ازدواج در کمال امنیت
خداوند خانواده را حریم خود قرار داده است. زن و شوهر در کنار یکدیگر می توانند به کمال برسند، می توانند رشد کنند و آرامش یابند. زن، مرد را به آرامش و کمال می رساند و مرد، زن را ... در خانواده بسیاری از نیازهای اساسی انسان اجابت می شود که این خود دلیلی برای ایجاد سکون و آرامش است.
در یک نگاه کلی نیازهای خانواده را می توان به نیازهای مادی و معنوی تقسیم کرد . از این میان نیاز به امنیت جزو اساسی ترین نیازهای انسان است و ارضا نشدن آن فرد را دچار بیماری های جسمی(روان تنی) و ناراحتی روانی(اضطراب، افسردگی ، وسواس و...) می کند.
همسران به دلائل زیر باید برای افزایش امنیت خاطر یکدیگر حساس باشند و برنامه ریزی و تلاش کنند:
1. همسر نا امن چون خود از آرامش برخوردار نیست، نمی تواند به شریک زندگی خود آرامش و آسودگی خاطر ببخشد.
2. پرخاشگری، بدبینی، زودرنجی، تحقیر کردن و طعنه زدن و ناشکیبائی از شایع ترین پیامدهای ناامنی روانی است.
3. دنیاطلبی و مظاهر آن همچون ولخرجی و اسراف، حرص و زیاده خواهی راه هایی برای جبران کمبود این نیاز است. راههایی که هیچگاه نمی تواند حقیقتاً پاسخگوی این نیاز باشد. با تمسک به این روشها مشکلات جدیدی بر مشکلات قبلی افزوده می شود.
4. وقتی مرد یا زنی احساس نا امنی می کند یا فاقد آرامش است به دیگران پناه می برد و آنها را تکیه گاه خود قرار می دهد. و آسیب های اخلاقی و مادی فراوانی بر او وارد می شود.
5. پدر یا مادری که آسوده خاطر نباشند، چگونه می توانند فرزندانی با صلاحیت و استوار و مقاوم در برابر بیماری ها و بحران های زندگی تربیت کنند؟باید توجه نمود که عمده ترین عامل و زمینه سلامت روان کودک وجود امنیت خاطر در پدر و مادر و دیگر اعضاء خانواده است.
گاهی اوقات مشاهده می شود كه جوانان براساس احساسات زودگذر به یكدیگر دلبسته شده و ازدواج می كنند كه پس از مدتی این احساسات فروكش كرده و اختلافات و دعواهای زن و مرد با یكدیگر آغاز شده كه درنهایت به طلاق منجر می شود. خانواده ها باید شرایطی را فراهم كنند كه اگر فرزندان آنها قصد تشكیل خانواده داشتند، این ازدواج برمبنای درستی صورت بگیرد. زوجینی كه هیچ گونه وجه مشتركی با یكدیگر نداشته باشند، زندگی شان محكوم به فناست و هیچ امنیتی در میان روابط آن ها حاکم نیست.. باورهای غلط مرسوم در جامعه ممكن است باعث شود زن و شوهر با یكدیگر به مدت طولانی زندگی كنند. ولی هرگز اعضای این خانواده روی آرامش را نخواهند دید، بلكه همیشه در این گونه خانواده ها شاهد درگیری و اختلاف بین زن و شوهر هستیم.
