آمادگی برای دنیای هوشمند
علی رغم این كه همه ی آدم ها به طور كلی در مقام انسان، امكانات ذهنی مساوی دارند ولی باید بپذیریم كه بعضی در برخی موارد توانایی های متفاوت تری دارند. این توانایی های متفاوتی كه در هر فرد ویژه هست را استعداد می گوییم.
واقعیت این است که هر یک از ما انسان ها در درون خود شی عتیقه ای به نام استعداد داریم که کشف و شناسایی آن افق زیبایی را فرا روی زندگی ما خواهد گشود.
در ابتدا باید بدانیم که چه توانمندی هایی داریم؟ قرار است در آینده جایگاه فرزند ما در جامعه چه باشد؟ و نهایتاً اینکه این مسیر باید چگونه طی شود که با راحتی و زیبایی و سبکبالی و کمترین تنشی به سر منزل مقصود برسیم. اگر فرآیند استعدادیابی، استعدادپروری و استعدادسالاری از همان دوران طفولیت پیاده گردد و این فرهنگ سازی در سطوح بالاتر و در سازمان و اجتماع ما نیز انجام پذیرد، بسیاری از مشکلات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی فراروی ما مرتفع خواهد شد.
سنجش استعداد و توانائیهای بالقوه در کودکان و نوجوانان برای مدیریت عمر و انتخاب صحیح رشته تحصیلی و شغلی آنان در آینده مهم است. در حال حاضر افرادی که پس از سالها تحصیل و کسب تجربه پی به عدم علاقه خود در کار و زندگی میبرند کم نیستند این حادثه باعث هدر رفتن هزینه و مشکلات اجتماعی بسیار می شود.
از طرف دیگر ساعات کاری والدین و مشکلات آن ها زمان کمی را در اختیار آن ها میگذارد تا با فرزندان خود باشند در این موقع است که آموزش در مدارس نقش تعیین کنندهای مییابد زیرا که کودک مدت بیشتری در کنار دوستان و معلمین خود میباشد.
پیشرفت روش های آموزشی و چگونگی استفاده نیازمند شناخت کافی میباشد تا والدین و معلمین بتوانند فردی را به اجتماع وارد کنند که مفید باشد این کار هم در بعد کاهش آسیبهای اجتماعی و هم در بعد اخلاقی یک الزام میباشد افرادی که دارای هدف مشخصی می باشند بهتر می توانند رشد کنند و تصمیم بگیرند.
فعالیت هایی که فرزند شما علاقه دارد به هر نحوی به آن بپردازد و علی رغم فشارها و منع های خانواده همچنان تلاش در آن زمینه را ارجح می داند
می تواند کمک زیادی به تشخیص استعداد داشته باشد
در این میان نکتهای مطرح میگردد که چگونه این امر امکان پذیر میباشد؟ شناختهای کامل از کودک از طریق شناخت شخصیت و روحیه وی توام با شناخت توانایی‌های ذهنی و محیط او میتواند آمادگی وی برای گروههای اصلی تحصیلی را مشخص کند به عنوان مثال مطالعه در زندگی نویسندگان و شعرا آنان را انسانهایی حساس، درونگرا و با خلاقیت بالا نشان میدهد.
آینده از آن کسانی است که با میل و رغبت و استعداد خود رشته تحصیلی و شغلی خود را انتخاب مینمایند. یعنی شناسایی استعداد کودکان بر مبنای جامع بودن، مستمر بودن و مشارکتی بودن و مطالعات پیشینه خانه و اجتماع محلی کودکان و توسعه آفرینی فرد در اجتماع و مدرسه و به صورت فرد به فرد است.
گام های مهمی در جهت شناسایی استعداد وجود دارد که توجه به آن ها می تواند به فرزندان مان کمک کند تا مسیر مناسب را برگزینند.
گام اول بازگشت به بازی های كودكی و بزرگ تر های مشاهده گر
اولین مرحله‌اش این است كه سعی كنیم در خصوص دوران كودكی فرزندمان، در سنین چهار سال تا هفت سال اطلاعاتی گردآوری کنیم. بعضی از بچه ها ،وقتی چند تا اسباب بازی دارند، این اسباب بازی ها را خیلی مرتب، طبق یك فرمول خاصی، كنار هم دیگر میچینند. دسته بندی میكنند. به یك بچه‌ای اسباب بازی میدهیم، می‌بینیم كه فوری ماشین را تكه پاره میكند، پیچ هایش را باز میكند و ... میگوییم چرا اینكار را كردی؟ میگوید می خواستم ببینم داخلش چیست؟ این بچه روحیه‌ی كشف دارد، اهل كشف است . بچه‌ی دیگری در قبال همین ماشین دو تا میخ به آن اضافه میكند، یك چوب به آن می بندد، یك قرقره به آن میبندد، میگوییم چرا اینكار را كردی؟ میگوید می خواهم یك تریلی درست كنم. یعنی خلاقیت تیپ صنعتی دارد، بچه‌ی دیگری در همین موقعیت قصه گویی میكند. بچه ها در سن چهار تا هفت سال استعداد و خود واقعی شان را تا حد قابل توجهی میتوانند نشان بدهند. کودک بین چهار تا هفت، خیلی اهل خودسانسوری نیست، و توانمندی‌های اش را بروز می دهد.
گام دوم رجوع به دوران راهنمایی و دبیرستان علاقه به درس ها
در مقطع ابتدایی و راهنمایی، چه دروسی فرزند شما را بیش تر جذب می كرد؟ به چه دروسی را شب ها خودش با علاقه، بدون هیچ تشویق بیرونی می پردازد. در كدام درس ها، مطالعات خارجی بیش تر بوده است؟ او از كدام درس لذت بیش تری می‌برد. آن هم با حذف همه‌ی پارامترهای خارجی.
گام سوم رجوع به فعالیت های جانبی
فعالیت جانبی خیلی كمك كننده‌ی خوبی است، یعنی من گفتم مطالعه‌ی جانبی، حالا شما میگویید نه، اصلا فعالیت جانبی. فعالیت هایی که فرزند شما علاقه دارد به هر نحوی به آن بپردازد و علی رغم فشارها و منع های خانواده همچنان تلاش در آن زمینه را ارجح می داند می تواند کمک زیادی به تشخیص استعداد داشته باشد. پرورش گل وگیاه ، خوشنویسی و یا فعالیت در حیطه های مختلف بازی. گاهی بازی نیاز به یك خورده محاسبات فكری دارد، در بعضی بازی ها نیاز به دوراندیشی وجود دارد و...
گاهی فعالیت های جانبی میتواند فعالیت های اجتماعی باشد. مهم است بررسی کنید تا ببینید او در چه كاری درخشیده است؟
گام چهارم دغدغه های ذهنی دوران دانشجویی
در دوره دانشگاه دغدغه های ذهنی فرزند شما از چه جنسی بوده است، سوال هایی كه به ذهنتان می رسد بیش تر در چه مایه هایی بوده است، احیانا ایده ها و پیشنهاد ها در چه مایه ای بوده است؟
برای شناخت و تشخیص استعداد ها هر چه قدر اطلاعاتی كه در مورد فرزندان جمع می كنید بیش تر و دقیق تر باشد، خروجی دقیق تری در می آید. این اطلاعات باید به تدریج فراهم بشوند.
فراوری: کهتری
بخش خانواده ایرانی
منابع:
دکتر نیو نوذری – ماهنامه کودک
دكتر كوشكی- عدالتخواهی
وب سایت عطاآباد
*مقالات مرتبط:
فرزند نابغه من
