موسسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان

یکی از دغدغه‌های سالیان اخیر فعالان اقتصادی مسئله چک برگشتی بوده است. بر طبق آمار بانک مرکزی از هر ۱۰۰ چک صادره حدود ۱۶ فقره برگشت می‌خورد. این موضوع فضای کسب و کار را با چالش بی اعتمادی مبادلات با چک مواجه کرده که نتیجه آن محدود شدن میزان مبادلات اقتصادی بوده است.

دفتری که تاجر معاملات خود را در آن ثبت کند و از روی آن سود وی تعیین شود، در لغت دفتر تجارتی گفته می‌شود همچنبن در اصطلاح حقوقی، به دفاتری که تاجر مطابق مقررات قانون تجارت تهیه و نگهداری می‌کند، دفاتر تجارتی گویند.

شاید نام شرکت‌های هلدینگ را در خبرها شنیده باشید یا وقتی برای نخستین بار اقدام به سرمایه‌گذاری کردید، با مفهومی با عنوان شرکت هلدینگ (Holding company)، مواجه شده باشید. جالب است بدانید که بسیاری از موفق‌ترین شرکت‌ها در جهان، شرکت‌های هلدینگ هستند و این شرکت‌ها، نقش بسیار مهمی در اقتصاد جهان امروز ایفا می‌کنند.

ظهرنویس به کسی گفته می‌شود که فعل ظهرنویسی را به‌جا می‌آورد، و به کسی که ظهرنویسی به نفع او شده است، منتفع ظهرنویسی می‌گویند.

از جمله اصلاحات جدید قانون صدور چک می‌توان به مسدود شدن کلیه حساب‌های صاحب چک بی‌محل تا ممنوعیت صدور چک حامل اشاره کرد.

صدور چک چندان کار سختی نیست در قسمت مبلغ میزان مورد نظر را به ریال می نویسم، مشخص می کنیم در وجه چه کسی است و تاریخ آن را مشخص می کنیم. اما کار به همین راحتی ها نیست پس از صدور چک و ارائه آن به دیگران مسائل متعددی مطرح می شود که قابل بررسی و پیگیری است، مسئولیت سنگینی که پس از صدور چک بر گردن صادر کننده است هنوز از سوی خیلی ها درک نشده است

امروزه، اقتصاد جوامع به شدت تحت تاثیر تکنولوژی و دانش در حال تغییر و تحول است؛ به‎طوری‎که اقتصادهای حاصل علم و تکنولوژی، اقتصاد دانش‌محور نامیده می‌شوند.

به موجب ماده ۲۴۵ آیین نامه اجرای مفاد اسناد لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی «درخواست اجرای چک از ثبت محلی که بانک طرف حساب صادر کننده چک در آن محل واقع است، به عمل می‌آید...»

سرقفلی، مبلغی است که موجر در ابتدای مدت اجاره از مستأجر دریافت می‌کند و در انتهای مدت، مبلغ مزبور را متناسب با قیمت روز محاسبه کرده و به مستأجر باز‌می‌گرداند.

ورشکستگی یعنی تاجر از پرداخت بدهی‌های مالی خود ناتوان شده باشد و نتواند به تعهدات تجاری‌ خویش عمل کند.

سرقفلی، مبلغی است که موجر در ابتدای مدت اجاره از مستأجر دریافت می‌کند و موجر طبق قانون در انتهای مدت، مبلغ مزبور را متناسب با قیمت روز محاسبه و به مستأجر بر‌می‌گرداند.

خرید سفته، کار ساده‌ای است و شاید به همین دلیل است که بسیاری از افراد، روی آن حساب باز نمی‌کنند؛ اما اگر مقررات این سند بهادار تجاری، به نحو صحیحی رعایت شود، مزایای زیادی به دنبال خواهد داشت که اگر افراد به جای سفته، سند عادی داشتند، هرگز از این مزایا بهره‌مند نمی‌شدند.

هر از گاهی وقتی از کوچه و خیابان رد می‌شویم، بنرهایی با مضمون «سرقفلی این مغازه به فروش می‌رسد» نظر ما را به خود جلب می‌کند و برای اغلب شهروندان که با مباحث حقوقی آشنایی ندارند سؤالات و ابهاماتی همچون اینکه: سرقفلی چیست؟ ارزش سرقفلی یک مغازه چگونه تعیین می‌شود؟ برای خرید آن چه نکاتی حائز اهمیت است؟ و اینکه اصلاً چطور سرقفلی ملک منتقل می‌شود؟ مطرح می‌شود.

در اسناد تجاری «امضا» جایگاه ویژه‌ای دارد و موضوعات متعددی همواره در رابطه با آن قابل طرح و بحث بوده‌ است. در این نوشتار به بررسی یکی از مهمترینِ این موضوعات یعنی انواع امضا‌هایی که ممکن است در ظَهر (پشت) چک درج شود و همچنین آثار هر یک از این امضا‌ها خواهیم پرداخت.

عموم مردم مفهوم سرقفلی و حق کسب و پیشه را یکی می‌دانند اما باید دانست که از نظر حقوقی و قانونی این دو مفهوم با یکدیگر تفاوت دارند. این نکته بسیار مهم است که روابط میان مالک و مستاجر بر اساس کدام قانون و تحت چه شرایطی تنظیم شده است زیرا در روابط میان مالک (موجر) و مستاجر دو قانون وجود دارد: قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶ و قانون روابط موجر و مستاجر سال۱۳۷۶.

تجارت الکترونیکی، انقلابی از فرصت‎های جدید در اقتصاد و تجارت ایجاد کرده است. تعیین قانون حاکم بر قراردادهای الکترونیکی از جهات مختلفی، حائز اهمیت است.

یکی از نیازهای امروز در مبادلات تجاری، خرید نسیه و مدت‏دار است. در این فرآیند، فرد با اتکا به درآمدهای بعدیش، اقدام به تأمین‏ نیازهای امروزیش می‏کند. در کشور ما چک اصلی‌ترین ابزار معامله‌ای است که چنین کارکردی را برای فعالان اقتصادی ایجاد می‏کند. طبق آمارهای رسمی کشور، بیش از ۴۲ درصد حجم منابع مالی کشور از طریق چک جابه‌جا می‌شود.

موضوع تابعیت شرکت‌ها از جمله مفاهیمی است که هم در حقوق ملی کشورها و هم در رویه‌های قضایی به آن پرداخته شده اما تعریف صریحی برای آن، ازسوی قانونگذاران نگاشته نشده است و به‌همین‌دلیل گاهی این مفهوم مورد تردید قرار می‌گیرد. در واقع مساله تابعیت برای شرکت‌ها موضوعی نیست که مانند اشخاص حقیقی، همیشه مورد قبول واقع شود.

در تعریف تجارت الکترونیک باید گفت، این تکنولوژی نسبتا جدید، عبارت از فرایند خرید و فروش کالا و خدمات به صورت الکترونیکی با استفاده از ابزاری همچون اینترنت، شبکه‌ها و سایر فناوری‌های دیجیتالی است.

اگر فردی چکی داشته باشد که پس از برگشت مفقود شود و سابقه در بانک مرکزی برای وی درج شده است، چگونه می‌تواند آن را از سابقه‌اش پاک کند؟