آیة الله شریف کاشانی به مسائل علمی توجه و عنایت افزون داشت و از جنجال آفرینی پرهیز داشت اما با اتکاء به اصول اساسی اسلام، از حضور در صحنه های سرنوشت ساز سیاسی غافل نبود و به مقتضای زمان و به اندازة توان در امور سیاسی دخالت می کرد. اکنون به نمونه های از برخورد مناسب این بزرگوار با مسایل سیاسی آن زمان اشاره می کنیم:
نهضت مشروطه و قیام عمومی مسلمانان ایران زمین به رهبری روحانیون ظلم ستیز و دلسوز، مهمترین مسأله سیاسی دوران حیات ملا حبیب الله شریف بود.
پس از اتمام، (محرم 1328 ق.) ملا حبیب الله شریف بر آن کتاب مقدمه ای کوتاه نگاشت که قمستی از آن چنین است: «... چون «رساله انصافیه» ملاحظه شد مطابق مقصود این احقر و موافق قانون شرع انور بود. الحق مختصری نافع و دفتری جامع بود که از روی تأمل و امعان و تحقیق و ایقان نگاشته که اصول عمده مشروطیت در آن مذکورو هدی و شفاها لما فی الصدور و حق ان یکتب باقلام النور علی جباه الحور».
از دیگر اسنادی که بیانگر بعد سیاسی آیةالله شریف است نگارش کتاب «انتخاب المسائل» است. این کتاب دربرگیرنده پرسشهای مردم درباره مسائل مختلف مشروطیت و جوابهای حکیمانه ملا حبیب الله است.
سئوال: آیا جایز است تقلید مجتهدی که با حکام ظلمه و امرای فجره مراوده می نماید؟
جواب: اگر قصدش از مراوده با آنها رفع ظلم و به فریادر رسیدن مظلومان و خلاص کردن بی قصیران و اعانت فقیران باشد او جایز است و امام اگر قصدش تفاخر و تعزز باشد یا آنکه از روی میل باطنی با آنها باشد تقلیدش جایز نیست و چون قصدش معلوم نباشد مراوده او را بر وجه صحیح حمل نمایند.
البته پس از انحراف مشروطه از مسیر اصلی و شرعی خویش، آیة الله شریف نیز در زمرة مخالفان آن قرار گرفت و در مخالفت با مشروطه سخنها گفت. او در این باره اشعاری نیز سروده است.
در این زمانه که مشروطه شمع فانوس است
به جای بانک موذن صدای ناقوس است
خدای حفظ نماید شریعت ما را
که بر خلاف قوانین مذهب روس است
مرا به دهری و با انگلیس و روس چکار
که مذهب همه آنها خبیث و منحوس است
بگیر مذهب اسلام که آیاتش
برای عالمیان همچو نور محسوس است.
ملا حبیب الله با وجود خصلت گوشه گیری در جایی که تشخیص می داد حضور او می تواند کارساز و ره گشا باشدو در رفع ظلم و اقامه حق نقشی داشته باشد دریغ نمی کردو با توجه به اینکه وی مرجع و مقتدای مردم بود حضور او می توانست ثمر بخش باشد. حضور ملا حبیب الله شریف در جمع علمای کاشان و در پیشاپیش آزادیخواهان آن دیار، نسبت به انتخاب انجمن ایالتی و ولایتی کاشان سندی دیگر از این شخصیت است. و این خود نشانه روشنی از حضور به موقع وی در صحنه به منظور تقویت روحیه عناصر خدمتگزار و آزادیخواه در آن زمان است.
منبع: کتاب ملا حبیب الله شریف کاشانی
تهیه: گروه حوزه علمیه
