درآمد مهم نیست،‌فقط ازدواج كنید!

در این كتاب تاکید مستقیمی بر تعداد فرزندان نشده،اما تشویق بر فرزندآوری به وضوح وجود دارد.

سیاست‌های دولت در افزایش فرزند با عدم وجود فصلی كه به بهداشت جنسی و راههای مقابله با بارداری پرداخته باشد در این كتاب دیده می‌شود.

"روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری" ، کتابی است که به سفارش مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری منتشر شده است و مسئولان این مرکز می گویند که قرار است به زودی جایگزین درس"جمعیت و تنظیم خانواده" شود و در دانشگاه‌ها تدریس شود. مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اعلام کرده است وجود برخی نقایص در سرفصل‌های درس تنظیم خانواده عامل جایگزینی آن با كتاب شكوه همسری است اما بررسی کتاب" روان شناسی ازدواج و شکوه همسری" نشان می دهد که این کتاب نیز بی‌نقص نیست. این کتاب در واقع به نوعی تبلیغ ازدواج نیمه مستقل است و در این کتاب بدون توجه به وظایف دولت در قبال ازدواج جوانان و واگذاری مسئولیت ازدواج جوانان بر گردن پدر و مادرها، از دانشجویان خواسته شده که اگر زوج مورد نظر خود را یافتند، نگران مسائل اقتصادی نباشند و ازدواج کنند. همچنین در این کتاب هیچ نشانی از بهداشت جنسی و راههای جلوگیری از بارداری وجود ندارد و نویسنده (غلامعلی افروز) به این مساله توجه نکرده است که جوانانی که به صورت نیمه مستقل ازدواج می کنند باید راه‌های جلوگیری از بارداری را بدانند زیرا درغیر این صورت پدر و مادرهای این جوانان مجبور هستند بار نوه های خود را هم به دوش بکشند!

مركز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری چندی پیش اعلام كرد كه كتابی به نام "روان شناسی ازدواج و شكوه همسری" قرار است به جای كتاب جمعیت و تنظیم خانواده در دانشگاه‌های كشور تدریس شود اما بعد از اعلام این مطلب از سوی مركز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری‏‌، واكنش‌های گوناگونی نسبت به تغییر این واحد درسی مطرح شد.

وقتی زهرا سجادی‏‌، معاون آموزش و پژوهش مركز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری گفت كه كنترل جمعیت و راه‌های پیشگیری از بارداری دیگر به دانشجویان آموزش داده نمی‌شود و از ترم بهمن كتاب "روان شناسی و شكوه همسر داری" در دانشگاه‌های كشور تدریس می‌شود، سعید قدیمی‏، مدیر كل امور آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری حذف درس تنظیم خانواده از دروس دانشگاه را تكذیب كرد و گفت:‌ وزارت علوم در حال حاضر بازنگری بیش از 260 هزار سرفصل را در دستور كار دارد و سرفصل‌هایی كه بیش از پنج بار بازنگری نشده باشند را بازنگری می‌كند و ممكن است یكی از سر فصل‌هایی كه در جریان بازنگری قرار گیرد درس تنظیم خانواده باشد اما به هیچ عنوان بحث حذف تنظیم خانوده مطرح نیست و کتاب «روان شناسی ازدواج و شكوه همسری» نیز تا كنون برای بررسی و تصویب به شورای برنامه‌ریزی پیشنهاد نشده و ارائه آن در دانشگاه‌ها در دستور كار نیست اما باز هم معاون آموزش و پژوهش مركز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری بر جایگزینی این كتاب تاكید و اعلام كرد پیگیری‌های لازم برای جایگزینی این كتاب انجام‌شده و به طور قطع این كتاب در دانشگاه‌ها جایگزین "تنظیم خانواده" می‌شود.

