امور تربیتی و عملکرد آن
از نهادهایی که در طلیعه ی انقلاب اسلامی پا به عرصه ی وجود نهاد و در شرایط دشوار و مراحل متلاطم و متغیر پس از انقلاب به ایفای نقش پرداخت نهاد امور تربیتی است. اکنون پس از گذشت سال ها زمان آن فرارسیده که از طریق بازنگری به راهی که تا کنون پیموده شده به ارزیابی دقیقی از این حرکت دست یازید و گام های بعدی را با بصیرت فراهم آمده از این تجربیات پیمود و فعالیت های امور تربیتی را در کانال های اصلی هدایت نمود که فلسفه وجودی این نهاد بر آن مبتنی است.
الف- تاریخچه تشکیل امور تربیتی و ساختار تشکیلاتی آن
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی دستگاه ها و جریان های گوناگونی برای تمشیت امور پرورشی دانش آموزان متناسب با اهداف نظام گذشته وجود داشت که از جمله می توان به سازمان پیشاهنگی تا کاخ جوانان اشاره کرد. پس از پیروزی انقلاب و دگرگونی های ناشی از آن برخی از این دستگاه ها منحل یا غیر فعال شد، امور تربیتی با سازمان و سیمای جدیدی از بطن انقلاب رویید و به دست معماران چیره دستی چون شهیدان رجایی و باهنر طراحی و به منصه ظهور رسیده و به عنوان یک جریان انقلابی فعالیت های تربیتی، سیاسی، دینی و هنری گسترده ای را در مدارس پایه ریزی کرد.
در سال 67 که مجدداً سخن از تحول در تشکیلات آموزش و پرورش به میان آمد پس از 2 سال تشکیلات جدید ابلاغ شد و سیمای امور تربیتی نیز تغییر یافت که اهم این تغییرات عبارت بودند از:
1- ایجاد اداره کل تغذیه و بهداشت
2- حذف اداره امور عمومی
3- تغییر نام مدیریت اردوها و اردو گاه ها به اداره کل اردو ها و اماکن عمومی
4- حذف آموزش و اضافه مشاوره
5- ارتقای دفاتر معاونت پرورش وزارت از مدیریت به اداره کل
ب: اهداف امور تربیتی
مهمترین اصولی که ترسیم گر اهداف و خط مشی امور تربیتی و رسالت خطیر مربیان را به طور دقیق تبیین می نماید عبارتند از:
1- پاسداری از سنگرهای ایدئولوژی و آرمان ها و ارزش های انقلاب اسلامی
2- پاسخگویی به نیازهای روحی و جسمی دانش آموزان
3- تلاش برای رشد و بالندگی استعدادهای دانش آموزان
4- غنی نمودن اوقات فراغت دانش آموزان
5- بهره گیری از امکانات و نیروی فکری در مدرسه و خارج از مدرسه
6- شناخت و تلاش برای حل مشکلات روانی و رفتاری دانش آموزان
اما آنچه که تا کنون موجبات عدم دسترسی به اهداف تربیتی را مانع شده است عبارتند از:
1- مشخص نبودن هدف های تربیتی به صورت رفتاری و عینی
2- عدم تفکیک اهداف به تناسب مراحل رشد دانش آموزان
3- مشخص نبودن انتظارات تربیتی از دانش آموزان به تناسب دوره های تحصیلی
4- فقدان شاخص های اندازه گیری اهداف تربیتی
5- فقدان امکان ارزشیابی اصولی از میزان موفقیت برنامه ها و فعالیت های تربیتی
ج: راه کارهای پیشنهادی
1- وارد کردن دبیران و معلمان متعهد و علاقمند به تناسب رشته های تحصیلی و تخصصی آنان در بخش هایی از فعالیت های تربیتی با استفاده از بخشی از ساعات موظف آنان
2- با ایننگرش که همه ی معلمان و کارکنان مدرسه در امر تربیت دخیلند طرح ها و برنامه های ابلاغی به گونه ای طارحی شود که وجود مربی پرورشی به منزله تفکیک پرورش از آموزش تلقی نگردد.
3- مشخص کردن اولویت ها در مسائل تربیتی با توجه به نیازها و انتظارات دانش آموزان در چهارچوب فرهنگ اسلامی و برنامه ریزی بر ای اساس همراه با تدوین راه کارهای عملی و مناسب
4- لزوم تخصصی کردن کار مربیان یا طرح گرایشی به منظور تخصصی و محدود و مشخص شدن فعالیت های مربیان و خارج کردن آنها از بلاتکلیفی ناشی از تنوع فعالیت ها
5- شناسایی مربیان فاقد کارآیی و انتقال مربیان بی انگیزه به سایر بخش های اداری و آموزشی
6- ایجاد جاذبه های شغلی برای مربیان از نظر تحصیلی و مادی
7- تشویق فعالیت های ابتکاری و خلاق مربیان تربیتی
8- شناسایی عوامل تضعیف روحیه مربیان و برنامه ریزی جهت کاهش این عوامل
9- تشکیل جلسات و گرد همایی های آموزشی توجیهی جهت مربیان با استفاده از اساتید مجرب تعلیم و تربیت به صورت استانی و یا ارسال CDهای آموزشی در این خصوص برای استفاده مربیان
10- تدوین و اجرای طرح جامع آموزش مربیان کشور بر اساس نیازهای آموزشی و شغلی آنان به صورت مستمر و مرحله به مرحله.
خلاصه مقالات هفتمین مجمع علمی جایگاه تربیت - نویسنده: ابراهیم ادیبی
مرکز یادگیری سایت تبیان - تجمیعی: شکوفه باصری
تنظیم: یگانه داودی
