جهت‌گیری برخی فیلم‌های جشنواره خاستگاه داخلی نداشت
دلیلی برای جایگزینی سینمای معناگرا به جای سینمای دینی نبود
برخی از جهت گیری های فیلم های جشنواره امسال خاستگاه داخلی نداشت و احتمالاً از آن سوی مرزها هدایت شده بود. نیروهای بیگانه تشخیص داده اند که جوامع اسلامی بنیان های محکمی دارند و با انگیزه بالا حرکت می کنند، به همین دلیل همیشه سعی کرده اند به بنیان های خانواده هجوم بیاورند.
جواد شمقدری، مشاور هنری رئیس جمهور، در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از فیلم هایی که در جشنواره فجر امسال حضور داشتند، چیست؟ گفت: " انتظار می رفت با مدیریت جدید حاکم شده و با اتخاذ سیاست ها و شیوه های جدید و برنامه ریزی های جدید، جشنواره به سوی انتخاب گزینشی برگزیده ها حرکت کرده و به ترمیم خسارت ها بپردازد، اما با نوع مدیریتی که عمدتاً مجموعه ای از کارگردان های دوره های قبل هم بوده اند، کمترین امید محق نشد و بیش از 80 درصد از فیلم ها در راستای دولت اسلامی آقای احمدی نژاد نبود. البته جا دارد فضاها متفاوت شوند، اما فیلم های مثبت و خوب جشنواره به تعداد انگشتان یک دست می رسید."
فضای تعداد قابل توجهی از فیلم های جشنواره فجر برای مخاطب نامانوس بود و در شان شرایط حاکم برجامعه ما نبودند
این کارگردان سینما، با اشاره به فیلم هایی چون "زمستان است"، "هوو"، "باغ فردوس 5 بعد ازظهر"، "عصر جمعه" و "کافه ستاره" که از فضاهای زننده ای برخوردار بودند، گفت: " البته باید اشاره کنم که از مجموع 40 فیلمی که در جشنواره فجر امسال به نمایش در آمد، من 17 فیلم را دیدم و مابقی داستان فیلم ها را می دانستم، اما در مجموع فضای این فیلم هایی که به آن اشاره کردم، برای مخاطب نامانوس بود و در شان شرایط حاکم برجامعه ما نبودند. البته فیلم هایی هم حضور داشتند که قابل احترام بودند و توصیه می کنم که مخاطبان می توانند این فیلم ها را بینند و از آن لذت ببرنند. به عنوان نمونه فیلم هایی چون "وقتی همه خواب بودند"، "به نام پدر"، "شاهزاده ایرانی" و "زاگرس" خوب بودند و به فیلم هایی چون "شب به خیر فرمانده"، "چند می گیری گریه کنی؟"، "سفر به هیدالو" می توان تخفیف داد و تماشا کرد."
جواد شمقدری ادامه داد: " با توجه به این که ما بیست وهفتمین سالگرد انقلاب اسلامی را سپری می کنیم، اما جشنواره فیلم فجر در حوزه های اجرایی و خدمت رسانی، در کل، می توانست بهتر از این باشد، اما در مدیریت، هدایت و برنامه ریزی جشنواره امسال ناهماهنگی وجود داشت. همچنین نقص هایی هم در حوزه نشریه به چشم می خورد، در حالی که می توانست حضور موثرتری داشته باشد. در مجموع باید بپذیریم که جشنواره فیلم فجر و سینمای ایران جایگاه خوبی دارد، بنابراین، انتظار می رود که فیلم های خوبی که حاصل زحمات یک ساله سینمای ایران است در جشنواره فیلم فجر به نمایش در آید و ما با افتخار از آن یاد کنیم."
وی به تنها نقطه قوت جشنواره فیلم فجر اشاره کرد و گفت: " به نظرم تنوع مضامین تنها اتفاق جدیدی بود که در جشنواره فیلم فجر امسال دیده می شد. اگر ما از سال 77 تا سال 80 نگاهی به فیلم ها کنیم و تمام مضامین فیلم ها را دسته بندی کنیم، دو تا سه موضوع دیده می شود، اما امسال تنوع مضامین داشتیم و به جهت تولید و کارگردانی کارهای متفاوتی دیده شد، البته سینمای ایران باید از کارهای آپارتمانی یا جشنواره ای که تولیدشان ساده است و میزانسن ها و فضاها در داخل آپارتمان یا کوه و دشت می گذرد، باید فاصله بگیرد و وارد حوزه های دیگر شود. همچنین به لحاظ تکنیک و جذابیت های بصری باید مشابه فیلم های هالیوود شود. البته فیلم هایی چون "چهارشنبه سوری" و "تقاطع" از تکنیک بالایی بهره برده بودند، حتی سینمای ما و کارگردانان ما این قابلیت را دارند."
تولیدات سینمایی ایران باید از فضاهای آپارتمانی و میزانسن های تکراری خارج شده و به لحاظ تکنیک و جذابیت، مشابه فیلم های هالیوود شود
شمقدری در پاسخ به این سوال که به نظر شما دلیل غیبت سینمای دفاع مقدس در جشنواره فیلم فجر چه بود، گفت: "ژانر دفاع مقدس جزو ژانرهایی بود که جای خالی آن در جشنواره احساس می شد. البته شاهرگ سینمای دفاع مقدس چند سالی است که زده شده است. حوزه دفاع مقدس نیاز به برنامه ریزی و حمایت دارد. وقتی این مسائل وجود دارد، مسلماً سرمایه گذار جلو نمی آید. همچنین سینمای کودک و سینمای کمدی سالم، جزو ژانرهایی بودند که در جشنواره امسال دیده نشدند. انقلاب فرهنگی ما در عرصه های مختلف بازتاب های جهانی گسترده ای داشته است. بنابراین تولیدات سینمای ما به لحاظ تکنیک باید مشابه تولیدات هالیوود باشد تا در حوزه های بین المللی مورد توجه واقع شود، نه این که صرفاً نگاه خاصی به قشر یا طبقه خاصی از اجتماع باشد، ما توانمندی های بیشتر از این داریم."
مشاور هنری رئیس جمهور، در پاسخ به این سوال که به نظر شما چرا بخش قابل توجهی از فیلم های امسال به مسائل و ناهنجاری های خانوادگی و اخلاقی پرداخته بود، گفت: " بله ، من هم با این بحث کاملاً موافق هستم، چرا که برخی از جهت گیری های فیلم های جشنواره امسال خاستگاه داخلی نداشت واحتمالاً از آن سوی مرزها هدایت شده بود. در واقع نیروهای بیگانه تشخیص داده اند که جوامع اسلامی بنیان های محکمی دارند و با انگیزه بالا حرکت می کنند. به عنوان نمونه در فرهنگ ما، خانواده از نهادهای مهم محسوب می شود و پایه های محکم خانواده منجر به استحکام و سلامتی جامعه اسلامی ما شده است. در مجموع، آنها همیشه سعی کرده اند که به بنیان های خانواده در کشورهای اسلامی هجوم بیاورند و آن را ضعیف کنند، حتی ترویج فکر فمینیست هم با این هدف وارد جامعه ما شده است تا خانواده ها را هدف بگیرند."
شمقدری گفت : "خیلی از فیلم های جشنواره امسال به شکل های مختلف، بدبینی، سوء ظن و بی اعتمادی را مطرح کرده است. من از مجموع 17 فیلمی که دیدم، هفت تا از این فیلم ها این مسائل را مطرح می کردند و تصویری که از خانواده نشان می دادند، خانواده هایی از هم پاشیده بود. در واقع این مسائل از دید چشمان بیدار کارگزاران فرهنگ نظام پنهان مانده است. همچنین برخی از فیلم ها پدیده خودکشی را مطرح می کردند. در مجموع پرداخت به این مسائل می تواند هشداری بزرگ باشد، چرا که ریشه آن در داخل نیست و به خارج از ایران برمی گردد."
این کارگردان در پاسخ به این سوال که حضور فیلمسازان جوان را در جشنواره فجر، چه طور ارزیابی می کنید، گفت: " پاسخ به این سوال نیاز به تحقیقات بیشتری دارد، اما حضور جوانان می تواند نقطه قوتی باشد، از سوی دیگر وقتی دقیق تر نگاه می کنیم جای برخی از جوانان مستعد در این جشنواره خالی بود، کسانی که می توانستند آثارشان را در این جشنواره ارائه دهند، اما به دلایلی نتوانستند."
من با عنوان سینمای معناگرا مخالفم. ما سینمای دینی را داشتیم و نیازی نبود که سینمای معناگرا را جایگزین سینمای دینی کنیم
شمقدری در خصوص شرکت برخی از آثار در بخش سینمای معناگرا گفت: "مدتی است که عده ای عنوان جدیدی چون سینمای معناگرا را مطرح کرده اند. من با این نام مخالف هستم که از سوی بنیاد فارابی مطرح شده است، مگر تاکنون سینمای ایران خارج از معنا در حوزه فرهنگ و هنر کار کرده بود که حالا قصد دارد فیلم هایی در این ژانر بسازد؟ مگر سینمای ایران تاکنون رو به ابتذال و رذالت بوده؟ آیا ما جز نگاه معنایی، الهی و ارزش های معنوی کاری ساخته ایم؟ در مجموع احساس می کنم که این تقسیم بندی صحیحی نبوده است. انقلاب ما معناگرا بوده و آثار فرهنگی وهنری هم به این سو حرکت کرده است."
وی با اشاره به اینکه ما سینمای دینی را داشتیم و نیازی نبود که سینمای معناگرا را جایگزین سینمای دینی کنیم، گفت: "زمانی که عنوان سینمای دینی مطرح شود، مخاطب بدون شک انتظار دیدن مفاهیم الهی و توحیدی را دارد، اما با مطرح شدن سینمای معناگرا، این حوزه را به عرصه های دیگر هدایت کردند و راه را برای تفکرات بیشتری که متاثر از تفکرات گوناگون فکری، فلسفی و حتی بی مبنا است، باز کرده اند و به سادگی خیلی از مفاهیم و تفکرات نادرست به نام این سینما وارد می شوند که این مساله خطر بزرگی است."