زهره لاجوردی، مدیر آموزش مركز امور زنان و خانواده در رابطه با علت جایگزینی "روان شناسی و شكوه همسری" به جای "جمعیت و تنظیم خانواده" گفته است: وجود برخی نقایص در سرفصل‌های درس تنظیم خانواده عامل جایگزینی آن با كتاب شكوه همسری است و هدف مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، آموزش راه‌های حفظ ازدواج جوانان است و شعار «فرزند كمتر، زندگی بهتر» مورد تایید ما نیست و در این كتاب هم بحث تعداد فرزندان مطرح نمی‌شود بلكه اصل روابط دوستانه بین زن و شوهر است.

علیرضا مصداقی‌نیا، معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان نیز نسبت به حذف درس "جمعیت و تنظیم خانواده" در دانشگاه‌ها سکوت نکرد و گفت: حذف این درس مخل سلامت خانواده‌ها است. او وجود این واحد درسی را نه تنها در كاهش ابعاد خانواده كه در بهبود وضعیت سلامت مادر و خانواده، مفید دانست بلکه اعلام کرد:‌ وزارت بهداشت با هر تصمیمی كه مخل این دید باشد، مخالف است. معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان توضیح داد: ممكن است گفته شود كه آنچه به عنوان "تنظیم خانواده" در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود جامعه را به هدف مورد نظر نمی‌رساند كه در آن صورت باید در چگونگی اجرا و آموزش آن تجدیدنظر شود، نه این كه آن را حذف كرد.

حتی مجلس شورای اسلامی هم نسبت به حذف درس"جمعیت و تنظیم خانواده " ساکت نماند و اعلام کرد که حذف این درس خلاف قانون است و نیاز به ارائه لایحه به مجلس دارد.

كتاب "روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری" چه می‌گوید؟

با وجود تمام این سر و صداها و اعتراضات، کتاب «روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری» نوشته غلامعلی افروز‏‌استاد ممتاز دانشگاه تهران توسط انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است. این كتاب در 230 صفحه منتشر شده و سه‌هزار نسخه تیراژ دارد و قرار است به قیمت 4500 تومان فروخته شود.

«نگاهی به فلسفه»‏‌، «‏‌هدف اصلی ازدواج و غایت زوجیت‏‌هنگام ازدواج»‏‌، «مبانی روان‌شناختی‏‌اصول و معیارهای هم‌سانی و كفویت در زوجیت»‏‌، «مساله عشق و دلباختگی در انتخاب همسر»‏‌، «ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های رفتاری مورد انتظار از داوطلبان ازدواج و همسران آرامشگر»‏‌، «دخترخانم‌ها و حق تقدم در انتخاب همسر مطلوب»، «ازدواج در گستره پیوندهای خویشاوندی»، «رسالت فرهیختگان رابط در فرایند آشنایی اولیه داوطلبان ازدواج»،«رابطه همسران آرامشگر، پرشكوه‌ترین رابطه در گستره حیات»، «همسران آرامشگر و اندیشه فرزند‌آوری و فرزند پروری»، ‏‌ده فصل این كتاب را تشكیل می‌دهد.

مقدمه‌ای در ابتدای این کتاب توسط مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، نوشته شده است و در این مقدمه به صراحت اعلام شده است که کاستی‌ها و محدودیت‌های درس جمعیت و تنظیم خانواده و ارزیابی‌های حاصل از چگونگی نگرش دانشجویان به محتوای این درس، مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری را به فکر واداشت که به استناد مصوبه سیصد و بیست و ششمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تدریس دو واحد درسی اختیاری با موضوع دانش خانواده به تدوین و تالیف کتابی جامع و غنی با عنوان روانشناسی ازدواج و شکوه همسری بپردازد. همچنین در این مقدمه آمده است که "این کتاب با رویکرد علمی - فرهنگی و اجتماعی ، ضمن تاکید بر آموزش‌های مهارت‌های ازدواج، سعی در انتقال مفاهیم اخلاقی در قالب دو واحد درسی کرده است".

"و همچنین غلامعلی افروز در پایان مقدمه کتاب از «اندیشه والا و نگرش ارزشمند و همت ستودنی خواهران مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به ویژه سرکار خانم مریم مجتهد زاده ، رئیس این مرکز، به خاطر فراهم شدن فرصت تهیه و آماده‌سازی این کتاب به عنوان یک منبع درسی و آموزشی برای همه دانشجویان ایران اسلامی صمیمیانه سپاسگزاری کرده است».

