بهترین عمل چیست؟
همه ی ما دوست داریم بدونیم که بهترین عمل چیه که به اون بچسبیم و رهایش نکنیم. در این مقاله بر آنیم که پیرامون این موضوع بیشتر بدانیم.
بهترین عمل، آن است كه مورد قبول خدا باشد !
در قرآن کریم یکی از ویژگی هایی که از زبان بزرگان بیان شده و ما را غیر مستقیم هدایت می کند برای قدم برداشتن ، به آن سمت و سو حرکت کنیم این است که باید آن عمل ، جوری باشد که مورد پذیرش خداوند واقع شود ؛ به عبارتی اگر آن كس كه كار انجام مىدهد، ابراهیم و همكارش اسماعیل و محل كارش مسجدالحرام و نوع كارش ساختن كعبه باشد؛ امّا قبول نشود، ارزشى ندارد؛ لذا حضرت ابراهیم هنگام ساختن كعبه تمام فکر و ذهنش این است که کارش مورد قبول خداوند واقع شود و می فرماید : «ربّنا تقبّل منّا ؛ خداوندا! این عمل را از ما قبول فرما. »(بقره، 127)
در جای دیگر می بینیم که اگر نذر كننده مادر مریم و مورد نذر، فرزندى باشد كه سالها انتظارش را داشته و فرزندش را وقف مسجد كند، باز هم باید به فكر قبولى آن باشد، همان گونهكه مادر حضرت مریم پس از نذرش گفت: «فتقبّل منّى؛ خداوندا! این عمل را از من پذیرا باش. »(آل عمران، 35)
ولایت اهل بیت، بهترین عمل
از امام صادق(ع) سوال شد: معنای «حی علی خیر العمل » چیست و کدام عمل است ؟
فرمود : « خیر العمل ، الولایة ؛ بهترین عمل ، ولایت ما اهل بیت است.»(مستدرک الوسائل ، ج 4 ، ص 70 )
علامه بحرانى در كتاب غایة المرام ص 329 در تفسیر آیه 89 الى 90 سوره نمل كه مى فرماید: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَع یَوْمَئِذ آمِنُونَ * وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهِهِمْ فِى النّارِ هَلْ تُجْزَوُنَ اِلاّ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُون ؛ یعنى كسانى كه در قیامت نیكوكار وارد محشر مى شوند پاداش بهتر از آن یابند و علاوه بر آن از هول و هراس قیامت در امان باشند . و كسانى كه بدكار و زشت كردار درآیند در آن روز به رو در آتش جهنّم افتند و این كیفر و عقوبت جز سزاى اعمال آنان نخواهد بود.»
از ابراهیم بن محمد شافعى در كتاب فرائد السبطین از ابى عبدالله جدلى روایت كرده كه مى گوید: وارد شدم بر على(علیه السلام) فرمود: اى ابا عبدالله مى خواهى تو را از آن حسنه و ثوابى كه موجب بهشت و سیئه و گناهى كه موجب جهنّم مى شود و هیچ عملى از او پذیرفته نخواهد شد آگاه كنم؟
گفتم: آرى بفرمایید، فرمود: آن حسنه محبت ما اهل بیت و آن سیئه و گناه نیز بغض و عداوت ما مى باشد.
بنابراین بهترین پاداش و اجر براى دوستان اهل بیت(علیهم السلام) در قیامت در امان بودن از عذاب الهى خواهد بود.
سخت ترین کارها، بهترین است!
« افضل الأعمال ، احمزها ; بهترین اعمال مشکلترین آنهاست.»(بحارالانوار، ج 7، ص 191)
یعنى كسانى كه در قیامت نیكو كار وارد محشر مى شوند پاداش بهتر از آن یابند و علاوه بر آن از هول و هراس قیامت در امان باشند . و كسانى كه بدكار و زشت كردار درآیند در آن روز به رو در آتش جهنّم افتند و این كیفر و عقوبت جز سزاى اعمال آنان نخواهد بود
ارزش و دشواری نیّت
امامان معصوم (علیهم السلام) فرموده اند: «نیة المؤمن خیر من عمله»( اصول كافی ، ج 2 ، ص 84 ) و یا : «أفضل الأعمال أحمزها»( بحار ، ج 67 ، ص 237) نیّت روح عمل، و كار دشواری است. چون اصل كار را بسیاری از انسانها انجام میدهند ، امّا همه قدرت نیّت صحیح ندارند ؛ چرا که :
اوّلاً: میشود كار ناپسند را «قربة الی الله»، انجام داد. بنابراین، باید كار، شایستگی نزدیك ساختن انسان به خدا را داشته باشد ، دارای (حسن فعلی) باشد .
