سقوط دیکتاتور مصر

سرانجام پس از 18 روز مقاومت مردم مصر، حسنی مبارک قدرت را در مصر واگذار کرد و مانند همتای خود، زین العابدین علی، رییس جمهور سابق تونس از پایتخت و کاخ ریاست جمهوری خارج شد و زمام امور را واگذار کرد.

حسنی مبارک، رییس جمهور سابق مصر شب گذشته پس از آنکه در پیام تلوزیونی دوشب قبل خود اعلام کرده بود که از قدرت تا سپتامبر آینده کناره گیری نمی کند، پس از اعتراضات گسترده مردم و راهپیمایی پس از نماز جمعه مردم مصر، عملا قدرت را به نیروهای مسلح این کشور سپرد. با این شرایط وی دومین رییس جمهور دیکتاتور منطقه است که در حدود یک ماه گذشته، این مسند را واگذار می کند.

حسنی مبارک 82 ساله به مدت 3 دهه و پس از ترور انور سادات در مصر حکومت کرد و یکی از هم پیمانان آمریکا در منطقه شناخته می شد. وی در طول 30 سال گذشته وضعیت فوق العاده در کشور اعلام و فضای بسته سیاسی در مصر ایجاد کرده بود. خیزش مردم تونس روحی تازه در مردم و جوانان مصر دمید و مردم این کشور در 25 ژانویه امسال عملا موج گسترده اعتراضات خود به حکومت حسنی مبارک را آغاز کردند. وی در ابتدا بدون توجه به اعتراضات مردم روند زمام داری خود را ادامه داد اما با مشاهده تداوم اعتراضات برای نخستین بار در طول 30 سال گذشته برای خود معاون انتخاب کرد و بخشی از اختیاراتش را به وی وانهاد. با تداوم روند اعتراضات مبارک اعلام کرد که در در انتخابات سپتامبر آینده نیز شرکت نمی کند و اجازه شرکت جمال مبارک در این اتنخابات را نیر نمی دهد. تمام این نقشه ها در کنار مذاکره برای اصلاحات در قانون اساسی، ایجاد کمیته حقیقت یاب برای پیگیری خشونت ها علیه معترضان و زمینه سازی غرب برای انتقال آرام قدرت به عمر سلیمان نتوانست مردم مصر را بفریبد بلکه هر روز بر خشم آنان افزود.

نهایتا در 18 امین روز از مقاومت فرعون مصر نتوانست مقاومت کند و قدرت را به نیروهای مسلح واگذار کرد. در این حال شورای عالی نیروهای مسلح مصر در بیانیه‌ای اعلام كرد كه این شورا جایگزین دولت مشروع مورد نظر ملت مصر، نخواهد بود. بر اساس این بیانیه  اعلام شده است که در این لحظه تاریخی و سرنوشت‌ساز و با اعلام كناره‌گیری حسنی مبارك از مقام ریاست‌جمهوری و با مكلف كردن شورای عالی نیروهای مسلح جهت اداره امور كشور مسئولیت مهم و خطیر است بر عهده نیروهای مسلح نهاده شده است. در این شرایط محمد حسین طنطاوی، وزیر دفاع مصر كه قرار است ریاست این شورا را بر عهده داشته باشد، اختیارات را بر عهده می گیرد. این شورا قول داده که به زودی انتخابات آزاد را در کشور برگزار کند و در ادامه این روند دولت و پارلمان مصر را نیز منحل کرد. از تحولات دیگر رخ داده در مصر استعفای دبیر کل حزب ملی دموکراتیک، به عنوان حزب حاکم مصر می ـوان اشاره کرد.

سقوط مبارک در منطقه باعث موضع گیری های متفاوتی شده که تقریبا تمامی  انها حکایت از اظهار رضایت از پیروزی مردم مصر است. بر اساس گزارشات خبرگزاری های بین المللی نه تنها مردم مصر بلکه مردم بسیاری از کشورهای منطقه نیز به جشن و پایکوبی  پرداخته اند.

سقوط دولت مبارک به عنوان یکی از متحدان اصلی آمریکا در منطقه و هم پیمان صلح با رژیم صهیونیستی اوضاع را برای غرب و این رژِم بسیار آشفته کرده است. روی کار آمدن دولتی که قائل به صلح با اسراییل نیست، شرایط آشفته و وخیمی را برای این رژیم منحوس پدید می آورد. امروز بر همگان آشکار شده که تاثیرات انقلاب اسلامی فراتر ار مرزهای ایران بوده و شرایط منطقه را به جد تغییر داده است. از این پس باید منتظر تحولات جدیدی در روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای عرب منطقه بود چراکه با سقوط رژیم مبارک عملا پایه گذار اصلی ایجاد اختلاف میان ایران و کشورهای منطقه از بین رفت. از جنبه دیگر حذف یکی از متحدان اصلی آمریکا در منطقه شرایط جدیدی را برای این کشور و سیاست های منطقه ای اش فراهم می کند. نمی توان به سادگی انتظار داشت که غرب و در راس آنها آمریکا به راحتی از منطقه دست بردارد اما این امید وجود دارد که این سیاست ها دچار دگرگونی عمیق شود. امروز کار کردن برای آمریکا در منطقه دشوارتر از گذشته است و باید منتظر بود و دید که آنها چه سیاستی را در منطقه بر می گزینند.

نکته دیگر مورد توجه در این زمینه دولت آتی مصر است. این سوال هم اکنون وجود دارد که ملت مصر در آینده چه خواهند کرد و رای به روی کار آمدن  چه دولتی در منطقه خواهند داد. این نگرانی برای آینده مصر وجود دارد، اما قدر مسلم اینکه این بار نیز ملت بزرگ مصر این مسیر را به خوبی طی خواهد کرد.

هاتف پوررشیدی

بخش سیاست