بررسی این دو مقدمه نشان از آن دارد که این کتاب بدون هماهنگی وزارت علوم به عنوان یک منبع درسی منتشر شده و گویا مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری فراموش کرده است که این مرکز تنها در مقام مشورت قرار دارد و فقط حق دارد که پیشنهاد جایگزینی این درس را به جای جمعیت و تنظیم خانواده مطرح کند نه اینکه کتاب را منتشر و بعد به وزارت علوم اعلام کند که مرکز امور زنان و خانواده کتابی منتشر کرده است و می‌خواهد که این کتاب جایگزین درس جمعیت و تنظیم خانواده شود.

فراهم نبودن شرایط اقتصادی نباید باعث تاخیر در ازدواج شود

اما توجه به این نکته ضروری است که چرا مرکز امور زنان و خانواده چنین کتابی را منتشر کرده و خواهان جایگزینی این کتاب به جای "جمعیت و تنظیم خانواده" شده است؟ رویکرد کتاب چیست و چه چیزی را دنبال می کند و قرار است به دانشجویان چه چیزی آموزش داده شود که از بهداشت باروری و تنظیم خانواده با اهمیت‌تر است؟

با بررسی کتاب "روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری" می‌توان این گونه نتیجه‌گیری کرد که دغدغه اصلی مطرح شده در این کتاب بحث "ازدواج جوانان" است. با توجه به اینکه در حال حاضر بالا رفتن سن ازدواج و عدم تمایل جوانان به ازدواج به یکی از معضلات مسئولان تبدیل شده و دولت تلاش می کند با انواع تبلیغات گوناگون جوانان را به ازدواج ترغیب کند، این چنین به نظر می‌رسد که مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز با انتشار این کتاب قصد در ترغیب دانشجویان به ازدواج دارد .

در مقدمه این کتاب آمده است:"‏‌هرگونه تعویق عمدی و تاخیر ناصواب در زوجیت به هنگام جوانان لایق می‌تواند عواقب ناخوشایندی را به همراه داشته باشد. متاسفانه در جامعه امروز ما، علت اصلی تعویق و تاخیر در زوجیت به هنگام جوانان بیش از آن که بعد اقتصادی داشته باشد،ریشه در باورهای فرهنگی دارد، به سخن دیگر اصلی‌ترین مانع زوجیت مطلوب و به هنگام جوانان را می‌توان در نظام باورها، بازخوردهای خانواده‌ها و مسئولان جامعه به ویژه دست‌اندرکاران و کارگزاران فرهنگی نظام نسبت به این مهم جست‌و‌جو کرد".

افروز در ادامه آورده است:"برای زوجیت دو جوان سالم، صالح، پویا و با کفایت، متعهد و مسئولیت‌پذیر به رغم کمی بضاعت آن‌ها در امکانات مادی، از هیچ کوششی نباید فرو گذار بودبنابراین بدیهی است که اصل زوجیت را نباید با تشکیل خانواده زودهنگام و بلافاصله زندگی مشترک به صورت مستقل و مجزا که متضمن تعهدات مالی است مترادف دانست".

افروز در مقدمه کتاب خود، دانشجویان را ترغیب به ازدواج می‌کند و مشکلات اقتصادی را به عنوان مانعی بر سر راه ازدواج نمی‌داند.