چه باید کرد؟
شیرزاد حیدری شهباز - حقوقدان و وكیل دادگستری در خصوص امنیت روانی همسران در زندگی مشترك اظهار داشت : تا زمانی كه زن و مرد از حقوق یكسانی برخوردار نباشند، قطعاً ترویج حقوق مساوی بین آنها به وجود نمی آید. امنیت روانی نتیجه احترام به حقوق فرد است و زمانی ایجاد می شود كه شخص احساس آرامش كرده و به حقوقش احترام گذاشته شود .قطعاً جایی كه حقوق یك فرد رعایت نشود، امنیت روانی وجود نخواهد داشت. وی تصریح كرد: اگر زوجین به حقوق یكدیگر در زندگی زناشویی احترام بگذارند، امنیت روانی بیشتری بین آنها به وجود خواهد آمد. در غیر این صورت، شاهد مختل شدن این امنیت روانی بین زن و مرد خواهیم بود.برای این که همسر وجودی پر از امنیت و آسودگی خاطر داشته باشد رعایت نکات زیر سفارش می شود:
اصلی ترین کار یافتن این باور است که انسان جایگاهی کریمانه دارد. به همسر خود کمک کنید تا بداند به عنوان یک انسان، خداوند او را کریم آفریده است. به او کمک کنید تا خود را باور کند و به توانایی هایی که خداوند به او داده است، ایمان بیاورد. تمام انسان ها از توانایی های خاص خود برخوردارند. توانایی های همسرتان را پیدا کنید و با تکیه بر آن ها او را به خداوند امیدوار کنید و در تقویت ایمان او کوشا باشید.
پشتیبانی و حمایت خود را از او در گفتار و کردار نشان دهید. اگر کسی حتی نزدیک ترین اعضاء خانواده شما بی جهت به همسرتان ایراد بگیرد و او را تضعیف کند به دفاع از او بپردازید و اجازه ندهید قدر و حرمت همسرتان زیر پا گذاشته شود.
با خود و همسرتان صادق باشید. صداقت در قول و عمل، اطمینان و اعتماد می آورد. دروغ و پنهان کاری بزرگترین عامل از بین رفتن آسودگی و امنیت روان است. یکی از آفت های آشیان خانواده بی اعتمادی است. زن و شوهر هر دو باید بکوشند کاری نکنند که اطمینانشان به یکدیگر سلب شود؛ باید دانست که خراب کردن ساده تر از ساختن است. اگر اطمینان زن و شوهر از هم سلب شود، ایجاد اطمینان مجدد سخت می شود. پس زن و شوهر نباید بی اعتمادی به یکدیگر را دامن زنند، در نحوه ارتباطات، سخن گفتن ها، تلفن کردن ها، ارتباط با دوستان و ... باید به گونه ای عمل کنند که پیام آور اطمینان باشد. خوب است از ارتباطات یکدیگر مطلع باشید و حتی در شرایط لازم مشورت کنید، با همسرتان در مورد دوستانتان سخن بگویید به صورتی که نسبت به ارتباط شما با ایشان اعتماد داشته باشید.
با همسر خود رو راست باشید. از شادیها و دردهایتان با او سخن بگویید.اگر مسأله ای شما را ناراحت نموده است، از او پنهان نکنید. مگر اینکه با بیان آن مسأله مرتکب خطایی شوید، مثلاً کسی شما را رنجانده است که اگر بخواهید بیان کنید و نام ببرید مرتکب غیبت شوید. در این نوع موارد خود را کنترل کنید. اما در شرایط دیگر سعی کنید با بیان مشکلات از ایشان راهنمایی و مشورت بخواهید.
اهمیت نیازهای عاطفی در ایجاد امنیت
اگر مطمئن باشیم کسانی هستند که ما را دوست دارند، در هجران و دوری ما اندوهگین می شوند و با دیدارمان قلبشان می تپد و آثار شادمانی و شعف در چهره آنها پدید می آید، اگر گرمای محبتی را در خانه دلمان احساس کنیم و روشنایی تعلق و مهری را در زوایای جان و ضمیرمان ببینیم، در برابر سیل بنیان کن حوادث زندگی استوار می مانیم و مقاوم و نستوه روی صخره های بلند مشکلات می ایستیم. از سوی دیگر ثابت شده است که ریشه آسیب های روانی و ناسازگاری های اجتماعی در ارضانشدن سالم این نیاز یعنی نیاز به محبت و تعلق پذیری استبرای ارضای این نیاز همسر خود خوبست به نکات زیر توجه داشته باشید:
هر چند مدت به همسرتان بگوئید که دوستش دارید. شاید بعضی از شما با خود بگویید بیان واژه‌های این‌چنینی که عشق و علاقه شما را به همسر، دوست، فرزند و یا همکارتان... برساند، بسیار سخت است. ضروری است که ابراز دوست داشتن را بیاموزیم و آن را در روابط بین خانواده خودمان بروز دهیم. اگر این آموزش، همگانی شود و همه مردم این مهارت را بیاموزند، قطعا چنان اعتماد و امنیتی در خانواده ها به وجود می آید که همه به راحتی و با شهامت بر اشتباهات خود معترف می شوند و منصفانه قضاوت می کنند و اطمینان می‌یابند که از علاقه طرفین رابطه کاسته نمی شود.
