تبیان، دستیار زندگی
بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجر هرچند فرصت نسبتا مناسبی برای حضور گروه‌های شهرستانی در پایتخت و رقابت میان آن‌هاست،
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جشنواره موسیقی فجر

فرصت‌هایی که به هدر می‌رود
جشنواره موسیقی فجر

بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجر هرچند فرصت نسبتا مناسبی برای حضور گروه‌های شهرستانی در پایتخت و رقابت میان آن‌هاست، اما این فرصت با همه هزینه‌هایی که به همراه دارد، تا اندازه‌ای به هدر می‌رود و برای اعتلای موسیقی برنامه‌ریزی چندان مناسبی دیده نشده است. بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجرامسال برگزار می شود.


جشنواره فجر، فرصت مناسبی برای شناخت گروه‌های شرکت‌کننده و نقد و داوری آنهاست و بی‌گمان می‌تواند به پشتیبانی از گروه‌های برگزیده بپردازد و امکاناتی را در اختیارشان بگذارد. اما همه این فرصت‌ها به‌هدر می‌رود.

گروه‌ها امکان حضور کامل در جشنواره را نمی‌یابند تنها به اجرای برنامه خود می‌پردازند و می‌روند، بدون آن که مجال داشته باشند تا با گروه‌های دیگر آشنا شوند و به مقایسه خود با دیگران بپردازند. از سوی دیگر تنها هزینه اقامت شرکت‌کنندگان پرداخت می‌شود، نه هزینه رفت و آمد.

سرپرست گروه رها:تلویزیون، بزرگ‌ترین ضربه را بر بدنه موسیقی وارد کرده است. معلوم است نوجوان و جوانی که از شبکه‌های ماهواره‌ای گیتار و جاز می‌بیند به سوی این سازها و این نوع موسیقی کشیده می‌شود.

«مهدی تیموری»، سرپرست گروه رها از قزوین و یکی از گروه‌های شرکت‌کننده در جشنواره فجر براین باور است که «جشنواره موسیقی فجر، فرصت خوبی خواهد بود تا گروه‌های مختلف موسیقی، خود را محک بزنند و با یکدیگر آشنا شوند؛ از این رو تمرکززدایی از این جشنواره به شناخت بهتر گروه‌ها و فعالیت بیشتر آنها کمک می‌کند.»

وی در ادامه می‌گوید: «چه اشکالی دارد جشنواره موسیقی فجر، هر سال در یکی از شهرها برگزار شود؟ چرا بیشتر امکانات را در تهران متمرکز کرده‌اند؟ مگر استان‌هایی چون خراسان و کردستان و سیستان و بلوچستان با آن پیشینه غنی در زمینه موسیقی نمی‌توانند میزبان جشنواره موسیقی فجر باشند؟ حداقل می‌توان در چند نقطه از ایران و نه تنها در تهران به برگزاری جشنواره فجر پرداخت.

به گفته تیموری، گروه‌هایی که کمتر شناخته شده‌اند به انگیزه و پشتیبانی‌های مالی و معنوی سازمان‌های دولتی نیاز دارند.

جشنواره موسیقی فجر، فرصت بسیار خوبی است تا مسئولان، گروه های مختلف را بشناسند و از برگزیده ها حمایت کنند. حداقل امکاناتی را در اختیار برگزیدگان جشنواره موسیقی بگذارند برای مثال این گروهها به راحتی بتوانند مجوز برگزاری کنسرت دریافت کنند.

سرپرست گروه رها با اشاره به این که گروه‌های موسیقی ایرانی به یارانه نیاز دارند می‌گوید: «در کشورهای همسایه چون ترکیه و آذربایجان، موسیقی به بخشی جدانشدنی از زندگی روزمره تبدیل شده است اما در ایران، وضعیت به گونه دیگری است. به جز گروه‌های پاپ که بیشتر فعالیت اقتصادی می‌کنند سایر گروه‌ها به یارانه نیاز دارند و این در حالی است که کمک شایانی به آنها نمی‌شود. برای مثال، اداره ارشاد قزوین، تنها سالن را به طور رایگان در اختیار ما می‌گذارد که آن هم کمک بزرگی است اما باقی هزینه ها را باید خودمان تامین کنیم.»

تیموری به اهمیت و تاثیر رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی اشاره و بیان می‌کند: «تلویزیون، بزرگ‌ترین ضربه را بر بدنه موسیقی وارد کرده است. معلوم است نوجوان و جوانی که از شبکه‌های ماهواره‌ای گیتار و جاز می‌بیند به سوی این سازها و این نوع موسیقی کشیده می‌شود.»