در فصل اول این کتاب نیز آمده است: "هنگاهی که بحث زوجیت جوانان به عنوان یک نیاز فطری و روانی- اجتماعی مطرح می‌شود، منظور اصلی لزوما تشکیل فوری خانواده مستقل و زندگی مشترک جداگانه و مشترک نیست...برای مثال دو جوان باکفایت می‌توانند با مطالعه و دقت فراوان به زوجیت یکدیگر درآیند و آرامشگر وجود هم شوند، در حالی که هنوز از نظر اقتصادی آمادگی لازم را برای تشکیل خانواده مستقل و مجزا و اداره و ادامه زندگی مشترک زیر یک سقف را به صورت خودکفا ندارند. در این شرایط ضمن آن که نباید عقد زوجیت ایشان، صرفا به دلیل کمبود امکانات اقتصادی به تعویق افتد ، شایسته است چنانچه برای خانواده‌ها مقدور و میسر است، به تنهایی یا به طور مشترک ایشان را در حد تحصیلات زندگی زوج جوان را فراهم کرده و در حمایت و پشتیبانی مستمر ایشان در حد ضرورت و تا نیل به خوکفایی مقبول بذل محبت کنند یا این که با مشورت و هماهنگی لازم، ترتیبی اتخاذ کنند به راحتی و سهولت و بدون تکلف و تکلیف چندانی با تعهد احساس مسئولیت‌پذیری با خانواده‌های ذی‌ربط معاشرت کرده و ارتباط مستمر و نسبتا محدودی با هم داشته باشند. در هر حال اگر بعد از عقد زوجیت بین دو جوان واجد شرایط کفویت، امکان فوری و بلافاصله زندگی مشترک در منزل مستقلی مقدور نباشد، در نظر گرفتن فرصت زمان معقول ،هر چند این که بعضا 2 تا 3 سال نیز لازم باشد، امری است کاملا طبیعی و موجه و مقبول . بدیهی است زوج جوان نیز تا آغاز زندگی مشترک به طور رسمی زیر سقف واحد و اطمینان از احراز قابلیت های پدری و مادری، در اندیشه فرزند‌آوری نخواهند بود. بنابراین در چنین شرایطی طرح مسائلی از قبیل این که دختر نباید بیش از چند ماه بعد از عقد در منزل پدری بماند و بر محور همین باور و تفکر، تحمیل اجباری تعهدات دشوار و غیر عقلانی بر پسر مبنی بر تدارک امکانات لازم برای شروع زندگی مشترک در خانه مجزا، نمی‌تواند امری مقبول، اخلاقی و منطقی باشد. این کار با فلسفه ازدواج که همانا رسیدن به آرامش و چشیدن احساس دل آرامی است، می‌تواند منافات داشته باشد باید بیاموزیم که در برخی شرایط مانعی ندارد که بعد از عقد زوجیت دو سه سالی (کمی بیشتر یا کمتر) دختر اغلب در منزل پدر باشد و پسر نیز بتواند به سادگی در رفت و آمد باشد ، و گاه نیز هر دو نفر(زوج شرعی و قانونی) در خانواده پسر یا دختر باشند".

آنگونه که به نظر می‌رسد، افروز در این کتاب در واقع به نوعی طرح «ازدواج نیمه مستقل» را که در سال 1387 توسط سازمان ملی جوانان مطرح شده بود، تبلیغ می‌کند.

كتاب در واقع ترویج ازدواج نیمه مستقل است

بر اساس طرح ازدواج نیمه مستقل، دختران و پسرانى كه در سن ازدواج هستند، پس از جارى شدن خطبه عقد تا زمانى كه از نظر اقتصادى به وضعیت مطلوبى نرسیده‌اند در خانه پدرى خود می‌مانند و پس از آن كه با كمك خانواده‌ها و تلاش خودشان توانستند به حداقل‌هاى یك زندگى مشترك دست یابند، زندگى‌شان را آغاز می كنند. این طرح توسط سازمان ملی جوانان مطرح شد اما با موفقیت روبرو نشد. پرویز کرمی، معاون برنامه‌ریزی و نظارت بر امور فرهنگی و آموزشی جوانان چندی پیش به ایلنا گفت: طرح ازدواج نیمه مستقل با موفقیت روبرو نشد، متاسفانه رسانه‌ها به دلیل عدم شناخت، تبلیغات لازم در زمینه ازدواج نیمه مستقل انجام نداند.

حال به نظر می‌رسد، این بار مرکز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری به دنبال ان است که بار دیگر ازدواج‌های نیمه مستقل را در جامعه تبلیغ کند و در واقع قصد دارد دانشجویان را جمعیت هدف تبلیغات خود قرار دهد و با جایگزینی کتاب روان شناسی ازدواج و شکوه همسری به جای جمعیت و تنظیم خانواده، جوانان دانشجو را ترغیب به ازدواج کند.