اگر منتظر او هستید که از مسافرت برگردد، خانه را و خود را بیارائید و با اشتیاق آماده ورودش باشید.
سعی کنید همیشه چهره ای گشاده و شاد داشته باشید. خوشروئی محبت آفرین و مهرافزا است.
هیچ گاه زن یا مرد دیگری را با همسرتان مقایسه نکنید و بذر تردید «با یک دل دو دلبر داشتن» را در قلب و جان او نیفکنید!
به مردها توصیه می شود با همسر خود سخن بگویند و از سکوت در کنار او بپرهیزند. زن ها سخن گفتن را نشانی از محبت می دانند و خود با هر کسی صمیمی تر باشند، بیشتر سخن می گویند.
در زمان ناراحتی و حتی در اوج درگیری و دعوا مواظب باشید از به زبان آوردن کلماتی نظیر «از تو خوشم نمی آید» خودداری کنید و با این جملات رنج آور، پیوند مقدس خود را سست و زخمی نسازید.
روان‌شناسانی که در روانشناسی عشق کار کرده‌اند، دوست داشتن و دوست داشته شدن را یکی از شروط اصلی تامین بهداشت و سلامت روان می‌دانند.
یکی دیگر از موارد امنیت ساز در روابط زناشویی نیاز به احترام است.
تمام انسان ها نیازمند احترام به خود و احساس ارزشمندی هستند. نیاز دارند تا خود را و ارزش ها و توانائی های خود را باور داشته باشند. کسی که از احترام و تکریم دیگران برخوردار باشد دارای اعتماد به نفس، توانائی، قابلیت و کفایت می شود و وجود خود را در دنیا مفید و مؤثر می داند. روان شناسان، پژوهش های زیادی درباره احترام به خود و عزت نفس انجام داده اند و ثابت کرده اند کسانی که از کمبود احترام به خود رنج می برند، افرادی زودرنج، پرخاشگر، بدبین، حسود، طعنه زن، گوشه گیر، ناموفق، کمرو ،... هستند. گرایش به سوء مصرف مواد مخدر و الکل، انحرافات اخلاقی، زیاده طلبی و اسراف،... در این افراد بیشتر است. اصولا عزت نفس پائین با هر نوع مشکل روانی، اخلاقی و اجتماعی همراهی دارد.
زندگی کردن با همسری که خود را قبول ندارد و در درون احساس بی ارزشی می کند، بسیار دشوار و اندوهبار است. همسری همیشه ناراضی، انتقادناپذیر خسته و سرد، زودرنج و پرخاشگر!
برای کمک کردن به رفع افسردگی همسرتان و در نتیجه گرما بخشیدن به زندگی خود، رعایت نکات زیر را توصیه می کنیم:
1. ارزش ها و توانائی های همسرتان را بشناسید و به آنها ارج بگذارید. اگر هنری دارد نه تنها از آن تمجید کنید بلکه زمینه هایی فراهم آورید که آن هنر مجال بروز پیدا کند و در معرض دید بهره گیران قرار گیرد.
2.چون فاصله زیاد بین «وضع موجود» و «وضع مطلوب» مشکل آفرین است. سطح وضع موجود همسرتان را با افزایش توانمندی های او بالا ببرید. هیچ چیز برای پرورش و رشد عزت نفس کارآمدتر از دست یابی به موفقیت های واقعی نیست.
