کنگره آیت الله سامت قزوینی(2)

به مناسبت رحلت حضرت آیت الله سامت در شهر عالم خیز قزوین کنگره علمی برگزار گردید که اجمالا به معرفی برخی از مقالات ارائه شده در کنگره پرداخته می شود:

1.اثر سكوت در بيان اراده طرفين قرار داد، به قلم آقاى دكتر محمدعلى سامت.

آنچه در اين مقاله آمده شكلى از اشكال بيان اراده در انعقاد قراردادها است. در اين بررسى نخست سكوت را تعريف نموده، سپس نقش آن را در زندگى حقوقى اشخاص از ديدگاه قانون وفقه مورد مطالعه قرار داده است. پس از آن به بيان قاعده كلى در خصوص (تأثير سكوت در انعقاد قراردادها) از نظر حقوق كشورهايى نظير: ايران، فرانسه، انگليس و كشورهاى عربى مى پردازد و سرانجام نتيجه مختصر بحث را بيان مى كند.

2.غايات دين، به قلم آقاى محمدباقر سعيدى روشن.

يكى از مسائل بسيار مهمى كه همواره مورد توجه انسان بوده و امروزه نيز از محورهاى اساسى دين پژوهى به شمار مى آيد، اين است كه هدف والا و نهايى دين چيست؟ به بيان ديگر كدام رسالت است كه جز دين از عهده ديگرى برنمى آيد؟

اين مقاله با تعريف دين و بيان نياز انسان به آن شروع مى شود، سپس تأثير دين در عقايد شخصى را بررسى مى كند و سرانجام با پاسخ دادن به چند ايراد خاتمه مى دهد.

3. آية اللّه سامت آخرين ستاره خاندان واعظ قزوينى، به قلم آقاى عبدالحسين شهيدى صالحى.

اين رساله در معرفى شخصيت هاى علمى و فرهنگى خاندان ملا رفيع الدين واعظ قزوينى ( صاحب ابواب الجنان ) به نگارش درآمده است. نگارنده به طور خلاصه هشت نفر از علماى اين خاندان را معرفى كرده است كه عبارتند از: 1. شيخ فتح الله واعظ (متوفاى حدود 1050ق) از متكلمان و بزرگان عصر صفوى. 2. ملا رفيع الدين محمد واعظ (متوفاى 1089ق) فرزند شيخ فتح الله، از دانشمندان جامع علوم عقلى و نقلى. 3. شيخ محمد شفيع (متوفاى حدود 1109ق) فرزند ملا رفيع الدين واعظ، از بزرگان علمى و فحول شعراى عصر صفوى. 4. شيخ محمد يحيى (متوفاى حدود 1140ق) فرزند شيخ محمد شفيع واعظ، از دانشمندان و ادبا و حكماى قزوين. 5. شيخ عبدالكريم (متوفاى حدود 1171ق) فرزند شيخ محمد يحيى واعظ، از حكما و نوابغ قزوين. 6. شيخ محمدعلى (متوفاى حدود 1215ق) فرزند شيخ عبدالكريم واعظ، از حكما و فقهاى معروف. 7. ميرزا ابوطالب (متوفاى حدود 1235ق) فرزند شيخ عبدالكريم واعظ، از دانشمندان و خطباى معروف. 8. ميرزا عبدالرزاق (متوفاى 1383ق) فرزند شيخ عليرضا ميرزا، از وعّاظ و متكلمان ساكن همدان.

4.معامله به انگيزه فرار از دَين در حقوق اسلامى و قوانين موضوعه، به قلم آقاى دكتر سيد حسين صفايى.

معامله به قصد فرار از دَين يكى از موضوعات مهم فقهى و حقوقى است كه از ديرباز در نظام هاى مختلف حقوقى مطرح بوده و امروزه نيز مطرح و محل بحث است.

نويسنده محترم مقاله، مسأله را از نظر فقه اماميه و فقه عامه و قوانين مدنى را به طور مفصل بررسى و در پايان نتيجه را در چهار مورد خلاصه كرده است.

5. ضرورت محوريت ثقلين در نظام آموزشى حوزه هاى علوم دينى، به قلم آقاى عبدالكريم عابدينى.

در اين رساله با عناوينى از قبيل تعريف دين، رسالت حوزه در تهذيب و تزكيه، رسالت تبليغى حوزه، رسالت جهانى حوزه، سيماى عالمان ربّانى، لازمه هاى محوريت ثقلين برمى خوريم.

6. الاضائة فى حقيقة الاشاعة، به قلم آقاى سيد على علوى قزوينى.

اين رساله كه به زبان عربى نوشته شده به يكى از عناوين مهم فقهى ( در كتاب البيع ) پرداخته است. موضوع بحث اين مقاله عبارت است از: معامله اشياى مشترك بين دو يا چند مالك و اين كه چنين معاملاتى از نظر شرعى بدون مراجعه به شريك چه حكمى دارد؟

نويسنده محترم بحث خود را در دو مقام گنجانده است: مقام اول در بيان مواردى از مسائل فرعى مربوط به كسر مشاع است. مقام دوم در تصوير اشاعه و كسر مشاع و بيان آراى عده اى از فقها مى باشد.

7. رساله سؤال و جواب، اثر آية اللّه سيد على قزوينى، تصحيح آقاى سيد على علوى.

پرسش و پاسخى كه در اين رساله آمده شرح گفتگوى مشهورى است كه ميان حضرت امام رضا(عليه السلام) و مأمون عباسى واقع شده است.

مأمون از محضر امام(ع) پرسيد: چه دليلى بر حقانيت خلافت حضرت على(ع) است؟ حضرت(ع) پاسخ داد: آيه انفسنا. (آيه مباهله)

رساله سؤال و جواب اثر عالم بزرگ فقيه و اصولى گرانقدر مرحوم آية اللّه سيد على قزوينى (1237ـ 1298ق) از شاگردان شيخ محمدحسن نجفى (صاحب جواهر) و شيخ مرتضى انصارى است. تعليقه ايشان بر قوانين الاصول نزد دانشمندان مشهور است.

8. مقام علمى و عملى حضرت آية اللّه سامت، به قلم آقاى شيخ على محمدى تاكندى.

در اين مقاله درباره اصالت دينى و اخلاقى، مراقبت هاى دوران كودكى، استعداد ذاتى و زمينه ذهنى خود فرد، تقيّد عملى به فرايض و سنن، تعليم در كنار تعلّم، رسيدگى به احوال ضعفا و مستمندان، اطمينان بخشى به قلوب مؤمنان و بركت معنوى و تأثير در رفع بلا و تطبيق اين موارد با زندگى آيت الله سامت، سخن گفته شده است.

منبع: کتاب رهپوی هدایت

تهیه و فرآوری: گروه حوزه علمیه