زمانی که مساله ازدواج‌های نیمه مستقل در جامعه مطرح شد، انتقادات زیادی نسبت به این طرح به وجود آمد که همان انتقادات به خاطر مشابهت دیدگاه کتاب "روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری" به ازدواج نیمه‌مستقل می‌تواند به این کتاب هم وارد باشد.

منتقدان معتقدند ازدواج نیمه‌مستقل از هم گسیختگی رابطه جوانان را به دنبال دارد

یکی از عمده‌ترین انتقاداتی که به ازدواج‌های نیمه مستقل وارد می‌شد ،این بود که نمی‌توان دو نفر را که برای طولانی مدت هر یک در خانه پدری‌شان زندگی می‌کنند، زن و شوهر محسوب کرد، اگر دوران عقد بیش از زمان لازم برای مراسم عروسی، طولانی شود، موجب بی‌حرمتی به زوجین و شأن خانواده‌ها می‌شود. اگر دوران عقد به درازا بکشد، دیگر از آن قالب مورد تأیید خارج می‌شود. علاوه بر این ، به خاطر حضور دیگران و سایه انداختن برنامه‌های آنها بر رابطه دو شخصی که در یک خانه زندگی نمی‌کنند و مدیریت خانه را خود بر عهده ندارند، این وضعیت را دیگر به معنای واقعی کلمه نمی‌توان زندگی مشترک نامید. مسئله بسیار بااهمیت‌تر این است که تلاش مشترک برای ساختن زندگی از خود زندگی آغاز می‌شود. اگر شخص همچنان نان‌خور خانواده پدر باشد، اصلاً در گفتن این که این رابطه ازدواج هست یا نه، باید تردید کرد.

عده‌ای از کارشناسان هم می‌گفتند تجربه در کلینیک‌های مشاوره نشان داده است، هر وقت طول دوره عقد زیاد شده، برخوردها و مشکلات زوجین نیز افزایش یافته است. اگر کسی این توانایی را در خود نمی بیند که در یک دوره زمانی مشخص، ملزومات اولیه زندگی مشترک را به کمک همسرش فراهم آورد، نباید ازدواج کند زیرا در آن صورت دچار یک اشتباه تاکتیکی در شیوه زندگی شده است، یعنی پیش از احراز حداقل شرایط لازم، وارد موقعیتی می شود که نیاز به استفاده از برخی توانایی‌های مهم دارد، که او فاقد آن است.

نکته دیگری که باید در رابطه با ازدواج‌های نیمه مستقل به آن توجه شود این است که وقتی کسی موقعیتی را بدون تلاش به دست آورد و شرایط لازم برای احراز و حفظ آن را نداشته باشد، نه تنها معمولاً از لحاظ روانی برای حفظ آن موقعیت کوشش نمی‌کند، بلکه به راحتی نیز می‌تواند از آن بگذرد و یکی از اشتباهات اساسی در سبک زندگی این است که شخص بگوید اول عقد می‌کنم، بعد می‌روم سربازی و بعد از آن فکر کار و تأمین معاش را خواهم کرد. در خانواده مستقل افراد مسئولیت‌پذیری بیشتری در قبال خانواده كوچكی كه به طور طبیعی تشكیل می‌شود خواهند داشت و این خودش پایبندی به زندگی را خود به خود بیشتر می‌كند ولی در خانواده‌های نیمه مستقل بیشتر یك نوع ارضاء‌جنسی مطرح است و وقتی افراد با هم زندگی نمی كنند و آشیانه مشتركی ندارند خیلی به هم وابسته نبوده و امكان گسست زندگی‌شان زیاد است.

از طرف دیگر ازدواج نیمه مستقل ممكن است در قدیم رایج بوده باشد اما هم اكنون و با شرایط امروز سازگار نیست و این نوع ازدواج ناقص است و به نظر می‌رسد اگر جوانان ازدواج نكنند بهتر از آن است كه ازدواج این‌چنینى داشته باشند.

