تبیان، دستیار زندگی
آگاهى سخنران به ماده و صورت سخن و به آغاز و انجام كلام، به گفته‏هاى وى نظم و ترتیب مى‏بخشد، دچار پریشان فكرى و پریشان گویى نمى‏شود،
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

وظايف سخنران

فن سخنوري (18)

وظایف سخنران (فن سخنوری 18)

تا کنون درباره سخن و سخنوري مطالبي خدمت شما عرض شد که اگر خواننده اين مجموعه باشيد و مباحث ما را دنبال کنيد، متوجه شديد که مقالات گذشته بيشتر مقدمه‌ بود و هم اکنون وارد مباحث اصلي مي‌شويم.

در اين نوشتار پيرامون وظايفي که بر عهده يک سخنران است مباحثي ارائه مي‌شود. اشاره به اين نکته لازم و ضروري است که علاوه بر دقت در به کارگيري فنون و مهارت هاي سخنراني، لازم است با وظايفي که به عهده يک سخنران است نيز آشنا شويم. وظايف و نکاتي که بيشتر ناظر به اثر گذاري مطالب سخنور است. اگر چه مي تواند به جذابيت آن نيز کمک کند.

آگاهي از مطالبي که موضوع سخنراني است و نظم و ترتيب به آن و همچنين اقناع مخاطبين، دو محور مورد بحث ما در اين مقاله هستند.

آگاهى سخنران به ماده و صورت سخن و به آغاز و انجام كلام، به گفته‏هاى وى نظم و ترتيب مى‏بخشد، دچار پريشان فكرى و پريشان گويى نمى‏شود،

1. آگاهى و آگاه‏سازى

اولين وظيفه اساسى سخنور آن است كه از مطالبى كه مى‏خواهد در مجلس، مورد بحث قرار دهد، آگاه باشد. يعنى بداند چه مى‏خواهد بگويد يا چه مسايلى را باشنوندگان در ميان مى‏گذارد، و با چه نظم و ترتيبى آن را ادا مى‏كنند.

به شرحى كه بعدا توضيح داده خواهد شد، آگاهى سخنران به ماده و صورت سخن و به آغاز و انجام كلام، به گفته‏هاى وى نظم و ترتيب مى‏بخشد، دچار پريشان فكرى و پريشان گويى نمى‏شود، سخن را از نقطه‏اى كه بايد، شروع مى‏كند، پيرامون هدف بحث، به قدر مقتضى سخن مى‏گويد، و در جايى كه بايد، كلام را خاتمه مى‏دهد.

بهتر اين است كه سخنران، علاوه بر خود آگاهى، آگاه سازى هم بنمايد و در آغاز كلام، شنوندگان را از موضوع بحث خود آگاه نمايد. هر چند آگاه سازى‏اش با عبارتى كوتاه و مختصر باشد. مثلاً خطيب اسلامى، در آغاز كلام بگويد بحث امروز من در اين مجلس پيرامون يكتاپرستى يا توحيد در عبادت است.

اعلام اين سخن، با توجه به تفاوت روحيات مستمعين، چند فايده دارد. گروهى كه خود مومن واقعى هستند و موحد در عبادت‏اند آماده استماع مى‏شوند تا بفهمند اگر در يكتاپرستى و توحيدشان كمبودى وجود دارد، در اين سخنرانى تكميل شود. جمعى كه توحيد در عبادت را شنيده‏اند، ولى آن را خوب نفهميده‏اند، مهيا مى‏شوند سخنان خطيب را با دقت استماع نمايند تا به اين امر مهم اعتقادى، آن طور كه بايد، واقف گردند. اگر در بين افراد كسانى باشند كه اسماء مسلمان‏اند و عملا به دين الهى علاقه ندارند، از باب اين كه توحيد در عبادت را در مكتب اسلام بفهمند و از اين امر مهم آگاهى يابند، با توجه، استماع مى‏نمايند. اگر بين جمعيت، افراد غير مسلمان باشند، آنان نيز ميل دارند از اين فرصت استفاده كنند و بدانند يكتاپرستى در اسلام چه معنى دارد. خلاصه، مى‏توان گفت آگاه‏سازى در آغاز سخن، به شنوندگان آمادگى فكر مى‏بخشد. آنان را براى استماع مهيا مى‏نمايد، و با دقت و علاقه، به سخنان خطيب گوش فرا مى‏دارند.

مى‏توان گفت آگاه‏سازى در آغاز سخن، به شنوندگان آمادگى فكر مى‏بخشد. آنان را براى استماع مهيا مى‏نمايد، و با دقت و علاقه، به سخنان خطيب گوش فرا مى‏دارند.

بايد توجه داشت كه آگاه سازى، زمانى شنوندگان را به استماع بهتر و دقت بيشتر وامى دارد و آنان را پابه پاى سخنران پيش مى‏برد، كه از موضوع سخن خارج نشود و به مسائل متفرق نپردازد. چه، اگر گوينده، رشته كلام را از دست داد و از مسير هدف خارج شد، شنونده از وى جدا مى‏شود يا از مجلس بيرون مى‏رود يا خطيب را ترك مى‏گويد، در باطن از مستمعين كناره گيرى مى‏كند، و سر گرم افكار و تخيلات درونى خود مى‏گردد.

2. اقناع شنوندگان

دومين وظيفه اساسى سخنوران، اقناع شنوندگان است. يعنى سخنور بايد در موضوعى كه مورد بحث قرار مى‏دهد، آن قدر قوى و مسلط باشد كه بتواند عقل شنوندگان را، در صحت و اصالت آن اقناع نمايد و آنانرا با خود موافق و هم عقيده سازد. انجام اين مهم مستلزم آن است كه سخنران از قدر و ارزش علمى خويش آگاه باشد، حد خود را بشناسد و موضوعى را براى بحث انتخاب نمايد كه شايسته آن باشد.


منبع:

سخن و سخنوري

تهيه و فراوري: محمد حسين امين- گروه حوزه علميه تبيان