دستگاه عصبی و چشم های او را معاینه می کند. پزشک سریعا در صورتی که کودک به هر نوع عفونتی مبتلا شود، آنتی بیوتیک تجویز می کند. انتقال خون ممکن است برای پیشگیری از کم خونی لازم شود و واکسیناسیون علیه عفونت های ذات الریه انجام خواهد شد.

در بحران های سلول داسی شکل، کودک باید در بیمارستان بستری شود، مایعات داخل ریوی و مواد ضد درد داده خواهد شد تا بحران بگذرد.

فرآوری: معصومه آیت اللهی

بخش تغذیه و سلامت تبیان


منابع:

ایسنا

آفتاب

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

مطالب مرتبط:

تالاسمی و انواع آن

تغذیه در مبتلایان به تالاسمی

تالاسمى چیست؟

ضرورت مصرف آنتی اکسیدان ها در تالاسمی

توصیه های غذایی برای تالاسمی ها

چه غذاهایی به بیمار تالاسمی بدهیم؟

نوع کم خونی برای درمان مهم است

آهن زیاد به بدن آسیب می رساند

روش‌های پیشگیری از سکته‌ مغزی

غذاهای موثر در پیشگیری از سكته مغزی

غذاهای مفید و مضر در سکته مغزی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.