افروز در کتاب "روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری" به مساله‌ای که اصلا نپرداخته است وظایف دولت در قبال ازدواج جوانان است و در واقع بار ازدواج دختران و پسران را به دوش خانواده‌ها گذاشته است و از پدران و مادرانی که فرزند خود را از کودکی به جوانی رسانده‌اند خواسته است که باز هم بعد از ازدواج فرزندانشان ، وسیله تامین معاش آنها را فراهم کنند تا این که شاید روزی فرزندان آنها مستقل شوند.

عامل اقتصادی نمی‌تواند و نباید بازدارنده ازدواج باشد

افروز در این کتاب آورده است:"عامل اقتصادی نمی‌تواند و نباید بازدارنده در انتخاب زوج و برقراری زوجیت که یک نیاز فطری و روانی و حق طبیعی انسان‌هاست، باشد. همانگونه که جوانان آماده ازدواج در یک جامعه سالم، صرف‌نظر از این که شاغل باشند یا بیکار، تحصیل کرده باشند یا کم سواد، از وضع مالی خوبی برخوردار باشند و یا کم‌بضاعت و تهیدست ، شهری باشند یا روستایی و... حق دارند به طور بایسته و شایسته از خدمات بهداشتی و درمانی جامعه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها یا درمان بیماری‌های جسمانی بهره‌مند شوند، مسلما باید بتوانند برای جلوگیری از ابتلا به مشکلات فکری و ناراحتی‌های عاطفی و روانی و حفظ سلامت و بهداشت روان و در مسیر پایبندی به ارزش‌های دینی و رفتارهای متعالی مذهبی و مصونیت در برابر آسیب‌های اجتماعی و کژروی های فرهنگی، زوج و تن‌پوش روانی – فطری و لباس مصونگر و آرامش بخش خود را انتخاب کنند و با او پیوند زناشویی ببندند. نداشتن پول کافی، مسکن مستقل ، اتومبیل شخصی نمی‌تواند و نباید مانعی برای زوجیت باشد، خانواده‌های فهیم، پدران و مادران و اولیای جوانان باکفایت، متعهد و مسئولیت‌پذیر و آماده ازدواج نیک می‌دانند که اصل زوجیت مستقل از فرایند ازدواج است و آنچه یک جوان سالم، پویا، و متعهد در جامعه اسلامی به آن نیاز دارد، شناخت و انتخاب زوج و همسری صالح، با کفایت و آرامش‌بخش است . زمانی که چنین انتخاب و ازدواج مقدسی انجام شد ، چندان تعجیلی برای تشکیل خانواده مجزا و مستقل و فرزند‌آوری وجود ندارد".

نویسنده در این کتاب در رابطه با وظایف دولتها در قبال جوانان سکوت کرده است و این در حالی است که دولت وظیفه دارد با ارائه خدمات رفاهی مانند مسكن ارزان و كمك به اشتغال جوانان در تسهیل ازدواج آنها كمك كند تا جوانان آمادگی لازم را برای زندگی مستقل داشته باشند و زیر یك سقف آشیانه مشتركشان را ایجاد كنند و بتوانند فرزندانی را به جامعه تحویل دهند و فرزندان خود را در محیط متعادل از نظر روانی تربیت كنند نه اینكه به خاطر اینكه زیر ساخت‌های ازدواج برای جوانان وجود ندارد اصلا تعریف ازدواج را از بین ببرند.‏

منتقدان طرح ازدواج نیمه مستقل معتقدند دولتها نباید روی ازدواج نیمه مستقل تاكید كنند و برای آن برنامه‌ریزی كنند وآن را ترویج كنند چون در این صورت باعث می‌شود كه فرهنگ‌سازی غلطی صورت گیرد بلكه دولتها باید سعی كنند زیرساختهای مناسب ازدواج را فراهم كنند زیرا وقتی زندگی نیمه مستقل در جامعه فرهنگ‌سازی شود، مسئولیت‌پذیری جوانان در برابر ازدواج كاهش خواهد یافت و جوانان بدون اینكه خانه و شغلی داشته باشند به ازدواج روی خواهند آورد.