ثانیاً : باید كار، از «حُسن فاعلی» برخوردار باشد . در این صورت اگر این عمل از هر پیرایهای منزّه باشد ، نیت آن بهتر از خود عمل است و البته این بسیار دشوار است و به همین جهت هم نیّت ، بهترین اعمال است ؛ مثلاً، كسی كه كتابی مینویسد ، طبیعتاً علاقه دارد كه نام او روی جلد آن نوشته شود؛ یا اگر كسی مسجد یا مؤسسه خیریهای میسازد ، علاقمند است كه نام او در چهره تابلو آن ثبت شود و یا در محافل برده شود و بعضی هم علاقه مندند كه نامشان برده نشود تا دیگران بگویند: او بدان حد رسیده كه حتی حاضر نشده مردم نامش را ببرند كه این هم یك نوع ریاست؛ یعنی، گاهی انسان ریا میكند و نمیداند كه ریاكار است، كه البته این ریای مرموزی است و كمتر مورد توجه قرار میگیرد و شیطان هم هر كسی را از راه مخصوص او فریب میدهد . برخی هم برای این كه دیگران نگویند فلان كس ریاكاری میكند كار خیر را انجام نمیدهند كه در حقیقت ، سخن مردم انگیزه ترك كار خیر، است .
نشانه عمل صالح چیست؟
قرآن میفرماید: « أَیُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً»(ملك/2)
در سوره كهف خداوند می فرماید: « لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً»(كهف/7) ما مردم را آزمایش میكنیم تا ببینیم كه کدام عملشان بهتر است.
امام صادق علیه السلام میفرمایند: «منظور از احسن عملاً، اكثر عملا، به معنای زیادی عمل نیست، چرا که زیادی عمل ملاک نیست، بلکه نیکی و کیفیت عمل مهم است .
از ابراهیم بن محمد شافعى در كتاب فرائد السبطین از ابى عبدالله جدلى روایت كرده كه مى گوید: وارد شدم بر على(علیه السلام) فرمود: اى ابا عبدالله مى خواهى تو را از آن حسنه و ثوابى كه موجب بهشت و سیئه و گناهى كه موجب جهنّم مى شود و هیچ عملى از او پذیرفته نخواهد شد آگاه كنم؟
گفتم: آرى بفرمایید، فرمود: آن حسنه محبت ما اهل بیت و آن سیئه و گناه نیز بغض و عداوت ما مى باشد. بنابراین بهترین پاداش و اجر براى دوستان اهل بیت(علیهم السلام) در قیامت در امان بودن از عذاب الهى خواهد بود
بهترین عمل از نگاه شیخ بهایی :
همه روز روزه بودن همـه شب نماز کردن |
همه ساله حج نمودن سفر حجاز کردن |
ز مدینـه تا بــه کعبه سر و پـا برهنه رفتن |
دو لـب از بـرای لبیک به وظیفه باز کردن |
به مساجد و معابد همه اعتکاف جستن |
ز ملاهی و مناهــی همه احتراز کردن |
شب جمعه ها نخفتن به خدای راز گفتن |
ز وجــود بـی نیــازش طلــب نیــاز کردن |
بـه خدا که هیچ کس را ثمر آنقدر نباشد |
کــه بروی ناامیـدی در بسته باز کردن |
نتیجه گیری :
همه اعمال، یک وجه بهترین دارد، و این که بشود یک عمل را بصورت کلی بعنوان بهترین عمل قلمداد کرد، دشوار است. اما در یک جمع بندی کلی می توان گفت که: شناخت و عمل به وظیفه می تواند در یک کلام بهترین اعمال باشد .
فرآوری : زهرا اجلال
گروه دین تبیان
منبع :
برگرفته از تفسیرموضوعی قرآن كریم – مبادی اخلاق در قرآن – تألیف : آیت الله جوادی آملی ، ج11 ، ص245