درد آور اما لازم

بسیاری از والدین با دادن اطلاعات و پشتیبانی فکری و عاطفی به بچه ها، واکسیناسیون را تا حد ممکن برای بچه های شان آسان می کنند. علیرغم این مسأله، سوزن واکسن برای بعضی از بچه ها و حتی والدین ترسناک است. بچه ها به خوبی نگرانی والدین خود را از سوزن و تزریق درک و احساس می کنند. اگر والدین در مورد واکسن پریشان خاطر و نگران باشند احتمالاً فرزندشان نیز چنین خواهد بود. اگر والدین در مورد رفتار کودکشان هنگام تزریق واکسن شدیداً ناراحت باشند، احتمال برآشفتگی و ناراحتی کودک نیز زیاد است.

تماشای منظره تزریق به فرزندبرای تمامی والدین ناخوشایند است، امابرنامه واکسیناسیون به منظور پیشگیری از بیمار یهای خطرناک تهیه شده و مهمترین بخش تامین سلامت کودک را تشیکل میدهد. بعضی از بیمار یها مانند فلج اطفال و دیفتیری 100 سال پیش از این بسیار شایع بودند ولی امروز به دلیل واکسیناسیون به ندرت دیده میشوند. مرکز مبارزه با بیماریها در هر کشور، بسته به سطح ایمنی عمومی و بیماریهای خطرناک شایع، برنامه واکسیناسیون خاصی را برای کودکان تنظیم میکند.

در ایران هر کودک یک کارت مخصوص مراقبت کودک دارد که در آن، جدول واکسیناسیون، تغذیه و پایش رشد در نظر گرفته شده است. اگر فرزند شما این کارت را ندارد، می توانید با مراجعه به مراکز درمانی آن را تهیه کنید و هر بار برای واکسیناسیون می روید آن را همراه ببرید. در اینجا به شما چند نکته را یادآوری میکنیم که در آماده سازی کودک برای واکسیناسیون مفید است.

چنان که می دانیم برنامه واکسیناسیون از بدو تولد آغاز می شود. اگر با آمادگی و پشتیبانی کافی با این قضیه برخورد شود، کودکان نسبت به محلی که واکسیناسیون در آن انجام می شود، نگران و بی رغبت نمی شوند

مهمترین تمهید والدین این است که خود آرام، مطمئن و بی پروا باقی بمانند. اگر احساس کردید که عصبی و برآشفته هستید تکنیک های رفع اضطراب را در پیش بگیرید، روشهایی نظیر تنفس عمیق و شل کردن عضلات به تمدد اعصاب شما کمک می کند. غیر از این، می توانید از شخص دیگری که آرامش بیشتری دارد(نظیر مادربزرگ بچه) کمک بخواهید و از او تقاضا کنید که بچه را برای واکسیناسیون ببرد.

بعد از تزریق، کودک کمی گریه خواهد کرد. این راهی است که او برای مقابله با درد در پیش می گیرد. کار شما این است که به او دلداری بدهید و به گرمی او را در آغوش بگیرید و با او صحبت کنید و دیگر این که اگر کودک هنوز ناآرام است فوراً محل مرکز واکسیناسیون را ترک نکنید. چون این کار باعث می شود کودک بیاموزد که آن جا جای بدی است و باید گریه کنان آن جا را ترک کرد. بنابراین مهم است که آن قدر بمانید تا کودک آرام شود و سپس محل را ترک کنید. این کار به کودک کمک می کند که تصویر مثبتی از کارکنان مرکز بهداشت به خاطر بسپارد و محیط مرکز واکسیناسیون را جای خوبی بداند.

خردسالی

اکثر واکسن ها زیر پانزده ماهگی تزریق می شوند، واکسن هایی هم هستند که بین چهار تا شش سالگی تزریق می شوند. وقتی کودکان بزرگ تر می شوند می توانند موقعیت های خاصی را پیش بینی کنند(مثل واکسیناسیون) برای کمک به کاهش ترس بچه ها، پیشنهادهای زیر را مدنظر داشته باشید:

- به کودک تان بگویید که چرا واکسیناسیون لازم و ضروری است. توضیح دهید که واکسن مانع از مریض شدن ما می شود و بعضی داروها باید تنها از طریق تزریق وارد بدن ما شوند.

- در مورد آن چه بچه هنگام واکسیناسیون حس خواهد کرد، صادق باشید. هرگز به آن ها نگویید "واکسن هیچ دردی ندارد." توضیح دهید که در زمان کوتاهی درد کمی احساس خواهد کرد.

- به کودک تان بیاموزید که پرستاران (کارکنان مرکز واکسیناسیون) افراد دوست داشتنی هستند. کار آن ها این است که مراقب سلامتی کودکان باشند.

- به کودک توضیح دهید که در طی واکسیناسیون، شما (یا شخص دیگری که مورد اعتماد آن ها است) آن ها را همراهی خواهد کرد.