شاید بهتر بود مرکز امور زنان و خانواده به جای پیشنهاد جایگزینی کتاب" روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری" به جای جمعیت و تنظیم خانواده طرحی برای فراهم کردن شرایط مناسب برای ازدواج جوانان به دولت ارائه می‌کرد.

نکته دیگری که در رابطه با این کتاب باید مورد توجه قرار گیرد این است که اگر قرار باشد کتاب "روان شناسی ازدواج و شکوه همسری"، جایگزین درس "جمعیت و تنظیم خانواده" شود، این انتظار وجود دارد که حداقل فصلی در این کتاب به «بهداشت جنسی و راههای جلوگیری از بارداری» اختصاص داده شود، چون اگر فرض بگیریم که دانشجویان جوانان با خواندن این کتاب ترغیب به ازدواج شدند و بدون در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، زوج مورد نظر خود را انتخاب کردند و خانواده نیمه مستقل تشکیل دادند، باید حداقل روش‌های جلوگیری از بارداری و بهداشت جنسی را هم بیاموزند که دیگر پدر و مادرهای این جوانان مجبور نباشند بار نوه‌های خود را هم به دوش بکشند!

كتاب در راستای سیاست‌های رییس‌جمهور تدوین شده است

سرعت تدوین و انتشار این کتاب نشان می‌دهد كه این كتاب،‌در راستای سیاست‌های رئیس جمهوری، در رابطه با سیاست "دو بچه کافی نیست"، منتشر شده است و در واقع شاید بتوان گفت،‌ عدم وجود فصلی كه به بهداشت جنسی و راههای مقابله با بارداری پرداخته باشد ،‌می تواند این ادعا را ثابت كند البته در این كتاب تاکید مستقیمی بر تعداد فرزندان نشده است اما در عین حال تشویق بر فرزندآوری در این كتاب به وضوح به چشم می خورد اما زمان آن را بعد از اینكه جوانان توانستند زندگی مستقل تشكیل دهند، موكول كرده است.

همچنین در این کتاب سنت‌شکنی‌هایی هم صورت گرفته است، نویسنده بر خلاف بسیاری از توصیه‌هایی که در رابطه با سن دختر و پسر وجود دارد و همواره گفته شده كه سن پسر باید در ازدواج از سن دختر بیشتر باشد،‌این مساله را رد كرده است. افروز در این كتاب گفته است:" این باور كلی و كلیشه‌ای هرگز نمی تواند به عنوان یك اندیشه علمی و جهان شمول در گستره جهان قابل تعمیم باشد ،‌یعنی نمی توان به طور مشخص بر كوچك‌تر بودن سن دخترها به هنگام ازدواج توصیه و تاكید كرد . او ‌معتقد است که سن شناسنامه‌ای ملاك مناسبی برای تشخیص تفاوت سنی دختر و پسر نیست و دخترانی كه ظاهر آنها كمتر از سن‌شان نشان می‌دهد و از شرایط روحی مناسبی هم برخوردار هستند،‌ ‏‌می‌توانند با پسرانی كوچك‌تر از خود ازدواج كنند.

همینطور در این كتاب،‌ عنوان شده است كه دختران تحت شرایط خاص و با استفاده از واسطه‌های مورد اعتماد می تواند علاقه خود را به صورت غیر مستقیم به پسران ابراز كنند تا در صورت وجود شرایط لازم ازدواج بین دو جوان شكل بگیرد. افروز در این كتاب به دختران توصیه كرده است كه هرگز به صورت مستقیم از پسری خواستگاری نكند چون با توجه به شرایط روحی و روانی و آنچه در سرشت دختر و پسر وجود دارد،‌ خواستگاری مستقیم دختران از پسران صحیح نیست.

البته ذكر این نكته هم ضروری است كه افروز در این كتاب،‌ فصل هایی را به مبانی روان‌شناسی ،‌اصول و معیارهای همسانی و كفویت در زوجیت و ویژگی های جوانان داوطلبان ازدواج پرداخته است .

بخش اجتماعی تبیان

منبع:سایت ایلنا