امام صادق (علیه‌السلام)، مبارز می‌طلبد!

همه امامان (علیه‌السلام)، همسان قرآن مجید، صاحبان تحدی و مبارزه جویی بودند. ¹

علی بزرگ (علیه‌السلام)، بنیانگذار این «تحدی» بود که از آن، باید به «تحدی امامت» نام برد.

سخن آشنای علی (علیه‌السلام) که فرمودند: «سلونی قبلان تفقدونی» ²

بهترین گواه بر این تحدی است. تحدی که همه انس و جن در مقابل آن اظهار عجز می‌کنند.

تحدی که فقط از دو قرآن، یعنی: کتاب کریم - ثقل اکبر - و قرآن ناطق - ثقل اصغر - پذیرفته است.

اگر فضای حاکم بر جوامع عصر امامان (علیه‌السلام) آمادگی داشت، امامان (علیه‌السلام) هر کدامشان آمادگی تحدی بزرگی داشته‌اند و می‌توانستند جوامع انسانی را به یک جامعه بزرگ آرمانی و ایده آل تبدیل کنند.

غیر از پیامبران و اهل بیت (علیه‌السلام) که در واقع «با معجزه علمی و علم لدنی» تحدی و مبارزه جویی می‌کردند، کسی شایستگی ندارد چنین سخنی را ادعا بکند.

اکنون که «عصر ماهواره» را تجربه می‌کنیم، چنین ادعایی از جانب هر کس صورت پذیرد، خنده آورتر، جلوه می‌کند...

در همین رابطه آیت الله جوادی آملی می‌فرمایند:

«تحدی، اختصاصی به اعجاز قرآن کریم ندارد، بلکه معجزات پیامبران گذشته نیز همواره همراه تحدی بوده است و آن رسولان الهی همیشه به مردم زمان خود می‌گفتند که هر کس در حقانیت این معجزه تردید دارد و آن را کاری بشری می‌داند، نه از سوی خداوند، اگر می‌تواند شبیه آن را بیاورد.» ³

تنها در صورت بین تحدی پیامبران (علیه‌السلام) و امامان (علیه‌السلام) فرق است که تحدی امامان از نوع.

«سلونی قبلان تفقدونی».

است و تحدی پیامبران به صورت دیگر. در معنا و سیرت، بین تحدی امامان و پیامبران فرق وجود ندارد.

این معجزه علمی و تحدی امامان، معجزه جاویدانی است که تا قیام قیامت، پایدار و استوار خواهد ماند.

غیر از امامان (علیم‌السلام)، احدی نمی‌تواند یک چنین ادعایی داشته باشد.

چون یک قانون الهی و علمی است که:

«ان تعدوا نعمة الله لاتحصوها».

اگر نعمت‌های خدا را برشمارید، هرگز نمی‌توانید آن را احصاء کنید. ⁴

هرچه زمان بگذرد و هرچه علم بشری رشد و پیشرفت بیشتری پیدا بکند، بشریت بیشتر متوجه اسرار حاکم بر عالم هستی خواهد گشت و به عجز و جهالت و ناتوانی خویش بیشتر واقف خواهد شد.

و بالاخره بشریت، زمانی باید به جایی برسد که: «بداند که نمی‌داند» و اعتراف به عجز و ناتوانی بکند...

امام صادق (علیه‌السلام)، کشاف اسرار علوم و بحر حقایق می‌باشد.

در برابرش، عقول به حیرت افتاده و زبانها به گنگی گراییده است. ⁵

مقام علمی امام جعفر صادق (علیه‌السلام)، تحدی تحسین آمیز و تحدی بزرگ بود. کسی که گنج علم ومعرفت الهی و صاحب منت‌های مقام علم و اصول ⁶ است، چگونه تحدی نکند!؟

کسی که با یک «استراتژی زیبا»، اولین و بزرگ‌ترین دانشگاه تاریخ را بنیان گذارد، چگونه و چرا تحدی نکند؟ ...

این سخن یک دوست نیست، سخنی است که دوست و دشمن بدان اعتراف دارند.

در این رابطه عارف محیی الدین عربی می‌گوید:

«صلوات خدا و ملایک و حمله عرش و جمیع خلقش در زمین و آسمان، بر استاد عالم و سند وجود، مرتقای معارج و منت‌های صعود، بحر مواج ازلی و سراج وهاج ابدی، ناقد خزاین معارف و علوم، عقول و نهایت فهوم، عالم اسماء و دلیل طرق آسمان، وجود جامع حقیقی و عروه وثقای وثیقی، برزخ برازخ و جامع اضداد، نور هدایت ارشاد خدا و مستمع قرآن از قایلش، کاشف اسرار مسایلش، مطلع شمس ابد، جعفر بن محمد، علیه صلوات الله الملک الاحد.» ⁷

آلوسی می‌گوید:

ابوحنیفه از اهل سنت است و معترف است که اگر دو سال شاگرد امام صادق (علیه‌السلام) نبود، هلاک می‌شد.

و در جای دیگر ابوحنیفه می‌گوید:

«ما رایت افقه من جعفر بن محمد» هیچ مردی را فقیه‌تر از جعفر بن محمد ندیدم.

چنان انقلاب علمی امام صادق (علیه‌السلام) نضجی به خود گرفته بود که از همه شهرها و آبادی‌ها، برای کسب علم و دانش به محضرش می‌شتافتند. در هر محفل و مجلس از سخنان درر بارش نقل می‌کردند.

موافق و مخالف حتی ملحدین و مادی‌های آن عصر تماما اذعان و اعتراف داشتند که آن امام عالی مقام در علم ودانش و فضایل و مکارم، از تمام مردم جهان برتر و بالاتر است. ⁸

به هر صورت، در مورد عظمت مقام علمی و «انقلاب علمی و فرهنگی»، امام آنقدر مطالب گفته و نوشته شده که در تالیف مستقل باید بیان شود.

در پایان باید اعتراف کرد به اینکه:

«سلونی قبلان تفقدونی».

شعار تحدی همه امامان (علیهم‌السلام) است و مقام علمی و انقلاب علمی و فرهنگی امام صادق (علیه‌السلام) خود تحدی بزرگ است.

بخش عتترت و سیره تبیان

پی نوشت ها:

1. عبدالله، جوادی آملی، «پیرامون تفسیر آیات 19- 21 از سوره توبه، 26/1/80.».

2. نهج البلاغه، خ 190.

3. عبدالله، جوادی آملی، تفسیر موضوعی قرآن در قرآن، قم: اسری، دوم، 1378، ج 1، ص 128.

4. سوره نحل، 16/18.

5. حسن زاده، حسن، همان.

6. مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.

7. حسن زاده، حسن، همان.

8. قمی، قوام الدین وشنوه ای، نور درخشان پیرامون زندگی حضرت صادق (علیه‌السلام)، اسماعیل نوروزی، قم، مهر، ص 4.

منبع: پاسدار اسلام، شماره 234