تبیان، دستیار زندگی
طبق آخرین استانداردهای بین المللی کلیه لیزرهای ساخته شده بر حسب طول موج و توان خروجی گروه بندی شده‌اند. این گروه بندی نشان می‌دهد که میزان خطر دهی و یا صدمه دهی لیزر بر بافت چه مقدار می‌باشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

لیزرها و استاندارهای ایمنی


طبق آخرین استانداردهای بین المللی کلیه لیزرهای ساخته شده بر حسب طول موج و توان خروجی گروه بندی شده‌اند. این گروه بندی نشان می‌دهد که میزان خطر دهی و یا صدمه دهی لیزر بر بافت چه مقدار می‌باشد. به همین خاطر هنگامی که یک پزشک و یا یک متخصص قصد استفاده از لیزر را دارد باید دقت نماید که لیزر مزبور در کدام گروه از تقسیم بندی زیر قرار گرفته است. آنگاه با آگاهی از میزان خطر ساز بودن لیزر اقدام به بکارگیزی لیزر نماید.

گروه اول

لیزر

لیزرهایی هستند که هیچگونه خطری را متوجه انسان نمی‌کنند. توان خروجی این گونه لیزرهای بسیار اندک می‌باشد آنقدر که حتی در برخورد با چشم انسان خطر آفرین نبوده و صدمه‌ای ایجاد نخواهند کرد. بسیاری از لیزرهای کم توان تجاری از این گروه لیزرها هستند. برای مثال لیزر بکار گرفته شده در چاپگرهای لیزری بگونه‌ای طراحی شده‌اند که مانع برخورد پرتو لیزر با انسان می‌شوند.

گروه دوم

 الف) طول موج این گروه لیزرها در محدوده طیف مرئی است. این گونه لیزرها در ناحیه بینایی لیزر عمل می‌کنند (400-700 نانومتر). از آنجایی که چشم انسان در برخورد با نورهای مرئی خود به خود عکس العمل نشان می‌دهد لذا این گروه خطر چندانی برای چشم انسان فراهم نمی‌کند.

برای مثال توان خروجی نباید بیش از 1 mW باشد. لیزرهایی مانند گازکربنیک و یا Nd:YAG جزو این گروه نیستند چرا که طول موج انها در ناحیه غیر بینایی قرار گرفته است.

 ب) این گروه لیزرها در ناحیه بینایی قرا گرفته‌اند. بکارگیری این لیزرها در مدت 1000 ثانیه نمی‌تواند خطری برای چشم انسان فراهم کند. لیزرهای بکار رفته در bar code از این نوع هستند.

لیزر

گروه سوم

 الف) این گروه از لیزرها اگر برای مدت زمان کوتاهی بکار گرفته شوند خطری برای انسان ایجاد نمی‌کنند اما اگر پرتو لیزرها از قطعات اپتیکی مانند عدسی و فیبر نوری عبور کنند آنگاه با متمرکز شدن پرنو لیزر در چشم انسان می‌تواند خطر آفرین شوند. این لیزرها در ناحیه بینایی مرئی و غیرمرئی قرار گرفته‌اند. توان خروجی این گروه بین 1-5 mW است.

 ب) این لیزرها در برخورد مستقیم با چشم و پوست می‌توانند خطراتی را فراهم نمایند. توان خروجی این لیزرها به اندازه‌ای است که نه تنها در برخورد مستقیم خطر آفرین هستند بلکه در حالت انعکاسی نیز صدماتی را برای چشم و پوست ایجاد می‌کنند.

گروه چهارم

توان خروجی این لیزرها به اندازه‌ای بالا است که که در سه حالت برخورد مستقیم، انعکاس و یا پخش شدگی برای پوست و چشم انسان بسیار خطرناک است.

میزانی به عنوان حداکثر توان خروجی برای این گروه از لیرزها در نظر گرفته نشده، لذا تمامی لیزرهای صنعتی، نظامی و.. در این گروه قرار می‌گیرند. توان خروجی این لیزرها به اندازه‌ای است که در یک لحظه تماس با پوست انسان ایجاد سوختگی می‌نمایند. در هنگام کار کردن با این گروه از لیزرها نکات عدیده‌ای به جهت ایمنی لیزر وجود دارد که تمامی کاربرها باید مورد توجه دقیق قرار دهند.

لیزر

به طور کلی تمامی لیزرهای پزشکی هنگامی که به دریافت استانداردهای بین المللی نائل می‌آیند در حقیقت جایگاه خود را در میزان خطر آفرینی مشخص می‌کنند. این خطر آفرینی بیولوژیکی در دو بخش عمده چشم و پوست خلاصه می‌شود.

خطرات احتمالی ناشی از لیزر در 3 بخش عمده شامل برخورد مستقیم، پخش شدگی و آتش سوزی خلاصه می‌شوند.

مجدآبادی

بخش دانش و زندگی تبیان