هوای سرد و هوای رصد

این روزها دمای هوا به شدت کاهش یافته است و ایام سردی را تجربه می کنیم. بسیاری از علاقه مندان به نجوم و ستاره شناسی ترجیح می دهند در فصول سرما به یک خواب زمستانی بروند و رصد آسمان را تا بهبود شرایط آب و هوایی کنار بگذارند. اما عده ای نیز هستند که علی رغم سرمای شب های زمستان از برنامه های رصدی خود دست برنمی دارند و هر از چند گاهی هوای رصد به سرشان می زند! آن ها تحت هر شرایطی در سرمای طافت فرسای شب های بیابان یا کوهستان رصد ستارگان را دنبال می کنند. در مقاله پیش رو به بحث پوشش رصدگر  که یکی از موارد قابل توجه در شب های رصدی است خواهیم پرداخت.

همانطور که اکثر طبیعت گردها می دانند، دمای مناسب برای متابولیسم (سوخت و ساز) بدن 37 درجه سانتی گراد است. این درجه حرارت باید برای انجام منظم فعالیتهای حیاتی در بدن مانند قلب، شش ها، مغز و ... ثابت باشد.

اگر این کاهش دمای بخش های درونی بدن ادامه یابد، بدن گردش خون را محدود می سازد تا اتلاف حرارت را از طریق سیستم خون رسانی کاهش دهد. مثل عقب نشینی های نظامی، بدن نیز برای حفظ مغز و مرکز فرماندهی، انگشتان دست و پا و حتی خود دست و پا را قربانی می کند و با کاهش خون رسانی به آنها سعی در حفظ سطح فعالیت های حیاتی بدن دارد. سرما زدگی عموما در این مرحله اتفاق می افتد.

در این شرایط بدن شما هورمون های شیمیایی نیز ترشح می کند. تروکسین که باعث افزایش میزان متابولیسم بدن شده و آدرنالین که فشار خون را افزیش می دهد و سرعت تبدیل کلیکوژن به گلوکز و چربی ها به اسید های چرب را افزایش می دهد. اگر تمام این کارها فایده ای نداشت و دمای درون بدن تان 2 درجه سلسیوس کاهش یافت در این شرایط شما اثرات سرمازدگی را احساس خواهید کرد.

مهم ترین یاور و کمکی که ما در این نبرد داریم، عایق بندی بدن خود با پوشاک مناسب است. نقش پوشاک در اینجا کمک به کاهش انتقال حرارت است که به علت شکل اسفنجی و وجود فضاهای خالی بین بافت آنها انجام می شود. در واقع هوا بهترین عایق برای محافظت بدن در برابر سرماست. فضای خالی بین بافت های لباس باعث کاهش شدت انتقال انرژی از سطح پوست به لایه های بالاتر می شود. در مقابل آب و رطوبت عایق ضعیف تری نسبت به هوا هستند. این فضای خالی در پارچه های حوله ای پلار به بهترین نحو ممکن وجود دارند.

پارچه حوله ای پلار گرم؛ نرم و سبک است و بسیار دیر خیس می شود و زود خشک می گردد. کاپشن و شلوار پلار جایگزینی بسیار مناسب برای ژاکت و پلیور به حساب می آیند؛ بنابر این می توان بر روی لباسهایی که از جنس پلار تهیه می شوند در مواقعی که ما در معرض وزش باد و باران شدید نباشیم به خوبی حساب کرد.

اما زمانی که ما مایل به گذران یک شب سرد در یک محیط مرطوب و یا در معرض وزش بادهای شدید باشیم؛ می توانیم با پوشیدن یک دست لباس گورتکس بر روی پوشش پلار خود؛ از نفوذ رطوبت به لایه های زیرین جلوگیری کنیم.

گرتکس پارچه بسیار پیشرفته ای است که اوایل در صنعت هوا - فضا برای تامین پوشاک خلبانان و فضانوردان مورد استفاده قرار می گرفت. این پارچه بافتی بسیار ریز دارد که ضمن دفع رطوبت ناشی از تعرق بدن؛ از ورود سرما و رطوبت به درون نیز جلوگیری می کند.

با توجه به تفاسیر فوق استفاده از پوشش های زیر برای گذران شبهای به یاد ماندنی در قلب طبیعت برای رصدگران پیشنهاد می شود:

برنامه های رصدی در فصول معتدل سال در نقاط خشک: استفاده از شلوار؛ پیراهن و احیانا دستکش و کلاه پلار و کفش کوه سبک و یا کفش ورزشی.

برنامه های رصدی در فصول سرد سال و بعضا در نقاط مرطوب یا مرتفع: استفاده از یک لایه لباس گورتکس بر روی لایه اولیه پلار همراه با دستکش و کلاه پلار ضخیم و کفش کوه سنگین.

ضمن اینکه در همه حالت توصیه می شود کسانی که قصد سفر به نقاط بکر طبیعی را دارند در کوله پشتی خود یک عدد پانجو (نوعی بادگیر بلند؛ نظیر بادگیرهایی که سربازان به هنگام بارش باران مورد استفاده قرار می دهند) را جهت استفاده به هنگام بارش باران های شدید و بعضا ناگهانی، همراه داشته باشند.

بخش دانش و زندگی

منبع: .astroc.ir