3. یکی از اجزا احساس ارزشمندی، پذیرش و خوش آمدن از ظاهر و ویژگیهای جسمی خود است. زیبائی و تناسب چهره و اندام همسرتان را یادآور شوید و البته در این راه به اغراق نگرائید. گران قدری انسان به گرانسنگی ویژگی های مثبت و اکتسابی اوست. لذا در بحث جسم آن چه مهم تر است دوری از ایراد گرفتن از خصایص بدنی است. در رابطه های انسانی هیچ چیز دل آزارتر و در ارتباط با خداوند، هیچ چیز کفرآمیزتر از انتقاد و بدتر از آن مسخره کردن ظاهر و جسم دیگران نیست.
4.در کارهای خود، به خصوص در امور مشترک زندگی با همسرتان مشورت کنید و نظر او را جویا شوید. مخالفت با رأی همسر اگر با استدلال و منطق باشد مشکلی را به بار نمی آورد. اما مشورت نکردن با او و یا تخطئه و تحقیر نظری که می دهد، ناپسند و ناراحت کننده است.
5.در اختلافاتی که پیش می آید به کارهای او – که به طور مشخص بیان می شوند و قابل تغییر هستند – ایراد بگیرید نه به شخصیت او که عناصری نسبتاً ثابت دارد. تأکید می شود که علاوه بر تذکر درباره مسائل مشخص و جزئی، راه رفع ایراد را نیز با او در میان بگذارید.
از دیگر عوامل ایجاد امنیت در میان همسران می توان به نیازهای معنوی آنان اشاره نمود. ملاک سلامتی خانواده در میزان معنویت آن است، چرا که وجه تمایز انسان با سایر موجودات در امکان قرب او به خداست. معنویت، حاکم بودن خدا و اوامر او در زندگی است که فقدان آن، نقطه سقوط انسان است. لذا سفارش شده، یاد خدا را فراموش نکرده و با کسانی که اهل ذکر خدا نیستند معاشرت ننمائید. چرا که ذکر خدا، حیات بخش قلب و روح است و کسی که خدا را فراموش کند روحش خواهد پژمرد. به زیان انداختن اعضاء خانواده، به معنای دور نگه داشتن آنها از معنویت است. تأمین نیازهای مادی و عاطفی تضمین کنندهً سعادت ابدی نیست، بلکه انسان با حفظ معنویت خویش، حریم دیگران را نیز حفظ می نماید. کسی که خدا را فراموش کند، دچار خود فراموشی گشته و تبعاً سعادت همسر و فرزندانش را نیز از یاد برده و حتی نیازهای مادی و عاطفیشان را به طور کامل تأمین نمی کند. لذا باید محبت ائمه، دوستی آنها و حتی گریه بر مصائبشان را به فرزندان آموخت.
برای تحقق این نیاز مهم به نکات ذیل توجه می کنیم:
برای عبادات یکدیگر در خانواده اهمیت قائل شوید. خود قرآن بخوانید و همسر خود را نیز به انس به قرآن توصیه کنید.بدانید که قرآن خواندن در هر روز،در خانه با صدای موزون و دلنشین برکات فراوانی را برای اعضای خانواده به دنبال می آورد. نسبت به مسائل مالی خانواده حساس باشید. کنترل کنید راه کسب معاش همسرتان حلال باشد. هیچ گاه به دلایل بروز نیازهای نابجای همسر، خود را مجبور به عدم رعایت شرع در مسائل مالی ننمایید. تمامی این اعمال معنوی می تواند در ارتقاء امنیت افراد خانواده و همسران موثر واقع شود.
فراوری: کهتری
بخش خانواده ایرانی
منابع:
مرکز امور زنان و خانواده
همشهری - محمد برخورداری
موسسه فرهنگی منتظران
* مقالات مرتبط:
راه حل را بیابید
