نگرانى عبرى عربى غربى

رژیم صهیونیستی در پى سقوط حسنى مبارک و برهم خوردن توازن منطقه، بیش از فلسطین نگران ایران است. این رژیم تلاش خواهد کرد سیاستى براى فشار یا تهدید بیشتر اتخاذ کند تا جلوى سنگین شدن کفه ایران را در خاورمیانه بگیرد.

نماینده‌هاى دائم کشورهاى عضو اتحادیه عرب روز سه شنبه نشستى فوق‌العاده برگزار مى‌کنند. در این نشست تحولات اخیر منطقه مورد بررسى قرار خواهد گرفت. حتى اگر نگوییم نظام قدرت در مصر کاملا دگرگون شده و کلیه ساختارها در مصر دستخوش تغییر قرار گرفته، مى‌توانیم اذعان کنیم که سقوط حسنى مبارک از قدرت کافى بود تا کل منطقه وارد عرصه اى تازه شود.

در بدبینانه ترین تحلیل ممکن، اگر بنا باشد ساختمان جدید مصر بر اساس ساختارهاى مشابه قبل و تنها بدون حزب حاکم سابق بنا شود، بازهم دلیلى بر آن نیست که منطقه از تغییر در بافت سیاسى و اجتماعى خود مصون بماند. رفتن مبارک بزرگ‌ترین تاثیر را بر عربستان و اردن از یکسو، و امریکا و رژیم صهیونیست از سوى دیگر خواهد گذاشت. اینها شاید مهم ترین شعبه‌هایى باشند که از مبارک‌زدایى مصر تاثیر مى‌پذیرند و باید معادلات و فرمول‌بندى‌هاى جدیدى در سیاست خارجى منطقه اى و جهانى خود درنظر بگیرند.

نمایندگان دائم کشورهاى عضو اتحادیه عرب نیز براى اولین بار پس از شروع اعتراضات در مصر گردهم مى‌آیند تا چشم انداز احتمالى و پیش روى خود را ترسیم کنند. شاید این اتحادیه منتظر نتیجه اعتراضات و تاب مقاومت حسنى مبارک نشسته بود و وقتى دید سیاستمدار کهنه کار مصر ذره ذره رو به خاموشى رفت و تمام شد، نگران و ناباور به فکر تشکیل جلسه اى فوق العاده افتاد.

درباره نفوذ مصر در منطقه و وزنه سنگین سیاست‌هاى این کشور در خاورمیانه، چه قبل و چه بعد از رفتن حسنى مبارک زیاد گفته شده و در این نیز که رژیم صهیونیستی تا چه اندازه نگران تشکیل دولت و روى کار آمدن طیف‌هاى مخالف خود در قاهره است تردیدى وجود ندارد. به زعم اغلب کارشناسان، هر دولتى که در مصر مستقر شود، براى تل آویو به هماهنگى و ایده آلى دولت مبارک نخواهد بود.

حسنى مبارک از ستون‌هاى اصلى گفتگوهاى موسوم به صلح خاورمیانه در کنار عبدالله اردنى، اوباما و محمود عباس بود و امریکا نقش مهمى‌در مذاکرات براى او درنظر گرفته بود. رژیم صهیونیستی بابت مرز با مصر، گذرگاه رفح و هماهنگى ارتش این کشور با منویات امنیتى اش خیالى آسوده داشت و با این وجود، هیچ گاه قدمى‌به عقب نمى‌گذاشت و امتیازى نمى‌داد و شرایط را براى فلسطینى‌ها تنگ و تنگ تر مى‌کرد و ذره اى به نصایح دوستان غربى که او را به اعتدال و مصلحت بینى توصیه مى‌کردند، گوش نمى‌داد.

رژیم صهیونیستی حالا مصر گنگ و ناشناخته اى در کنارش دارد و منتظر است ببیند امریکا و نظامى ان مصر چگونه در این زمین مهره چینى مى‌کنند. البته تل آویو همچنان مثل خواب زده‌ها زیرلب زمزمه مى‌کند که هیچ کس براى او مبارک نخواهد شد ولى از آنجا که چاره اى جز زیستن و تطابق با شرایط جدید را ندارد، مى‌کوشد با فهرست کردن دشمنان و تهدیدهاى بالقوه و بالفعلش، برنامه و نقشه راه تازه اى بنویسد.

در این شرایط بار دیگر ایران به عنوان یک تهدید براى قدرت گیرى در منطقه و گسترش هژمونى تعریف شده است. با از بین رفتن دیکتاتورى مبارک و از دست رفتن پشت‌گرمى رژیم صهیونیستی، محور سورى - ایرانى قوى تر و موثرتر از قبل جلوه خواهد کرد و نگرانى جبهه مخالف عبرى - عربى - غربى بیش از پیش خواهد شد.

به نظر مى‌رسد حتى اگر شوراى نظامى ‌مصر مطابق منطق امریکایى عمل کند و کشور را براى انتخابات، تشکیل احزاب و ایجاد سازوکارهاى دموکراتیک آماده کند، بازهم رژیم صهیونیستی قانع نخواهد شد و درصدد برمى‌آید تا خلاهاى مابعد حسنى مبارک را به نوعى جبران کند.

شاید رادیکال‌هاى دولت رژیم صهیونیستى به زودى طرح‌هاى جنگى و بازدارنده را روى میز بگذارند و راهکار نظامى ‌را به عنوان یکى از اصلى ترین راهبردهاى خود براى مهار تهدید معرفى کنند. به هر شکل با بودن مبارک، استفاده از گزینه‌هاى نظامى ‌نه از جانب حامیان منطقه اى و نه از سوى پشتیبانان غربى توصیه نمى‌شد و هرچند در مقاطعى به این راهکار رجوع شد، اما درمجموع این سیاست به مثابه سیاستى شکست خورده و بدون توجیه معرفى مى‌شد. رژیم صهیونیستی که در مقاطع مختلف ایران را هم به حمله نظامى ‌تهدید مى‌کرد، هیچ گاه جرات دست زدن به این اقدام را نداشت و سعى مى‌کرد از لابى‌هایش براى اعمال فشار سیاسى و اقتصادى بیشتر به ایران بهره بگیرد.

اکنون صهیونیست ها از بزرگ شدن ایران بیشتر به هراس افتاده اند و از سویى منتظر نتیجه تغییرات در مرزهاى غربى شان نشسته اند. صهیونیست‌ها همواره آماده ورود به رادیکالیسم اند اما شرایط موجود آنها را ضعیف تر و نامطمئن تر از قبل کرده است. شاید تلاش بعدى رژیم صهیونیستی این باشد که به موازات تضعیف خود، ایران را هم بیشتر زیرفشار بگذارد. رژیم صهیونیست در پى سقوط مبارک و برهم خوردن توازن منطقه، بیش از فلسطین نگران ایران است. از این رو باید منتظر بود و دید چه سیاستى براى فشار بیشتر یا تهدید ایران اتخاذ مى‌کند تا جلوى سنگین شدن کفه ایران را در خاورمیانه بگیرد.

بخش سیاست

منبع:دیپلماسی ایرانی