گروه رها با یک اجرا در جشنواره موسیقی فجر حضور می‌یابد. تصنیف‌های این گروه بر اشعاری از حسین منزوی، فریدون مشیری و هوشنگ ابتهاج ساخته شده است. تیموری براین باور است که موسیقی ایرانی بر کلام تکیه دارد و به علت ضعف و محدودیت‌های خاصی که در سازهای ایرانی وجود دارد، همچنان موفق‌ترین فرم موسیقایی، تصنیف است.

به گفته سرپرست گروه رها، هرگونه از موسیقی، کدهایی را در ذهن شنونده فعال می‌کند. برای مثال یک روز ایرانیان با موسیقی ژاپنی آشنا نبودند اما حالا به خاطر فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی با این نوع موسیقی آشنا شده‌اند.

«آوای فاخته»، یک گروه موسیقی سنتی است که در سال 1376 شکل گرفته و امسال، برای دومین بار در بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجر شرکت می‌کند.جشنواره ای که نخستین‌بار در سال 1386 میزبان این گروه بوده است.

جشنواره‌ای مستقل برای موسیقی محلی

رضا عباسی، سرپرست، شاعر و آهنگساز گروه «آوای فاخته» است. کسی که جشنواره موسیقی فجر را معیار خوبی برای سنجش گروه‌ها می‌داند و می‌گوید: «جشنواره فجر امکان حضور در کنار گروه‌های دیگر و آشنایی با آن‌ها را در اختیار شرکت‌کنندگان می‌گذارد و علاوه برآن موجب می‌شود مردم و علاقه‌مندان با موسیقی هر منطقه و موسیقیدان‌هایی که در آن زندگی می‌کنند، آشنا شوند.

او به فعالیت سه یا چهارگروه معتبر در شهر همدان اشاره و بیان می‌کند: «ظرفیت موسیقایی خوبی در شهر همدان وجود دارد و سه یا چهار گروه معتبر در این شهر، فعالیت می‌کنند؛ گروه‌هایی که اگر مورد حمایت‌های مالی و معنوی سازمان و نهادهای مختلف فرهنگی چون ارشاد و شهرداری و میراث فرهنگی قرار گیرند، بیشتر و بهتر می‌توانند به اجرای برنامه بپردازند و این در حالی است که گروه های موسیقی در همدان از هیچ پشتیبانی برخوردار نیستند تنها ارشاد، سالن برگزاری کنسرت را در اختیارشان قرار می‌دهد و هزینه لباس و تبلیغات و چاپ بروشور و ... برعهده خود گروه‌هاست.

عباسی با اشاره به تعداد سالن‌های موجود در شهر همدان می‌گوید: «مجتمع ابن سینا، وابسته به اداره ارشاد با گنجایش 500 نفر است و سالن تالار فجر که وابسته به شهرداری است، 300 نفر را در خود جای می‌دهد. قیمت بلیت‌ها هم بین پنج تا هشت هزار تومان، متغیر است اما مردم آن چنان که باید و شاید از کنسرت‌ها استقبال نمی‌کنند و هیچ وقت، سالن پر نمی‌شود.»

به گفته وی از سوی دیگر درآمد حاصل از برگزاری کنسرت در همدان، آن‌قدر نیست که گروه را به ادامه کار دلگرم کند؛ تنها می‌توان هزینه تبلیغات و چاپ بروشور را پرداخت کرد نه چیز دیگر.

سرپرست گروه «آوای فاخته»، از نشستی مشترک با رییس اداره ارشاد همدان خبر می‌دهد: «پیش از برگزاری جشنواره موسیقی فجر، با رییس اداره ارشاد همدان، جلسه‌ای خواهیم داشت تا درباره هزینه‌های برآوردی و میزان حمایت مالی ارشاد، صحبت کنیم چون هزینه اقامت و رفت وآمد برعهده خود جشنواره است.

عباسی از برگزارکنندگان جشنواره موسیقی فجر می‌خواهد تا گواهی حضور در جشنواره را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار دهد. به هر حال برای گروه‌هایی که کمتر شناخته شده‌اند، حضور در جشنواره از اهمیت خاصی برخوردار است. از سوی دیگر، خوب است متولیان برگزاری جشنواره امکان اقامت بیشتر در تهران را برای شرکت‌کنندگان فراهم آورند تا گروه‌های مختلف یکدیگر را بهتر و بیشتر بشناسند، نه این که تنها یک یا دو شب در تهران بمانند و برنامه خود را اجرا کنند و به شهرشان برگردند.

گروه «آوای فاخته» در اجرای خود از اشعار حماسی درباره ایران بهره می‌برد. سرپرست گروه با اجرای ترانه به گویش محلی در جشنواره فجر، چندان موافق نیست و فکر می‌کند بهتر است جشنواره مستقلی را به موسیقی محلی و مقامی اختصاص داد.

بخش هنری تبیان


منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی