سفر به ماه، چرا و چگونه ؟

شاتل فضایی دیسکاوری پس از تعمیرات 3 ماهه برای آخرین پروازش به مدار زمین آماده شده است. طبق برنامه‌ریزی ناسا، این آخرین بار است که شاتل فضایی دیسکاوری به فضا پرتاب می‌شود و پس از بازگشت به زمین در پایان ماموریت 11 روزه‌اش، بازنشست خواهد شد و بدین‌ترتیب، پرونده قدیمی‌ترین شاتل فضایی فعال ناسا به پایان خواهد رسید. پس از این ماموریت، ناسا دو ماموریت دیگر برای شاتل هایش در نظرگرفته است و بعد از آن پرونده شاتل‌های فضایی برای همیشه بسته خواهد شد. به همین بهانه در این مطلب به سراغ یکی از وسیله های حمل و نقل فضایی رفته ایم و قصد داریم اهداف تولید چنین ابزاری را بیان کنیم. 

شاید بتوان ماموریت های فضایی گذشته به کره ماه را ناشی از حس بلندپروازی و همچنین رقابت بین دولت های بزرگ جهان بر سر دست یابی به فناوری فضایی دانست که در نهایت  منجر شد تا اولین گروه انسان ها بر کره ماه، این تنها یار قدیمی زمین،گام بگذارند.

در مجموع 7 ماموریت سرنشین دار به کره ماه انجام شد که در این میان آپولو 13 به علت انفجار در ماژول خدمات و نقص فنی موفق به فرود بر سطح ماه نشد.

آخرین سفر به ماه توسط ماموریت آپولو 17 در 7 دسامبر سال 1972 صورت گرفت و پس از آن دیگر از سفر به ماه سخن به میان نیامد و آن همه جنجال کشورها در تصاحب ماه جای خود را به سکوت داد، سکوتی که تا امروز ادامه یافته است.

علت این سکوت را می توان اینگونه توجیه کرد که انسان اندکی فراتر از زمان خود گام در راه چنین سفری نهاده بود چراکه در آن زمان نه بودجه کافی برای ادامه چنین ماموریت هایی وجود داشت و نه توجیه منطقی که بتوان دولت ها را ملزم به پرداخت هزینه های گزاف سفر به ماه نمود و از همه مهمتر هنوز تکنولوژی به اندازه کافی پیشرفت نکرده بود تا انسان بتواند با ساخت ایستگاهی روی ماه ساکن شود تا بتواند آنجا به انجام آزمایشات و تجربیات بلند مدت بپردازد.

اما اکنون با نزدیک شدن به دهه جدید، این سکوت رفته رفته جای خود را به زمزمه هایی داده است، زمزمه هایی که خبر از بازگشت انسان به کره ماه تا سال 2020 می دهد.

برای رسیدن به ماه خطرات و مشکلات زیادی وجود دارد که باید از سر راه برداشته شود. یکی از مهمترین این مشکلات، برخورداری از وسیله نقلیه ای توانمند و ایمن است که بتواند فضانوردان را به سلامت بر سطح ماه فرود آورد و سپس به زمین بازگرداند.

آژانس فضایی ایالات متحده "ناسا" با همکاری سایر کشورهای برخوردار از فناوری فضایی، اقدام به ساخت فضاپیمای پیشرفته ای نموده است که قادر است در هر سفر حداقل 4 و حداکثر 6 فضانورد را به ماه انتقال دهد.این فضاپیما که  اوریون نام گرفته است و توسط راکت های AresV و Ares I  پرتاب خواهد شد، ظاهر و ساختاری مشابه فضاپیمای آپولو دارد با این تفاوت که از آخرین تکنولوژی های قرن بیست و یکم در ساخت آن بهره گرفته شده است و حجم آن 2.5 برابر حجم فضاپیمای آپولو است.

اما براستی علت سفر انسان به ماه چیست؟ آیا تنها بلند پروازی انسان برای دستیبابی به دست نیافتنی هاست که او را از گهواره زیبا و رنگین خود زمین، به ماه دنیایی سیاه و سفید، سرد و خاموش می کشاند؟

بی شک همه می دانیم که از بلندپروازی انسان مهمتر میل انسان به تدوام و بقای حیات است که این مهم تنها با داشتن شرایط مساعد و برخورداری از منابع غذایی، معدنی و انرژی کافی ممکن می شود.  شاهد آن هستیم با رشد روز افزون شمار انسان ها بر روی زمین، این کره مهربان بزودی قادر نخواهد نبود که همچون امروز میزبانی سخاوتمند و بخشنده باشد چراکه منابع انرژی و ذخایز غذایی آن محدود است و رو به اتمام!

بنابراین انسان دوراندیش از امروز باید به فکر جایگزینی و پیدا کردن منابع جدید برای خود باشد. شاید کره ماه خود حاوی منابع غنی غذایی، معدنی و انرژی کافی نباشد اما این همسایه به علت نزدیک بودن به زمین، می تواند نقش آزمایشگاهی تمام و کمال را ایفا کند.

آزمایشگاهی که انسان بتواند در آن زندگی و اقامت در دنیایی متفاوت در شرایط بی وزنی و کم وزنی، قرار گرفتن در معرض پرتوهای کیهانی و اثر آن بر روی ارزش مواد غذایی و داروها، مشکلات جسمی مانند پوکی استخوان و تحلیل رفتن عضلات در اثر نبود جاذبه و پرورش گیاهان در شرایط بی وزنی و موارد بسیار دیگری را تجربه کند.

ضمن اینکه با توجه به نزدیک بودن ماه به زمین در مقایسه با سایر کرات، در صورت بروز هرگونه مشکلی می توان به سرعت به امداد فضانوردان شتافت. مسلماً گرانترین و مجهزترین آزمایشگاه های روی زمین نیز قادر نخواهند بود تمامی این تجربیات را یکجا و با این دقت در اختیار قرار دهند.

به این ترتیب با زندگی روی ماه و بررسی نتایج آزمایشات ومشاهدات و کسب تجربیات لازم، می توان تکنولوژی لازم برای سفر به کرات دیگر چون مریخ این همسایه سرخ فام و اسرارآمیز و اقامت طولانی مدت روی آن را فراهم نمود.

فرآوری: م.ح.اربابی فر

بخش دانش و زندگی

منابع:

astroc.ir

nasa.gov