خودتان در مورد واکسیناسیون اطلاعات کافی داشته باشید که بتوانید به سؤالات احتمالی کودک جواب دهید. اما این را هم فراموش نکنید که دادن اطلاعات زیاد باعث سوء برداشت و گیجی و پریشانی می شود. بنابراین در حدی به بچه اطلاعات بدهید که مطابق سن او و برایش قابل درک باشد. وقتی زمان واکسیناسیون نزدیک می شود واکنش کودک را به آخرین واکسن به خاطر آورید، از خودتان بپرسید آیا کودک آرام بود و توانست به خوبی با قضیه کنار بیاید؟

آیا واکسیناسیون واقعه ای پراسترس برای هر دوی شما بود؟ شما بهترین کارشناسی هستید که می تواند تشخیص دهد فرزندتان برای مواجهه با این موقعیت بالقوه پردغدغه به چه مقدار آمادگی نیاز دارد.

کودک را وادار کنید در مورد خاطرات خوشایند تزریقهای قبلی فکر کند، برای مثال کتاب یا اسباب بازی که پرستار برای سرگرم شدن به او داده (یا آبمیوه خوشمزه ای که بعداً خورده و...) تکرار جملاتی مثل "دردش فقط کمی طول می کشه" یا "این کار باعث می شه مریض نشم" نیز مفید است. هر وقت ترس بر کودکتان غلبه کرد باید با تکرار جملات فوق و به یادآوردن خاطرات خوش قبلی مانع جولان افکار منفی در ذهنش شود.

چند هفته پیش از برنامه زمانبندی واکسیناسیون آموزش این مهارتها را به کودک آغاز کنید و به طور منظم و مثبت به انجام تمرینات بپردازید.

- اگر لازم است در اتاق انتظار در نوبت بمانید؛ سعی کنید حواس بچه را به نحوی پرت کنید. با شعرخواندن، جوک تعریف کردن، صحبت کردن در مورد موضوعاتی غیر از واکسیناسیون، تماشاکردن تلویزیون و خواندن کتاب برای کودک یا بازیهای شفاهی حواس او را پرت کنید.

- به کودک بگویید با یک فوت محکم درد را دور کند. این کار مانع از تمرکز کودک بر دردی است که انتظارش را دارد. این کار با حالت سرگرمی و سر و صدایی که دارد روش خوبی برای پرت کردن حواس بچه است.

- به حالت نیمه نشسته روبروی کودک قرار گیرید و چشم در چشم او بدوزید و به او صادقانه بگویید که تزریق کمی درد دارد، اما مدت زیادی طول نمی کشد.

اگر کودک دلش خواست؛ هنگام تزریق روبرو یا در کنار او بنشینید یا در بغل بگیریدش.

- به او بگویید می تواند به اندازه درد سوزن واکسن بازوی شما را فشار دهد. همچنان که کودک سعی می کند فکر کند چه قدر بازوی شما را فشار دهد، جایگزینی برای داد و فریاد و گریه هم پیدا کرده است.

- این خیلی مهم است که اطمینان حاصل کنید که شما به عنوان والد در آرامش و بر خودتان مسلط هستید. برای مثال اجازه ندهید که بچه به بهانه دستشویی رفتن نوبتش را عقب بیندازد.

- اگر بچه دوست دارد تزریق واکسن به زیر پوست خود را تماشا کند، اجازه دهید این کار را بکند. حتی می توانید شما چشم او باشید و مراحل تزریق را برایش گزارش دهید.

- به خاطر بسپارید که تمرینات مواجهه با واکسیناسیون را که قبلاً انجام داده بودید به آرامی به کودک تلقین کنید. اگر شما به یادش نیاورید او حین تزریق تمرینات را فراموش خواهد کرد.

- حد و مرز منطقی و مستحکمی تعیین کنید. در هر سنی باید به بچه ها اجازه داد که بدون خجالت گریه کنند. هر چند رفتارهایی مثل لگدزدن و جیغ کشیدن غیرقابل قبول است.

- اگر کودک رفتار مناسبی داشت به او جایزه بدهید. او را تحسین کنید، و با هم جایی بروید که حسابی به او خوش بگذرد.

گذشته از همه اینها به خاطر بسپارید که کمی رنج و ناراحتی از واکسن، بهای کمی است که برای ایمنی مادام العمر در برابر بیماریهای کشنده می پردازید.

واکسیناسیون برای کودکان خوب است و سیستم ایمنی بدن آن ها را قوی می کند. نوزادانی که واکسن می زنند دو برابر کمتر از سایرین در معرض مرگ ناگهانی قرار دارند. اگر شما مادر عزیز تحمل دیدن تزریق به فرزندتان را ندارید از پدر یا مادر و پدربزرگش بخواهید برای تزریق وارد اتاق شوند. هرگز استرس خود را به فرزندتان منتقل نکنید و او را نترسانید.

فرآوری: داودی

بخش خانواده سایت تبیان

منابع:

سایت شهرزاد - سلامت ایران

مقالات مرتبط :

ترس از واکسن خطرناک است